Ngày Rằm tháng 7 hay còn gọi là ngày Xá Tội vong nhân, là dịp rất quan trọng trong văn hóa Việt Nam để tưởng nhớ và cúng dâng tổ tiên. Mâm cỗ cúng trong ngày này không chỉ là một bữa ăn mà còn thể hiện lòng thành kính và sự biết ơn đối với ông bà, tổ tiên đã khuất. Mỗi món ăn trong mâm cỗ đều mang một ý nghĩa riêng, thể hiện sự tri ân sâu sắc.

Các món ăn thường được chuẩn bị công phu từ hương vị đến hình thức, với mong muốn thể hiện sự tôn trọng và lòng thành tâm. Việc chuẩn bị mâm cỗ cúng vào ngày Rằm tháng 7 cũng thể hiện sự kết nối giữa các thế hệ, nhắc nhở con cháu về nguồn gốc và trách nhiệm giữ gìn văn hóa truyền thống. Chính vì vậy, mâm cỗ cúng trong ngày này không chỉ là một nghi lễ tôn nghiêm mà còn là cơ hội để gia đình đoàn tụ, nhớ về những giá trị văn hóa và truyền thống của tổ tiên.

Vào ngày Rằm tháng 7, có nhiều người sắm sửa mâm cỗ chay để dâng lên cúng tổ tiên với những món như sau: 

Chả giò chay

Nguyên liệu món chả giò chay:

• Bánh tráng cuốn chả giò: 60 miếng

• Bắp vàng: 200gr

• Củ sắn: 300gr

• Cà rốt: 100gr

• Đậu xanh cà vỏ: 150gr

• Đậu hũ trắng: 100gr

• Khoai môn: 400gr

• Hành boa rô: 30gr

• Nấm mèo (mộc nhĩ): 30gr

• Bột bắp, dầu mè

Cách làm món chả giò chay:

Bước 1: Ngâm đậu xanh từ 12-14 tiếng cho mềm. Sau đó, vo sạch nhiều lần rồi để ráo. Đem đậu xanh hấp khoảng 20 phút đến khi chín mềm.

Bước 2: Gọt vỏ khoai môn, củ sắn và cà rốt rồi bào sợi. Bắp cắt lấy hạt, nấm cắt sợi. Hành boa rô cắt nhỏ.

Bước 3: Cho rau củ đã sơ chế vào tô lớn, thêm 100gr đậu hũ trắng. Bóp nhuyễn đậu hũ và trộn đều. Phi hành boa rô trong dầu ăn, sau đó thêm rau củ vào, nêm 1 muỗng canh đường, 1 muỗng canh hạt nêm, xào trên lửa lớn khoảng 2 phút.

Bước 4: Trộn đều rau củ xào, khoai môn chiên, đậu xanh hấp, thêm 1/2 muỗng canh dầu mè, ít muối, 1 muỗng canh đường và ít tiêu xay.

Bước 5: Hòa tan 2 muỗng cà phê bột bắp với 50-60ml nước. Đặt một ít nhân lên bánh tráng, cuộn tròn lại. Dùng nước bột bắp để dán mép bánh. Chiên chả giò trong chảo dầu sôi lăn tăn trên lửa vừa đến khi vàng đều.

Canh khổ qua nhồi đậu hũ

Nguyên liệu của món canh khổ qua nhồi đậu hũ:

• Khổ qua: 500gr

• Đậu hũ trắng: 200gr

• Nấm mèo khô: 20gr

• Cà rốt: 50gr

• Hành lá: 10gr

• Ngò rí: 10gr

• Gia vị thông dụng: 1 ít

Cách làm canh khổ qua nhồi đậu phụ:

Bước 1: Sử dụng dao mũi nhọn rạch một đường dọc theo chiều dài trái khổ qua. Cà rốt băm nhỏ. Một nửa hành lá và ngò rí cắt nhỏ, phần còn lại cắt khúc. Nấm mèo băm nhỏ.

Bước 2: Nghiền nát đậu hũ trong tô, sau đó cho cà rốt, nấm mèo, hành lá, ngò rí cắt nhỏ vào và nêm với 1/2 muỗng canh hạt nêm chay, 1/2 muỗng cà phê muối, 1 muỗng cà phê đường, 1 muỗng cà phê tiêu hạt, 1 muỗng cà phê tiêu xay. Trộn đều tất cả.

Bước 3: Nhồi phần nhân vào bên trong khổ qua, ấn nhẹ nhàng để nhân được chặt.

Bước 4: Đun sôi 1 lít nước trong nồi với lửa vừa. Khi nước sôi, thêm 1/2 muỗng cà phê muối và cho khổ qua nhồi đậu hũ vào hầm khoảng 20 phút và tắt bếp.

