Mỗi dịp Rằm, các dòng họ ở Hà Tĩnh lại nô nức chuẩn bị gà bay để dâng lên ban thờ. Đây là nét độc đáo của các dòng họ ở tỉnh miền Trung này. Điều ấn tượng là các con gà luộc sau khi được bày lên có thể đứng như đang bay vô cùng thú vị.

Để tạo được thế gà đứng trên mâm cỗ, ngoài các dụng cụ làm gà thông thường như dao, lưỡi dao cạo thì người làm gà cúng thế bay phải trang bị thêm những chiếc đinh dài, nẹp tre và dây buộc.

Với con gà trống nặng 5kg, phải mất hơn 3 giờ đồng hồ mới làm xong công đoạn đầu, sau đó mất gần 1 giờ để luộc và nắn thì con gà cúng hoàn thành.

Công đoạn chuẩn bị gà trước khi luộc cũng rất quan trọng. Các dòng họ chỉ chọn gà trống nặng 3-4kg.

Với việc luộc gà, kinh nghiệm từ xưa là  phải dùng nồi lớn, để lửa đều trong khoảng một tiếng. Người trông gà phải quan sát và chú ý để tránh gà bị hỏng thế, nứt hay rách da. Muốn gà tươi màu, không bị thâm đen thì phải ngâm nó qua nước muối pha loãng với tỷ lệ hợp lý.

Mâm cúng rằm tháng Giêng cần lưu ý gì?

Mâm lễ cúng gia tiên trong ngày cúng rằm tháng Giêng là mâm lễ mặn hoặc chay với đầy đủ các món ăn tinh khiết của ngày Tết. Đặc biệt trong mâm lễ thường phải có bánh trôi (chè trôi nước). Ý nghĩa của việc ăn bánh trôi ngày Tết Nguyên tiêu là mong muốn mọi việc quanh năm được hanh thông, trôi chảy.

Điểm đặc biệt trên mâm cỗ chay là sự hiện diện của những màu sắc tượng trưng cho ngũ hành. Màu đỏ tượng trưng cho hành hỏa, xanh của hành mộc, đen của hành thổ, màu trắng của hành thủy, màu vàng hành kim.

Mâm lễ mặn cúng rằm tháng Giêng thông thường có 4 bát, 6 đĩa, tổng cộng thành tròn 10 món. 4 bát gồm bát ninh măng, bát bóng, bát miến, bát mọc. 6 đĩa gồm thịt gà (hoặc thịt lợn), giò (hoặc chả), nem thính (đĩa xào), dưa muối, xôi (hoặc bánh chưng) và nước chấm. Đồ lễ khác gồm: Hương, hoa, quả tươi, vàng mã, đèn nến, trầu cau, rượu, thuốc lá...

Thu Trang