Tháng 3-4 là lúc hồng xiêm Xuân Đỉnh - đặc sản nức tiếng Hà thành vào mùa chính vụ. Loại quả này luôn được các chị em công sở, đặc biệt là các mẹ bầu yêu thích vì ngon ngọt, ăn vào lại mềm mại, mát ruột, không bị sạn cát, nhựa như những loại hồng khác. Hơn thế nữa, đây là thứ quà đặc sản của Hà Nội nên việc vận chuyển, bảo quản rất dễ dàng, không lo hồng bị nhuộm thuốc như nhiều loại trái cây khác. 

Hồng xiêm Xuân Đỉnh mỗi năm có 2 vụ thu hoạch, mặc dù chính vụ là tháng 3 nhưng quả lại không được ngon như vụ xiêm vào tháng 7. Vậy nên giá hồng xiêm Xuân Đỉnh thời gian này có phần rẻ hơn cho với những thời điểm khác trong năm.

Hồng xiêm Xuân Đỉnh đang vào chính vụ, giá rẻ hơn những thời điểm khác trong năm

Bác Lâm (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) trồng một vườn hồng Xuân Đỉnh cho hay: "Mặc dù đang là chính vụ hồng nhưng hồng không được to đều và ngọt như vụ xiêm. Lý do là bởi vụ xiêm thu hoạch vào mùa hè, nắng nhiều nên quả tích được nhiều mật già. Người ta vẫn bảo trái cây mùa hè thường ngọt là vì thế. Vụ xiêm, hồng Xuân Đỉnh bán giá 100.000 đồng/kg cũng không có mà mua, còn chính vụ thì giá rẻ hơn một chút, khoảng 70.000 đồng là đã có được 1kg hồng ngon loại 1 rồi".

Bác Lâm cho biết, hiện nay các vườn đang thu hoạch hàng tấn hồng Xuân Đỉnh đặc sản, hàng được chia làm 3 loại tùy theo kích thước. Loại 1 giá 70.000 đồng/kg size từ 5 - 8 quả, loại 2 giá 60.000 đồng/kg size từ 10 - 15 quả, loại 3 giá 50.000 đồng/kg size khoảng 18 - 20 quả. Các gia đình chủ yếu đặt mua loại 1 để thắp hương ngày đầu tháng hay ngày Rằm.

"Hồng chín cây không ngon nên tôi thường hái quả già xuống để bán cho khách. Nếu khách yêu cầu ăn quả chín thì sẽ dấm hương trước, còn nếu khách muốn tự dấm cho đảm bảo thì cũng không vấn đề. Thực ra, hồng hái về để chừng 1 - 2 ngày, nắn thấy mềm tay là ăn được, chú ý đừng ăn quả non vì sẽ bị sạn, sượng khi ăn.

Ăn trái non cũng sẽ bị nhạt, không được thơm ngọt và hạt dễ nát. Nhưng muốn biết trái hồng có non hay không thì chỉ có người trảy quả mới biết được, vì hình dáng quả non với quả già không khác nhau là mấy, nếu chủ vườn không có tâm, hái trái non xuống bán thì chẳng ai phân biệt được".

Bác Lâm cũng chia sẻ, hồng xiêm Xuân Đỉnh đủ độ để hái xuống là cuống quả phải nhỏ, tai vểnh lên, phấn nâu xám ngoài quả đã nứt và bong vỏ, màu da chuyển dần sang vàng nhẵn. Khi hái quả thấy nhựa ít hoặc không có nhựa là quả già, còn nếu cuống quả chảy nhiều nhựa là quả non, không ăn được.

"Cứ độ 1 - 2 tuần thì tôi lại hái 1 lần để đảm bảo chất lượng cho lứa quả sau. Mỗi lần hái được chừng 3 - 5 tạ, vì hồng xiêm Xuân Đỉnh nổi tiếng nên bán hết cũng nhanh lắm. Chừng 1 tuần là sẽ hết hàng để chuyển sang bán lứa quả mới".

Chủ vườn này cũng cho hay, hiện gia đình đang nhận khoảng 30 đơn đặt hàng hồng cho khách vào dịp Rằm sắp tới, mỗi đơn đều từ 2 - 3kg hồng. Những ngày này, cả gia đình bác Lâm đều phải lựa hồng, phân loại, rửa sạch, hong gió khô để chuyển cho khách đến mỏi tay.

Hồng xiêm Xuân Đỉnh chín mềm, ăn ngọt sắc, không cát sạn nên rất được yêu thích

Trên thị trường, bên cạnh hồng xiêm Xuân Đỉnh chính gốc còn có nhiều loại hồng xiêm của các vùng khác cũng đã vào vụ thu hoạch, đặc biệt là hồng xiêm ở các tỉnh miền Tây như Tiền Giang, Cần Thơ, Long An... Đây đều là những giống hồng xiêm to quả, rất dễ nhận biết qua vẻ ngoài.

Bên cạnh đó, hồng ở các tỉnh lân cận Hà Nội như Hưng Yên, Thái Bình cũng đang vào mùa thu quả. Giống hồng ở đây có một số loại khá giống hồng xiêm Xuân Đỉnh, tuy được đánh giá là ngon ngọt nhưng không chất lượng bằng hồng Xuân Đỉnh vậy nên giá thành tương đối rẻ.

Chị Cúc - một tiểu thương bán hồng xiêm tại chợ tạm Ngã tư sở cho hay, hồng xiêm Xuân Đỉnh số lượng ít nên giá thành rất cao, giá sỉ đã rơi vào khoảng 30.000 - 40.000 đồng/kg rồi. Còn hồng ở các tỉnh khác thì số lượng lớn nên giá thành rẻ hơn, đặc biệt là giống hồng Xuân Đỉnh được trồng ở tỉnh Thanh Hóa có giá sỉ là 14.000 đồng/kg.

Loại hồng này mặc dù ăn cũng khá ngon, ngoại hình cũng giống như đúc giống hồng trồng trên đất Xuân Đỉnh nhưng rất ít được nhập về Hà Nội bán, chủ yếu được bán cho người tiêu dùng ở các tỉnh bắc miền Trung là chính.

"Hồng Xuân Đỉnh còn không đủ để bán cho chính người Hà Nội thì lấy đâu ra để bán cho các tỉnh ngoài. Những tiểu thương như chúng tôi đi gom hàng hồng Xuân Đỉnh còn khó vì các vườn diện tích rất ít. Chủ vườn trồng thu quả chủ yếu tự bán lẻ cho khách để lấy được lãi cao hơn là bán sỉ cho dân buôn.

Như tôi mua gom được 50kg hồng Xuân Đỉnh cũng phải ém hàng, đợi đến ngày Rằm để bán cho được giá, nếu bán từ bây giờ sẽ không được bao nhiêu lãi vì giá hồng Xuân Đỉnh vốn đã cao sẵn rồi" - chị Cúc cho biết.

Chị này cũng cho biết, nhiều khách khi hỏi mua hồng Xuân Đỉnh thường hỏi rất kỹ nguồn gốc hồng, ví dụ như hái ở vườn nào, có đúng là hồng trên đất Xuân Đỉnh không hay giống hồng Xuân Đỉnh trồng ở nơi khác. Thực tế, vì giá hồng Xuân Đỉnh cao ngất ngưởng nên khách hàng cẩn thận kiểm tra cũng là lẽ bình thường.

Lương Chi