Bún xào chay

Nguyên liệu của món bún xào chay:

• 3 gói bún ăn liền

• 1-2 gói mì ăn liền (tùy chọn)

• 100gr đậu phộng rang

• 300gr rau cải ngọt

• 200gr cà rốt

• Một ít giá đỗ, đậu cove, cải thảo

• 1 cây nấm đùi gà hoặc một ít nấm trắng

• 6 miếng đậu hũ, dày khoảng 1cm

Cách làm món bún xào chay:

Bước 1: Cắt nhỏ loại rau, giá đỗ, nấm đùi gà và cà rốt. Sau đó, xào chín rau củ và nấm chín. Đậu hũ chiên vàng đều hai mặt, sau đó, thái đậu hũ thành những lát nhỏ.

Bước 2: Đun sôi nước trong nồi, thêm 1/3 muỗng cà phê muối và 1 muỗng cà phê dầu ăn. Luộc mì trong khoảng 5 phút và bún khoảng 2 phút để giữ độ dai vừa phải, tránh làm bún quá mềm. Sau khi luộc xong, vớt ra và ngâm ngay vào nước lạnh để nguội.

Bước 3: Chuẩn bị nước sốt bún trộn chay bằng cách hòa nước tương, nước lọc, đường, nước cốt chanh, và ớt vào chén, khuấy đều. Khi bún và mì đã nguội, cho vào tô lớn, thêm rau củ, nấm, đậu hũ và trộn đều.

Bước 4: Gắp bún xào chay ra đĩa, rắc thêm đậu phộng rang và nước chấm.

Bò kho chay

Nguyên liệu của món bò kho chay:

• 100gr thịt bò chay khô

• 200gr nấm đùi gà

• 100gr tàu hũ ky

• 5 củ cà rốt

• 4 cây sả

• 1 hộp sốt cà chua

• 400ml nước dừa

• 3 cây húng quế, 5 cây ngò gai

• 4 muỗng canh bột gia vị bò kho

Cách làm món bò kho chay:

Bước 1: Ngâm thịt bò chay trong nước nóng cho đến khi nở mềm, rửa sạch ngò gai và bỏ gốc. Cà rốt cắt khoanh. Nấm đùi cắt khúc nhỏ. Sả cắt khúc. Tàu hũ ky cắt thành khúc dài khoảng ba lóng tay.

Bước 3: Ướp thịt bò chay với gia vị nấu bò kho, nước tương, hạt nêm, đường, và dầu ăn, sau đó trộn đều và để gia vị thấm.

Bước 4: Đặt nồi lên bếp, đun nóng dầu ăn rồi phi hành boa rô cho thơm. Sau đó, cho sốt cà chua vào xào để tạo màu, tiếp theo cho cà rốt, sả, nước dừa, và 1,5 lít nước vào nồi. Đun nhỏ lửa cho đến khi cà rốt chín mềm.

Bước 5: Ở một nồi khác, đun nóng dầu ăn và phi thơm hành boa rô. Cho gia vị nấu bò kho vào đảo nhanh tay, sau đó cho nấm và thịt chay vào xào để thấm đều gia vị.

Bước 6: Khi cà rốt đã mềm, cho hỗn hợp nấm, thịt và tàu hũ ky vào nồi nấu cùng. Khi nước sôi lại, nêm nếm cho vừa khẩu vị. Múc bò kho chay ra tô, trang trí thêm húng quế và vài khoanh ớt. Món bò kho chay đã sẵn sàng để bạn thưởng thức

Gỏi chay

Nguyên liệu của món gỏi chay:

• 200gr bắp cải tím

• 1 miếng đậu hũ chiên

• 200gr chả lụa chay

• 50gr bắp chuối

• 1 củ ngó sen

• 1 củ cà rốt

• 10gr đậu phộng

• 2 trái dưa leo

• 1/2 trái chanh

• Phồng tôm chay

Cách làm món gỏi chay:

Bước 1: Rửa sạch và thái sợi cà rốt, bắp cải tím, dưa leo, ngó sen nếu to. Băm nhuyễn 2 trái ớt. Ngâm cà rốt và ngó sen với 50 ml giấm và 1 muỗng canh đường, sau đó vắt ráo. Chiên đậu hũ và phồng tôm cho vàng đều rồi cắt sợi đậu hũ.

Bước 2: Pha hỗn hợp 3 muỗng canh nước mắm, 3 muỗng canh đường, 3 muỗng canh nước cốt chanh và ớt băm nhuyễn. Trộn các thành phần như bắp cải tím, dưa leo, cà rốt, và ngó sen trong một tô lớn. Sau đó, vừa trộn vừa rưới nước sốt lên đến khi vừa miệng, cuối cùng thêm đậu hũ chiên vào trộn nhẹ nhàng để tránh làm nát đậu hũ.

Bước 3: Cho gỏi ra đĩa, rắc thêm đậu phộng rang và thưởng thức cùng bánh phồng tôm chay.

Chúc bạn thực hiện thành công!

Mai Hương (Tổng hợp)

Ảnh: Sưu tầm