Trường tiểu học Uaso Nyiro khác với bất kỳ cơ sở học tập nào khác ở Kenya. Trường học có các lớp học theo dãy thông thường nhưng có một một tòa nhà hình tròn bao gồm 4 phòng học, 2 văn phòng, 1 cửa hàng và 1 sân trong kiêm hồ chứa nước ngầm 150.000 lít. Tòa nhà của trường tiểu học từng đoạt giải thưởng được hình thành và thiết kế bởi PITCH-Africa, một tổ chức có trụ sở tại Hoa Kỳ. Chính thiết kế độc đáo này đã giúp trường nổi tiếng khắp thế giới.

Ngày 16/10/2013, Hội đồng Xây dựng Trường học Xanh Hoa Kỳ - tổ chức phi lợi nhuận cam kết hướng tới một tương lai thịnh vượng và bền vững thông qua các tòa nhà xanh tiết kiệm năng lượng và tiết kiệm chi phí, đã vinh danh Uaso Nyiro là “Trường học Xanh nhất trên Trái đất năm 2013” ​​vì những đổi mới sáng tạo. Nhờ được công nhận mà trường đã được nhận một khoản trợ cấp 5000 USD. Trước đó, trường tiểu học Uaso Nyiro đã lọt vào vòng chung kết cuộc thi Buckminster Fuller Challenge năm 2013 về thiết kế có trách nhiệm với xã hội. 

Trường nằm ở vùng khô hạn Segera. Nước mưa ở đây không làm dịu cơn khát nước sạch sinh hoạt, tưới tiêu của người dân do thiếu công nghệ lấy nước. Cô Evelyn Njogu - giáo viên lâu năm cho biết: “Học sinh thường mắc các bệnh như phát ban da và đau bụng do nước bẩn”. Nhưng điều này đã thay đổi sau khi trường đưa ra một thiết kế thu hoạch và lưu trữ nước mưa. Sự đổi mới này đã được tôn vinh là giải pháp tối ưu cho bất kỳ khu vực khô hạn nào trên thế giới.

Thiết kế lớp học đơn giản nhưng độc đáo có khả năng thu gần 350.000 lít nước mỗi năm khi trời mưa. Để tạo ra các lớp học thu hoạch nước tích hợp, các kiến ​​trúc sư đã chia các khối tuyến tính điển hình thành hai và biến chúng thành hai khối song song với một sân trong. Điều này có nghĩa là các lớp học trở thành những khối vuông với diện tích bề mặt tăng lên để thu nước mưa.

Các lớp học được bao quanh bởi một bức tường bao quanh tạo ra 3 khu vườn nhỏ hình vòng cung để trồng thực phẩm, chủ yếu là rau để sử dụng trong trường học. Bên dưới sân là hồ chứa ngầm thu đủ nước cho 700 học sinh và cộng đồng. Mái dốc để tối đa hóa bề mặt thu nước mưa và dẫn trực tiếp vào hồ chứa ngầm. Máy chạy bằng năng lượng mặt trời bơm nước từ hồ chứa đến các bộ lọc đất sét để làm sạch nước. Tòa nhà được xây dựng bằng vật liệu sẵn có tại địa phương, đã mở cửa đón học sinh vào ngày 24/11/2012.

Hiệu trưởng Patrick Mwaura cho biết: “Chúng tôi đã dạy và trao quyền cho học sinh về sức khỏe, dinh dưỡng và nước”. Ước tính mái nhà của tòa nhà trong trường Uaso Nyiro có thể thu hoạch khoảng 315.000 lít và khoảng 160.000 lít khi lượng mưa thấp. Nếu có lượng mưa trên mức trung bình, mái nhà có thể thu được tới 475.000 lít.

