Hà Giang nào đâu chỉ có hoa tam giác mạch? Mấy năm gần đây chúng ta đã được biết và nói quá nhiều về lễ hội hoa tháng mười này, vô tình khiến cho nhiều người "quên" đi rằng Hà Giang còn rất nhiều điều hấp dẫn hơn thế: cao nguyên đá hùng vĩ với hàng trăm triệu năm tuổi, những cung đường "huyền thoại" cheo leo hiểm hóc, những mái ngói âm dương truyền thống, hay những buổi chợ phiên rực rỡ màu sắc...

Là một trong những vùng đá vôi đặc biệt của cả nước, chứa đựng những giá trị tiêu biểu về lịch sử phát triển của vỏ trái đất, Cao nguyên đá Đồng Văn đã được Unesco công nhận đạt danh hiệu "Công viên địa chất toàn cầu", với tiềm năng du lịch được đánh giá là số một Việt Nam hiện nay.

Nằm ở vị trí địa đầu Tổ quốc, cao nguyên đá Đồng Văn ở độ cao 1000-1600m, với diện tích hơn 2000km2 trải dài trên bốn huyện Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn và Mèo Vạc. "Miền đá" còn là điểm đến 4 mùa với hoa trái khoe sắc quanh năm cùng những danh thắng, di tích lịch sử nổi tiếng khác: dinh vua Mèo, cột cờ Lũng Cú, phố cổ Đồng Văn...

Mấy năm gần đây cùng với lễ hội hoa tam giác mạch đã được đưa lên thành thương hiệu, Hà Giang đã đón hàng triệu lượt khách du lịch ghé thăm hàng năm. Vào mùa lễ hội, tam giác mạch đã được trồng thành những thửa ruộng, thậm chí thành những quả đồi hoa, thung lũng hoa dọc theo trục QL4C. Nhưng đừng quá mải mê với hoa nhé, bạn sẽ bỏ lỡ rất nhiều điều thú vị của cao nguyên đá mà không một nơi nào của Việt Nam ta có.

Dốc Thẩm Mã được coi là cửa ngõ để đến với Đồng Văn. Một trong những"đặc sản" của Hà Giang chính là hệ thống các con đèo zigzac trải dài khắp cao nguyên đá, là thử thách rất đáng mong chờ của nhiều tay lái khi đến đây.

Người đi lên "miền đá" thường nhắn nhủ lại rằng: Cặp đôi nào yêu nhau mà cùng đi hết dốc 9 khoanh, sẽ nên vợ thành chồng. Dốc 9 khoanh ngày nay nối liền xã Phố Cáo với địa danh Sủng Là.

Từ trên cao nhìn về Sủng Là, thấp thoáng những nếp nhà mái ngói âm dương ẩn hiện trong thung lũng. Đây cũng là nơi trồng nhiều tam giác mạch nhất, rực rỡ dưới những hàng cây sa mộc thẳng tắp, một loài cây biểu trưng của cao nguyên đá, kiên gan trước mọi khắc nghiệt thử thách của thổ nhưỡng, thời tiết.

"Trái tim" của Sủng Là, chính là "Nhà của Pao" thuộc địa phận thôn Lũng Cẩm, nơi đã từng được chọn làm bối cảnh một bộ phim nổi tiếng. Đây cũng là ngôi nhà mang những nét đặc trưng nhất của cao nguyên đá Đồng Văn, một biểu tượng văn hóa của du lịch Hà Giang, thu hút hàng vạn lượt du khách tìm đến.

Đường về Thài Phìn Tủng, giữa cơ man đá và đá...

Được mệnh danh là "ốc đảo xanh" của cao nguyên đá, Dinh họ Vương nằm sâu trong thung lũng Sà Phìn là một điểm đến không thể bỏ qua của Đồng Văn. Toàn bộ khu di tích trải dài trên diện tích 3000m2 với kiến trúc ảnh hưởng của 3 nền văn hóa lớn: Hoa - Mông - Pháp. Dinh họ Vương là nơi ở của cha con Vương Chính Đức - Vương Chí Sình, được suy tôn là vua Mèo của 4 huyện Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc năm xưa.

Quang cảnh Cực Bắc nhìn từ cột cờ Lũng Cú, tiếp giáp với biên giới Việt - Trung. Cảm giác được hát quốc ca giữa biên cương địa đầu Tổ quốc chắc chắn sẽ là một trải nghiệm không thể nào quên của bất kỳ một ai khi đến với Lũng Cú.

Xin mời bạn hãy một lần đến với các phiên chợ "thương nhớ", để được chiêm ngưỡng những nét văn hóa đặc sắc của cao nguyên đá Đồng Văn. Có phiên chợ chỉ họp cuối tuần, có phiên chợ lùi, có chợ tình Khau Vai một năm một cữ.

Dốc chữ P thuộc địa bàn xã Pải Lủng, trên đường từ thị trấn Đồng Văn lên "thiên hạ đệ nhất đèo" Mã Pí Lèng.

"Mã Pí Lèng" dịch ra là sống mũi ngựa, ám chỉ độ dốc cao đến độ ngựa leo hết đèo phải lăn ra tắt thở, để nói về sự hung hiểm của con đèo đứng đầu "tứ đại đỉnh đèo" miền Bắc này. Dài chừng 20km nối liền Đồng Văn với Mèo Vạc, Mã Pí Lèng còn có tên gọi đường Hạnh Phúc, để ghi nhớ công ơn xương máu của hàng vạn thanh niên xung phong ngày đêm phá đá mở đường năm xưa.

Góc nhìn từ đèo Mã Pí Lèng xuống con đường uốn lượn như rắn đi cửa khẩu Săm Pun và 3 xã biên giới.

Qua cầu Tràng Hương vượt dòng Nho Quế xanh như ngọc là con đường độc đạo dẫn lên "trời" với cảnh quan vô cùng kì vỹ, bạn sẽ đặt chân đến với ba xã biên giới Thượng Phùng, Xín Cái, Sơn Vĩ nằm ở độ cao trên 1500m so với mực nước biển.

Nếu lựa chọn cung đường Hà Giang - dốc Bắc Sum - Tam Sơn (Quản Bạ) - Yên Minh - Phố Cáo - Sủng Là - Sà Phìn - Lũng Cú - Đồng Văn - Mèo Vạc - Yên Minh - Quản Bạ - Hà Giang... thì dốc chữ M nổi tiếng ở địa phận xã Sủng Trái sẽ là điểm nhấn cuối cùng của hành trình khám phá cao nguyên đá đáng nhớ này của bạn.

 Nam Chấy