Để hiểu rõ hơn về căn bệnh viêm gan do virus và ung thư gan phóng viên đã có cuộc nói chuyện với TS.Đinh Quý Lan, Chủ tịch Hội gan mật Việt Nam.

Phát hiện bệnh khi đã muộn

Thưa ông vì sao lại nói bệnh viêm gan lại là căn bệnh “đại dịch” ở Việt Nam?

Viêm gan là căn bệnh “đại dịch” của thế giới không riêng gì ở Việt Nam. Ở nước ta tỷ lệ người mắc bệnh viêm gan rất cao. Con số người mắc viêm gan tại Việt Nam vào khoảng 20 triệu người, trong đó chủ yếu và nhiễm viêm gan virus B và C. Theo ước tính nước ta có khoảng 10-20% dân số nhiễm  virus viêm gan B  và có khoảng 1-3% số người nhiễm virus viêm gan C. Mỗi năm nước ta có khoảng 2,2 vạn người chết vì bệnh ung thư gan.

"Trường hợp mẹ có virus viêm B thì trên 90% con sinh ra sẽ bị nhiễm nếu không có biện pháp bảo vệ. Còn tỷ lệ lây qua đường tình dục, sinh hoạt ăn uống là rất thấp", S. Đinh Quý Lan nói

Viêm gan có thể coi là kẻ giết người thầm lặng không?

Căn bệnh viêm gan đã được tổ chức Y tế Thế giới (WHO) gọi nó với cái tên là kẻ giết người thầm lặng. Bởi vì, bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng. Nên người bệnh thường chủ quan, khi bệnh tiến triển nặng mới tìm tới bác sĩ thì bệnh đã diễn biến xấu.

Người bị bệnh thường phát hiện bị nhiễm virus viêm gan ở trong tình huống sau: Trường hợp thứ nhất là người bệnh không có triệu chứng gì chỉ tình cờ phát hiện ra mình bị nhiễm viêm gan virus khi đi khám sức khỏe hoặc hiến máu…

Trường hợp thứ hai khi bệnh phát ra ngoài, xuất hiện một số triệu chứng: mệt mỏi, chán ăn, đau bụng, mất ngủ, da vàng, mắt vàng….

Nguyên nhân vì sao bệnh viêm gan ở Việt Nam có tỷ lệ người mắc cao?

Tỷ lệ người mắc viêm gan cao ở Việt Nam có thể liên quan tới yếu tố khí hậu (nóng ẩm) điều kiện thuận lợi cho virus viêm gan sinh sôi phát triển. Yếu tố về ô nhiễm, nguồn nước cũng là lý do khiến cho bệnh viêm gan gia tăng.

Như tôi đã trao đổi ở trên do có nhiều bệnh nhân không biết mình mắc bệnh viêm gan. Nên chính họ vô tình là nguồn gây bệnh mà không biết. Trong khi đó ở Việt Nam người dân rất ít quan tâm tới việc tiêm phòng virus viêm gan cho nên việc số mắc viêm gan nhiều là điều rất dễ hiểu.

Viêm gan thường lây truyền qua con đường nào?

Viêm gan do virus lây chủ yếu qua đường máu, đặc biệt là viêm gan virus B. Cách lây truyền có thể là do xăm mình, dùng chung kim tiêm, nhổ răng, cạo râu, khuyên lỗ tai không đảm bảo rất dễ nhiễm virus viêm gan.

Trường hợp mẹ có virus viêm B thì trên 90% con sinh ra sẽ bị nhiễm nếu không có biện pháp bảo vệ. Còn tỷ lệ lây qua đường tình dục, sinh hoạt ăn uống là rất thấp.

Ngoài viêm gan do virus thì còn nguyên nhân nào gia tăng bệnh gan ở nước ta không, thưa ông?

Sau viêm gan do virus thì tình trạng lạm dụng bia, rượu cũng làm gia tăng các bệnh về gan. Lạm dụng bia, rượu gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan có thể dẫn tới ung thư gan.

Ung thư gan phát hiện càng sớm cơ hội sống càng cao

Thưa ông, triệu chứng ban đầu của ung thư gan là gì?

Biểu hiện lâm sàng dễ nhận thấy nhất là da vàng, chướng bụng do chức năng gan bị suy giảm. Nước tiểu của bệnh nhân ung thư gan thường màu tối do lượng bilirubin trong máu sẽ tăng cao.

Bệnh nhân thường xuyên có dấu hiệu mệt mỏi, hay buồn nôn và thường xuyên đau ở vùng bụng, sút cân đột ngột…

Bệnh ung thư gan nếu phát hiện càng sớm khi khối u dưới 3cm và chưa bị di căn thì cơ hội điều trị để kéo dài thời gian sống là rất cao.

Phương pháp dễ thực hiện để phát hiện ung thư sớm cho người bệnh?

Có hai phương pháp đơn giản và rất rẻ tiền chúng tôi thường khuyên mọi người nên dùng đó là:

Xét nghiệm chức năng gan: Bệnh nhân viêm gan có độc tính thì nguy cơ mắc ung thư gan rất cao và lúc này chỉ số AFP cũng tăng cao.

Siêu âm: Phương pháp rất rẻ người bệnh chỉ mất vài chục đến hơn trăm nghìn. Siêu âm có thể thấy được hình dáng và kích thước của khối u.

Ngoài phương pháp điều trị bằng xạ trị thì còn có phương pháp điều trị ung thư gan hiệu quả nào không, thưa ông?

Y học hiện đại cho phép chúng ta có thể ghép gan từ người hiến tặng cho người bệnh. Ở Việt Nam hiện nay đã thực hiện được việc ghép thay gan cho những bệnh nhân ung thư gan. Chi phí của mỗi ca ghép gan khá cao tầm khoảng 1,5 tỷ đồng/ ca.

Cảm ơn ông vì những chia sẻ của mình!

Ngọc Minh