Vào những ngày đầu năm mảnh đất Hà Giang luôn là điểm đến quen thuộc của những người đam mê xê dịch. Ngoài những cành đào khoe sắc trên miền đá, những lễ hội độc đáo của người Mông, nhiều du khách hẳn sẽ không thể quên Dinh nhà Vương - kiến trúc độc đáo của vua Mèo quyền uy với những giá trị lịch sử một thời của "thủ lĩnh" miền biên cương.

Dinh nhà Vương được mô phỏng thành quách của nhà Thanh ở Trung Quốc, ảnh hưởng kiến trúc của người Mông, người Hoa và người Pháp. Dinh Nhà Vương được xem là một "kiệt tác" của chế độ phong kiến miền biên viễn địa đầu của Tổ quốc nhờ kiến trúc độc đáo có "một không hai" này.

Dinh nhà Vương nằm trong thung lũng Sà Phìn với diện tích 3000m2 được xây dựng trong vòng 8 năm và tiêu tốn 150 vạn đồng bạc trắng Đông Dương tương đương 150 tỷ đồng tiền Việt lúc bấy giờ.

Từ bên ngoài bước vào khu dinh thự, bạn sẽ được chiêm ngưỡng hàng sa mộc thẳng tắp hàng trăm năm tuổi ở cổng nhà. Nhìn tổng quan khu dinh thự được chia thành 3 khu: Tiền cung, trung cung và hậu cung được "sắp xếp theo cấp bậc" trên khối đất nổi lên hình mui con rùa. Các bậc thềm ở từng khu được xây cao dần từ ngoài thể hiện gia đình quyền quý phân chia theo cấp độ.

Tiền cung là nơi ở của kẻ hầu người hạ, lính bảo vệ. Trung cung và hậu cung là nơi ở con cháu, các bà vợ, chỗ làm việc, cất trữ vàng bạc, thuốc phiện, súng đạn của vua Mèo. Bức tường bao quanh bởi đá xanh được thợ đục đẽo bằng thủ công, với 64 buồng cùng những đường cong mái ngói âm dương, uốn lượn những họa tiết chạm trổ tinh xảo từ cột gỗ, cửa ra vào...

 Chân cột được mài nhẵn bóng bởi 900 đồng tiền trắng Đông Dương

 Vật dụng bể tắm sữa dê bằng đá hình bán nguyệt ở khu tiền cung ngày nay vẫn được giữ nguyên vẹn

Từ trong sảnh tiền cung có biển sơ đồ của khu dinh nhà vua Mèo để du khách tham quan dễ dàng hơn

Phía bên trên là chòi gác giúp lính canh quan sát và chiến đấu khi có người lạ đột nhập

Bên trong hậu dinh vua Mèo xây dựng lô cốt chứa súng và thuốc phiện. Các phiến đá xanh rắn chắc được xếp khít vào nhau mà không cần sử dụng chất kết dính như xi măng. 

Những bậc thềm lát đá vuông vức

Khu dinh thự được Nhà nước công nhận là khu di tích quốc gia năm 1993, và được bán vé 10.000 đồng một người cho một lần tham quan. Ghé thăm miền cao nguyên đá dịp đầu năm, dù "lạc trôi" với những sắc hoa rực rỡ nhưng hãy nhớ dừng chân lại để thăm địa điểm độc đáo và khám phá những câu chuyện bí ẩn còn lưu giữ từng nếp nhà, từng bậu cửa của khu dinh thự này.

Dương Thanh