Đông lạnh là phương thức bảo quản cá vừa đánh bắt trong tủ đá để tích trữ được lâu, phục vụ cho việc vận chuyển, buôn bán. Cá trước khi được cho vào tủ đông còn tươi nguyên, do đó khác với loại cá đã chết trước khi chế biến. Thông thường, cá chết sau đó được ướp đông lạnh sẽ không được tươi bằng cá sống để đông lạnh, thậm chí cá có thể còn bị ươn, gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe.

Phân biệt cá tươi và cá ươn đông lạnh

Thịt cá

Cá tươi đông lạnh thân cứng, thịt chắc, ấn vào có sự đàn hồi, khi dùng tay ấn sâu vào thân cá, khi bỏ tay, vết lõm nổi lên ngay. Ngược lại, cá bị ươn rồi mới để đông có thân mềm nhũn. Khi dùng ngón tay ấn sâu vào thân cá, bỏ tay ra ngay, vết lõm vẫn còn nguyên.

Đối với cá tươi, quan sát mặt cắt ngang của khúc cá, bạn sẽ thấy có ngấn xanh, có thể có màu sắc khác, thịt sát với xương, xương chắc chắn và có mùi tanh đặc biệt. Trong khi đó, cá ươn mặt cắt ngang không có tính co giãn, thịt lỏng lẻo, không dính chặt với xương.

Mùi tanh

Cá tươi tanh nhưng không hôi. Còn cá ươn có mùi hôi, không có mùi tanh đặc trưng. Khi có dấu hiệu hư hỏng, cá luôn có mùi rất đặc trưng là mùi ươn. Người tiêu dùng kiểm tra kĩ sẽ phát hiện dễ dàng dù chúng đã được xử lí để giảm bớt mùi. 

Mang cá

Cá tươi có mang màu đỏ sẫm hoặc đỏ hồng, không nhớt, nắp mang sát với mang, mồm khép chặt, không có mùi hôi. Cá ươn có mang màu xám hoặc trắng bệch, có nước nhớt đục ngầu và mùi hôi, chua khó chịu, mồm mở ra càng rộng, nắp mang cũng mở ra.

Miệng cá

Miệng cá tươi thường ngậm kín, còn cá ươn miệng hé mở. Đối với cá biển đông lạnh quá lâu ngày hoặc gặp vấn đề khi bảo quản, răng cá thường bị rụng.

Mắt cá

Cá tươi mới chết có mắt trong suốt, giác mạc đàn hồi, nhãn cầu lồi ra, màng mắt trong, sạch, nhìn rõ ràng đồng tử đen. Ngược lại, cá ươn mắt lõm sâu vào trong hốc, màu trắng nhợt hoặc trắng đục, đồng tử mắt màu đỏ đen, tròng mắt mở, giác mạc mắt nhăn nheo, thậm chí rách nát.

Vảy cá

Cá tươi có vảy óng ánh, bám chặt với thân, không có dịch, không có mùi hôi. Còn vây cá ươn mờ, không sáng óng ánh, dễ tróc khỏi thân cá, có mùi.

Bụng cá

Cá tươi bụng không phình to, bụng cá màu trắng hoặc hồng nhạt. Cá ươn bụng phình to, căng tròn, có khi nứt bụng, bụng cá có màu xanh. 

Hậu môn cá

Hậu môn cá tươi thụt sâu vào bên trong, màu trắng nhạt và bụng cá lép. Cá ươn thì hậu môn màu hồng hay đỏ bầm, lòi ra ngoài, bụng cá phình to.

Phân biệt cá tươi sạch và cá có urê

Một trong những hóa chất thường xuyên được sử dụng để bảo quản hải sản là urê, vì chất này khi hòa tan trong nước sẽ làm tăng độ lạnh, giúp thực phẩm sống tươi lâu hơn. Urê vốn là phân bón hóa học dùng trong nông nghiệp, có tác dụng kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn và có giá thành rất rẻ.

Hải sản chứa nhiều dinh dưỡng tốt cho sức khỏe, nhưng khi bị urê ngấm vào thì không còn nguyên chất, và có thể gây ngộ độc cho người dùng. Dù có rửa bao nhiêu lần nước, cũng rất khó loại bỏ hoàn toàn các dẫn xuất độc hại của urê, vốn đã thấm sâu trong thực phẩm.

Với cá ướp urê, nhìn bề ngoài thấy rất tươi, mắt cá trong, mang cá đỏ tươi hơn bình thường, nhưng độ đàn hồi thân cá không cao, khi ấn tay vào sẽ mềm, mình cá lõm xuống, ngửi cá có mùi khai chứ không phải mùi tanh đặc trưng. Khi rửa vài nước, cá sẽ mềm, lúc chiên hay kho cá sẽ rã ra và không có mùi thơm tự nhiên của cá biển.

Nên chọn mua loại thực phẩm được bảo quản tốt trong hệ thống cấp đông, tủ lạnh hoặc trong đá bào nhỏ phủ kín. Dù thấy cá mang đỏ tươi, thịt chắc, mình lạnh, nhưng không ướp trong đá bào nhỏ hoặc ngâm trong thau nước có một ít nước đá vụn thì không nên chọn.

Cách chế biến cá tươi ngon

Cá tươi có vị ngọt tự nhiên và thớ thịt chắc. Để giữ được hương vị tự nhiên của cá, người dân miền biển thường ướp với gia vị đơn giản như muối, tiêu, sả cây, ớt trái, hành củ. Sau đó mang đi chế biến đơn giản bằng cách nướng, hấp hoặc nấu bánh canh, nấu canh.

(Theo Ariel/ thethaovanhoa.vn)