Bị công việc lôi cuốn

Để nhận được giải thưởng cao quý Nikkei, GS. Nguyễn Thanh Liêm, Nguyên Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương đã phải lao động miệt mài không ngừng nghỉ. Ông quá say mê với công việc đến nỗi con gái đặt cho biệt danh “workaholic” - người nghiện việc. Thậm chí, ông đam mê công việc tới mức quên đi sức khỏe của chính bản thân và phải hy sinh thời gian bên gia đình.

“Tôi nghĩ rằng đã chọn làm khoa học thì phải thực sự nghiêm túc và bài bản. Tôi chấp nhận để thành công cần phải có sự đánh đổi. Có những khi tôi không có thời gian dành cho con cái nhiều, công việc nghiên cứu khiến bản thân bị cuốn hút thực sự ”, GS. Liêm nói.

GS. Liêm vui vẻ chia sẻ những dự định tương lai về tế bào gốc.

Chia sẻ cảm xúc khi nhận được giải thưởng Nikkei, GS có chút bất ngờ, rất vui và hạnh phúc. Lý giải về sự bất ngờ của mình, GS Liêm cho hay: “Khi gửi hồ sơ để xét giải thưởng, tôi cũng không nghĩ mình được chọn. Giải thưởng Nikkei là một giải thưởng uy tín được trao cho những cá nhân, tổ chức có những đóng góp và cống hiến để cải thiện cuộc sống cho người dân Châu Á. Tiêu chí để nhận được giải thưởng phải có nghiên cứu sáng tạo và đột phá”.

GS. Liêm là một trong những GS phẫu thuật hàng đầu thế giới. Ông có những đóng góp cống hiến lớn đặc biệt trong việc phát triển kỹ thuật nội soi nhi. Ở Châu Á. GS Liêm là một trong những bác sĩ đi đầu triển khai kỹ thuật mổ nội soi. Ông còn cải tiến và phát triển kỹ thuật phẫu thuật nội soi trẻ em tiến thêm những bước tiến mới.

Trong đó, GS Liêm là một trong những phẫu thuật hàng đầu thế giới về u nang ống mật chủ. Ông được các chuyên gia tại các nước trên thế giới Mỹ, Anh, Italy, Hà Lan… đánh giá cao thậm chí còn mời ông viết sách và mổ trình diễn để học hỏi. U nang ống mật chủ khó nhất trong phẫu thuật nhi. nguy cơ tử vong cao và rất phức tạp. GS. Liêm đã nghiên cứu, cải tiến, hoàn thiện kỹ thuật mổ u nang ống mật chủ trở nên an toàn và ít tai biến.

Tháng 2/2002, GS. Liêm đã trở thành người đầu tiên trên thế giới thực hiện mổ nội soi lồng ngực điều trị thoát vị cơ hoành cho trẻ sơ sinh. Ông đã có nhiều công trình nghiên cứu về lĩnh vực này được xuất bản trên các tạp chí uy tín quốc tế, được mời đến giảng bài, tham luận tại nhiều nước và hội nghị quốc tế, góp phần đưa kỹ thuật này áp dụng rộng rãi tại nhiều quốc gia.

Từ kỹ thuật nội soi sẵn có trong khi làm việc, GS. Liêm đã sáng tạo 9 kỹ thuật mổ hoàn toàn mới so với các kỹ thuật đã có trên thế giới mang thương hiệu “Made in Viet Nam”. Ông còn đi nhiều nơi trên thế giới diễn thuyết về kỹ thuật nội soi và mổ trình diễn cho nước bạn xem.

“Tôi vẫn còn nhớ có lần tôi đi giảng bài tại Italy, khi cả hội trường đứng lên vỗ tay cộng sự đi cùng tôi đã bật khóc vì tự hào trí tuệ người Việt Nam không thua kém các nước”, GS. Liêm nói.

Đặt niềm tin vào tế bào gốc

Thời gian gần đây, Giáo sư Liêm tập trung nhiều tâm huyết hơn cho những công trình nghiên cứu về tế bào gốc. Ông là người đầu tiên thực hiện ghép tế bào gốc cho bệnh nhân tan máu bẩm sinh, suy tủy xương tại Bệnh viện Nhi Trung ương.

Hiện nay, GS. Liêm đang là Viện trưởng Viện nghiên cứu Tế bào gốc- công nghệ gen Vinmec, phụ trách Đơn nguyên Kỹ thuật cao điều trị tự kỷ và bại não của Trung tâm Nhi, Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec. Ông xác định thời gian còn lại ông sẽ dành tâm huyết của mình để nghiên cứu về tế bào gốc.

Nhớ về ca bệnh điều trị bại não bằng tế bào gốc, GS Liêm cho hay: “Vào một ngày mưa giá rét mùa đông năm 2013, bố mẹ của cháu bé hơn một tuổi đã tới cầu cứu tôi. Con của họ bị nhiễm trùng máu. Dù đã được cứu sống nhưng cháu bị rơi vào trạng thái sống thực vật, toàn thân co cứng... Cha mẹ bé đã khẩn thiết nhờ tôi điều trị, dù kết quả ra sao họ cũng chấp nhận. Lúc đó, tôi đã nghĩ ra tế bào gốc có thể giúp được cháu. Sau một lần ghép tế bào gốc, cháu đã cải thiện, chân tay mềm, không khóc và ngủ được... Hiện, bé đã có thể ngồi được và giao tiếp".

Năm 2015, GS Nguyễn Thanh Liêm và các cộng sự chính thức bắt đầu thực hiện đề tài cấp nhà nước “Nghiên cứu sử dụng tế bào gốc tự thân điều trị bại não ở trẻ em” và đến nay đã có 30 ca bệnh được ghép thành công trong khuôn khổ đề tài này. “Đây là vấn đề rất mới ở Việt Nam.Không phải gia đình nào cũng thật sự mạnh dạn tiếp cận với một phương pháp điều trị mới mẻ, dù rằng con mình đang bị bại não, phải sống đời thực vật. Đó là một thực tế mà chúng tôi đã gặp. Và thậm chí, ngay cả trong y giới không phải ai cũng đồng thuận với hướng đi nghiên cứu của chúng tôi” – GS Liêm chia sẻ

Bên cạnh những thách thức ấy, rất may là nhóm nghiên cứu đã được đầu tư hoàn chỉnh, với hệ thống labo, phòng ghép đảm bảo tiêu chuẩn quốc tế, cập nhật các kỹ thuật ghép các kỹ thuật ghép tế bào gốc tiên tiến nhất thế giới. Vì thế chỉ sau hơn 2 năm tiếp cận, ghép tế bào gốc từ tủy xương điều trị bại não đã thu nhận được những thành công.

Trước khi kết thúc cuộc trò chuyện, GS. Liêm còn chia sẻ rất nhiều dự định về tế bào gốc ông đang ấp ủ. Trong thời gian tới GS. Liêm sẽ tập trung vào tế bào gốc áp dụng có các bệnh không thể điều trị được như: phổi tắc nghẽn, xương khớp, xơ phổi… 

 

Ngọc Minh