Tục thờ cúng tổ tiên của người Việt đã có từ rất lâu đời, và được coi trọng trong cuộc sống tâm linh, cội nguồn của dân tộc. Trong những ngày Rằm, mùng 1, lễ Tết, giỗ chạp..., việc dâng hoa tươi lên bàn thờ một cách thanh khiết, thể hiện sự thành tâm là rất quan trọng.

Dâng hoa cúng có ý nghĩa dâng những điều thiện lành, tốt đẹp đã làm được trong cuộc sống, như là những đóa hoa tươi thắm, thơm tho dâng cúng chư Phật, Thánh, gia tiên, là hành động thành kính, bày tỏ tâm biết ơn dù giá trị vật chất không nhiều. Tuy vậy, không phải gia đình nào cũng biết rõ về các loại hoa cúng ban thờ và hoa kiêng kị xuất hiện ở vị trí trang trọng này.

Có một số loại hoa không nên xuất hiện trên bàn thờ như: 

Hoa giả, hoa nhựa

Theo quan niệm dân gian, không nên để hoa giả, hoa nhựa lên ban thờ vì kém trang nhã. Ngoài ra, hoa cúng biểu thị lòng thành của con cháu với tổ tiên, nếu dùng hoa giả sẽ khiến lòng thành trở nên không thành thật.

Hoa ly

Hoa ly đẹp, rực rỡ nhưng tên gọi của nó lại gợi nhắc đến sự ly tán, chia ly... Do đó, không nên bày chúng lên ban thờ để tránh làm ảnh hưởng đến mối quan hệ trong gia đình, dòng họ. Ngay cả các Phật tử cùng thường tránh sử dụng hoa ly để lễ Phật.

Hoa phong lan

Hoa phong lan đẹp nhẹ nhàng, thanh nhã như chính cái tên của nó. Nếu bạn mua về để chơi thì được nhưng tuyệt đối không được đặt lên bàn thờ. Theo quan niệm dân gian, chữ phong trong từ phong lan biểu thị ý nghĩa phong tình, phóng đãng, lăng nhăng nên không thích hợp bày lên nơi thờ cúng ông bà tổ tiên, các vị thần.

Hoa nhài

Loài hoa mang biểu tượng trong sạch, tinh khiết. Nhưng trong dân gian lại có câu “hoa nhài cắm bãi...” nên không được đem vào cả lễ Phật, thần thánh và gia tiên.

Cúc vạn thọ 

Nếu cúc vàng được mọi người tin tưởng bày lên bàn thờ với thông điệp tưởng nhớ người đã khuất, mang niềm tin, hy vọng về ngày mai tươi sáng thì cúc vạn thọ lại ngược lại. Người ta không bao giờ đặt đóa cúc vạn thọ lên bàn thờ. Bởi đầu tiên là mùi của loài cúc này khá nồng, khó ngửi. Trong khi đó, bàn thờ lại là nơi trang trọng, cần chọn những loại hoa có mùi thơm dịu nhẹ, thanh khiết.

Hoa đại

Hoa đại là hoa thơm, màu đẹp tuy nhiên theo quan niệm của người xưa thì đây cũng là loài hoa không nên để trên ban thờ vì hình dáng hoa giống với bộ phận nhạy cảm ở nữ giới. Theo sự tích Lào thì hoa đại cũng không nên dùng trong chuyện tình yêu trai gái vì nó mang lại những điều không may mắn.

Hoa dâm bụt

Là loài hoa có màu đỏ, bông cũng đẹp nhưng không dùng thờ cúng vì tên hoa chưa phù hợp. Mặt khác hoa dâm bụt cũng thường mọc và nở ở những bụi rậm nên thường mang tới nhiều điều không may mắn. Chính vì vậy nên hoa dâm bụt không dùng để thờ cúng tổ tiên và chưng trong nhà.

Lưu ý khi cúng hoa trên bàn thờ 

- Tính đến sự cân đối khi đặt hoa trên bàn thờ: Bàn thờ là nơi tôn nghiêm, trang trọng nên khi cắm hoa cũng cần tính đến sự cân đối. Không nên đặt một lọ hoa quá to trên bàn thờ nhỏ, khiến các đồ thờ cúng khác đặt trên đó bị che khuất. 

- Không nên kết hợp quá nhiều loại hoa cùng lúc: Bày hoa trên bàn thờ gia tiên ngày Tết nếu kết hợp quá nhiều loại hoa cùng lúc sẽ làm giảm mất sự thanh tao, khiến bàn thờ mất thẩm mỹ.  

- Chọn hoa cúng nên chọn kĩ từng bông, không nên chọn những hoa đã nở to mà chọn những bông mới chớm nở.

* Thông tin mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm

Mi Trần (Tổng hợp)