“Cúng cả năm không bằng rằm tháng Giêng” - đó là câu nói đã được ông cha ta lưu truyền từ xa xưa đến nay, để nói về vai trò và tầm quan trong của việc cúng rằm tháng Giêng. Rằm tháng Giêng hay còn gọi là Tết Nguyên tiêu có nghĩa là đêm rằm đầu tiên của năm mới âm lịch ("Nguyên" là thứ nhất, "tiêu" là đêm). Đây được cho là thời điểm trăng sáng nhất đầu năm. Theo quan niệm, vào thời điểm trăng mọc này, Đức Phật giáng lâm, gia ân độ trì chúng sinh, thành tâm cầu khấn ắt sở cầu như nguyện, cả năm bình an, may mắn.

Theo Lịch vạn niên, rằm tháng Giêng năm Quý Mão 2023 rơi vào Chủ nhật, ngày 5/2 dương lịch. Theo lịch can chi là ngày Giáp Ngọ, ngũ hành Kim, ngày cát lành, thích hợp nhất để tiến hành nghi lễ cúng Rằm.

Theo truyền thống cổ truyền việc cúng rằm nói chung, rằm tháng Giêng nói riêng, cúng vào chính ngày (chính rằm) là tốt nhất. Nếu cúng đúng ngày thì dù hôm đó là ngày như thế nào (xấu, đẹp) cũng có thể thực hiện được.

Tuy nhiên, do điều kiện công việc, di chuyển… hiện nay nhiều người có thể cúng trước ngày được. Về vấn đề này cũng cần phải lưu ý để tránh cúng vào ngày không được đẹp. Với rằm tháng Giêng năm Quý Mão, nếu cúng trước thì có thể cúng vào ngày 14 tháng Giêng, tức ngày 4/2/2023, ngày này trùng với ngày Lập Xuân, lại là ngày Hoàng đạo.

Các khung giờ đẹp để cúng rằm tháng Giêng:

Ngày chính Rằm (15 tháng Giêng), khung giờ tốt gồm: Đinh Mão (5h-7h): Giờ Ngọc Đường hoàng đạo, Canh Ngọ (11h-13h): Giờ Tư Mệnh hoàng đạo, Nhâm Thân (15h-17h): Giờ Thanh Long hoàng đạo, Quý Dậu (17h-19h): Giờ Minh Đường hoàng đạo.

Ngày 14 tháng Giêng, khung giờ tốt gồm: Bính Thìn (7h-9h): Tư Mệnh hoàng đạo, Mậu Ngọ (11h-13h): Thanh Long hoàng đạo, Kỷ Mùi (13h-15h): Minh Đường hoàng đạo, Nhâm Tuất (19h-21h): Kim Quỹ hoàng đạo.

Theo các chuyên gia phong thuỷ, ngoài 2 ngày 14 và 15 âm lịch, gia chủ không nên cúng rằm tháng Giêng 2023 vào ngày khác, vừa không được ngày lại dễ mất linh.

Cúng rằm tháng Giêng 2023 cần chuẩn bị những gì?

Mâm cỗ cúng Phật rằm tháng Giêng

Mâm lễ cúng Phật là mâm lễ chay tinh khiết gồm hương, hoa, quả tươi, đèn (nến), xôi, oản…. Nếu gia chủ là Phật tử thì có thể ngồi trước bàn thờ Phật tụng một thời kinh Phổ Môn, hoặc kinh Dược Sư để cầu bình an cho gia đạo. Nếu không tụng kinh được thì có thể dâng hương và tụng đọc bài lễ bái Tam Bảo.

Mâm cỗ gia tiên cúng rằm tháng Giêng

Mâm lễ cúng gia tiên trong ngày cúng rằm tháng Giêng là mâm lễ mặn hoặc chay với đầy đủ các món ăn tinh khiết của ngày Tết. Đặc biệt trong mâm lễ thường phải có bánh trôi (chè trôi nước). Ý nghĩa của việc ăn bánh trôi ngày Tết Nguyên tiêu là mong muốn mọi việc quanh năm được hanh thông, trôi chảy.

Điểm đặc biệt trên mâm cỗ chay là sự hiện diện của những màu sắc tượng trưng cho ngũ hành. Màu đỏ tượng trưng cho hành hỏa, xanh của hành mộc, đen của hành thổ, màu trắng của hành thủy, màu vàng hành kim.

Mâm lễ mặn cúng rằm tháng Giêng thông thường có 4 bát, 6 đĩa, tổng cộng thành tròn 10 món. 4 bát gồm bát ninh măng, bát bóng, bát miến, bát mọc. 6 đĩa gồm thịt gà (hoặc thịt lợn), giò (hoặc chả), nem thính (đĩa xào), dưa muối, xôi (hoặc bánh chưng) và nước chấm. Đồ lễ khác gồm: Hương, hoa, quả tươi, vàng mã, đèn nến, trầu cau, rượu, thuốc lá...

Ni Trần (tổng hợp)