Người sâu sắc là người có sự am hiểu sâu rộng, thông tuệ. Trong khi đó, một người nông cạn được cho là hời hợt và thiếu hiểu biết. Nhưng điều này có ý nghĩa gì đối với cách chúng ta liên hệ với thế giới và những người khác?
Tất nhiên, không phải ai cũng có vốn hiểu biết sâu rộng về mọi thứ. Không ai có thể nói một người là nông cạn chỉ vì họ không có vốn kiến thức nhiều. Vậy chúng ta thực sự muốn nói gì khi miêu tả một người là nông cạn hay sâu sắc? Điều ta muốn nhắc tới chính là sự khác biệt trong cách cư xử giữa hai kiểu người này.

Người nông cạn chỉ biết phán xét người khác dựa trên vẻ bề ngoài

Còn những người sâu sắc là người quan tâm đến người khác vì giá trị của họ hơn là vẻ bên ngoài. Những người có khả năng "nhìn xa" hơn và đánh giá cao người khác, vì những phẩm chất bên trong họ như lòng tốt, lòng trắc ẩn và trí tuệ.

Người nông cạn tin tất cả những gì họ đọc hoặc nghe được

Những người sâu sắc không nhất thiết tin những gì họ nghe được. Đặc biệt nếu những điều đó đi ngược lại thế giới quan của họ. Đây là lý do tại sao khi nhận thấy những lời đồn đại và thông tin sai lệch thì họ cảm thấy rất khó chịu. Họ biết những quan điểm này có thể gây tổn hại như thế nào. Những người sâu sắc nhìn vào sự thật đằng sau những câu chuyện thời sự và những câu chuyện phiếm. Họ đặt câu hỏi tại sao thông tin này lại được chia sẻ và nó phục vụ mục đích gì. Còn người nông cạn không có tư duy phản biện hoặc tìm hiểu sâu để hiểu về nó.

Người nông cạn hạ thấp người khác để khiến bản thân cảm thấy khá hơn

Những người sâu sắc hiểu rằng: họ thường bị dẫn dắt bởi nhu cầu của bản ngã - phải tốt hơn những người khác. Thông thường, sự thôi thúc chỉ trích sẽ đến từ cảm giác bản thân không đủ tốt. Ví dụ, khi chúng ta thấy ai đó thừa cân, ta có khuynh hướng chỉ trích họ. Nhưng chúng ta chỉ làm điều này nếu bản thân có vấn đề về cân nặng. Còn những người sâu sắc thường nhìn về chúng, để biểu lộ lòng trắc ẩn với những người đang gặp khó khăn hơn là phán xét họ. Hành động của chúng ta cũng phản ánh con người ta ra sao, vì vậy nếu ta mong muốn trở thành người sâu sắc, chúng ta nên hành động một cách trọn vẹn và có trách nhiệm. 

Người nông cạn nói nhiều hơn nghe

Một câu tiếng Anh cổ: “Con suối cạn thì tiếng nước róc rách lớn” là một phép ẩn dụ tuyệt vời cho sự khác biệt giữa người nông cạn và người sâu sắc. Nếu chúng ta dành toàn bộ thời gian để luyên thuyên, chúng ta sẽ không thể nghe thấy ý kiến và quan điểm của người khác.
Khi tất cả những gì chúng ta làm là phun ra không ngớt những ý kiến riêng của mình, thì ta sẽ chẳng bao giờ có thể học được điều gì mới. Đây là một loại rào cản khiến ta khó có thể hiểu sâu hơn. Có một câu nói: “hai tai để nghe, một miệng để nói” là một châm ngôn sống hữu ích, nếu chúng ta muốn trau dồi chiều sâu của bản thân.

Hãy đối mặt với mọi hoàn cảnh. Không ai trong chúng ta sống mà chẳng phải mắc sai lầm. Chúng ta đánh giá người khác và chỉ trích họ theo thời gian. Người Mỹ bản địa có câu nói thế này: “đừng bao giờ đánh giá một người khi bạn chưa trải mình trong hoàn cảnh của người đó”. Chúng ta không bao giờ có thể hiểu rõ được trải nghiệm của họ, ta không bao giờ biết được bản thân sẽ đối mặt ra sao nếu rơi vào hoàn cảnh tương tự. Vì vậy, để thực sự trở thành người sâu sắc, chúng ta nên cố gắng nuôi dưỡng sự đồng cảm và lòng trắc ẩn đối với người khác.

Đông Miên (Tổng hợp)/ Tham khảo Learning Mind

Ảnh: Sưu tầm