Trường tiểu học Uaso Nyiro được xây dựng tại một tòa nhà thuộc địa cũ vào cuối những năm 1990. Lúc đó không có đủ phòng học và các lớp khác nhau. Ol Pejeta - một trang trại chăn nuôi gia súc và động vật hoang dã lân cận đã xây dựng 4 phòng học đầu tiên. Việc cải thiện môi trường học tập vừa giúp trường có thêm học sinh vừa hỗ trợ trường xây dựng thêm 4 phòng học. Hiệu trưởng Patrick Mwaura cũng tìm kiếm sự hỗ trợ để có thể mua một bể nước bằng nhựa chứa nước mưa từ mái nhà. Ông đã nghĩ đến một dãy lớp học tuyến tính điển hình với 1 bể chứa nước bằng nhựa lớn được cấp nước bằng các máng xối. Nhưng các nhà hảo tâm của trường đã có một ý tưởng khác.

Ông Njenga Kahiro - Giám đốc chương trình Laikipia của Quỹ Seitz cho hay: “Chúng tôi quyết định đưa ra một kế hoạch có tính đến nhiều giải pháp khác nhau cho vô số thách thức mà học sinh và cộng đồng phải đối mặt. Đó là ý tưởng về trường ngân hàng nước Uaso Nyiro ra đời”. Ý tưởng xây dựng ngân hàng nước Uaso Nyiro đang được nhân rộng ở các khu vực khác của Laikipia.

Sharifah Taqi - Cựu Giám đốc điều hành của Buckminster Fuller Challenge chia sẻ: “Các trường học ở ngân hàng nước là một minh chứng hiệu quả về sức mạnh tận dụng lưu vực nước như một công cụ nâng cao nhận thức về tài nguyên tích hợp với xã hội. Các tòa nhà là minh chứng cho một tập hợp đơn giản các giải pháp cho nhiều vấn đề phức tạp, và nhanh chóng trở thành công cụ giáo dục và truyền thông cho cộng đồng. Giáo viên, học sinh và phụ huynh được đưa vào quá trình xây dựng, và các trường học được sử dụng cho nhiều mục đích như nhà thờ, không gian biểu diễn, trung tâm môi trường – cung cấp một trung tâm đào tạo và chia sẻ kiến ​​thức cho khu vực xung quanh. Tòa nhà Waterbank School tại Trường Tiểu học Uaso Nyiro là thiết kế thanh lịch và thiết thực để giải quyết vấn đề vệ sinh, y tế và giáo dục”.

Trường tiểu học Uaso Nyiro được xây dựng trong 4 tháng. Ngôi trường được chiếu sáng và thông gió tự nhiên, không tiêu thụ năng lượng, phát triển bền vững nguồn thực phẩm tươi sống. Trường thực hiện các chương trình đào tạo bao gồm bảo tồn động vật, bảo tồn tổ ong và mật ong, nông nghiệp cộng đồng, trồng rừng và nấu ăn tiết kiệm nhiên liệu. Trường tiểu học Uaso Nyiro cũng kết hợp các công nghệ có thể được sản xuất tại địa phương và thiết lập thị trường địa phương cũng như cơ hội kinh doanh cho tương lai, như hệ thống lọc nước bằng gốm và nồi Wonderbag giúp giảm thời gian nấu nướng.

Rachel Gutter - Cựu Giám đốc Trung tâm Trường học Xanh tại Hội đồng Công trình Xanh Hoa Kỳ nhận xét: “Về bản chất, các trường học trên khắp thế giới bao gồm cả tòa nhà Waterbank School tại Trường Tiểu học Uaso Nyiro vốn có chức năng là trung tâm của cộng đồng. Thông qua những nỗ lực, trường đảm bảo rằng học sinh và gia đình có nước sạch để uống và thực phẩm lành mạnh để ăn. Đây chính là cốt lõi của sự bền vững: để đảm bảo rằng chúng ta, con cái chúng ta và ông bà của chúng ta có những thứ chúng ta cần để không chỉ tồn tại mà còn phát triển”.

Ngọc Huyền – Theo forbes và nation.africa