Sau hơn 1 thập kỷ có mặt ở thị trường Việt nam, kinh doanh đa cấp (KDĐC) đã được pháp luật Việt Nam công nhận. Tuy nhiên trên thực tế loại hình này vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề khi một số đối tượng lợi dụng kẽ hở để lách luật, bán hàng không trung thực. Trong đó có tình trạng nhiều sản phẩm của mạng lưới KDĐCvẫn được quảng cáo theo kiểu truyền miệng với những lời quảng cáo "quá đà" về công dụng, đặc biệt là các sản phẩm chăm sóc sức khỏe mang tên Thực phẩm chức năng (TPCN).

Chính vì vậy, người tiêu dùng vẫn cần cẩn trọng và tỉnh táo khi lựa chọn TPCN được bán theo mô hình này.

Để bán hàng, thông thường, các nhân viên kinh doanh sẽ tổ chức những buổi hội thảo về công dụng thần kì của sản phẩm như có thể chữa được trăm thứ bệnh, ngăn  ngừa ung thư, điều trị những căn bệnh khó chữa, tăng cường sức khỏe…với những ví dụ rất hùng hồn về ông X, bà Y nào đó đã chữa khỏi bệnh nhờ sử dụng TPCN của họ. Tại những buổi hội thảo này, nhiều  nhân viên kinh doanh còn tư vấn như một chuyên gia về sức khỏe với những dẫn chứng “đáng tin cậy’ từ các nhà khoa học trong nước và trên thế giới. 

Người tiêu dùng có thể sẽ bị thuyết phục bởi khả năng quảng cáo "thiên tài" của họ, tuy vậy hãy cẩn trọng trước khi quyết định  "móc ví" cho những loại thực phẩm chức năng từ mạng lưới KDĐC

Với dòng sản phẩm chăm sóc sức khỏe con người thì yếu tố an toàn luôn được đặt lên hàng đầu.  Sẽ ra sao nếu bạn tin vào những lời quảng cáo kiểu truyền miệng rằng những sản phẩm TPCN được sản xuất ở Anh, Mĩ ,Pháp nhưng xuất xứ thực sự lại là “Made in China” hoặc ở một nơi nào đó mà chính người bán cũng không biết? Hiện nay số lượng người tham gia mô hình kinh doanh này không nhỏ song rất ít trong số họ là chuyên gia thực thụ về sức khỏe, dinh dưỡng. Chị Hòa (35 tuổi) ở Cầu Giấy, Hà Nội là người đã từng kinh doanh mặt hàng TPCN theo mạng lưới đa cấp thú nhận: "Thực ra bọn mình cũng được người đi trước huấn luyện nói sao cho người ta phải móc tiền ra mua. Sản phẩm bán ra cũng đắt nên phải cố thu tiền gốc về bằng cách quảng cáo để nhiều người mua thì mới có lãi.  Ít người kinh doanh đa cấp sử dụng sản phẩm mình bán vì giá khá đắt. Tụi mình lựa chọn KDĐC như một công việc mưu sinh chứ không phải vì đã sử dụng sản phẩm, thấy tốt mà đem chia sẻ với mọi người..."

Trên thị trường, những trường hợp bán hàng như chị Hòa không phải ít. Dòng sản phẩm TPCN được coi là  loại hàng dễ bị  "nhập nhèm" nhất. TPCN không phải là thuốc, chỉ là dạng thực phẩm bổ sung nên những công dụng trên thực tế cũng rất khó xác định một cách cụ thể. Đây là kẽ hở để những người bán hàng "thổi phồng" tác dụng, gây ra những hiểu biết sai lệch của người tiêu dùng đối với sản phẩm. Chính vì vậy, khi xem xét một mặt hàng TPCN nào đó mà mình chưa biết, bạn cần tỉnh táo trước những lời giới thiệu của nhân viên bán hàng và đặt câu hỏi nếu sản phẩm có công dụng thần kì như lời quảng cáo, tại sao lại không nổi tiếng trên thị trường?

“Có bệnh vái tứ phương” là tâm lý chung của đa số người dân. Lợi dụng tâm lý đó, nhiều “nhân viên kinh doanh” của mạng lưới đa cấp đã “phù phép” cho TPCN: chữa bách bệnh, hiệu quả nhanh, giá thành rẻ hơn rất nhiều so với thuốc ngoại do không mất chi phi quảng cáo…Bên cạnh đó, khi mua sản phẩm bạn có thể kết hợp kinh doanh bằng cách chia sẻ công dụng thần kì cho người khác, chỉ đơn giản như vậy thôi là có thể vừa chữa được bệnh vừa kiếm tiền. Chính vì "chiêu thức" này mà không ít người đã bỏ ra khá nhiều tiền để mua hàng.

Bà Tâm 61 tuổi, quê Thái Nguyên, có chồng đang bị ung thư giai đoạn cuối đang điều trị tại bệnh viện K, Hà Nội, nghe theo lời tư vấn của một “chuyên gia sức khỏe”  chuyên kinh doanh TPCN đã bỏ ra 15 triệu để mua 1 cái lược điện từ để chải đầu theo lời giới thiệu là "chải ba lần giảm hẳn rụng tóc, đau đầu, chải 1 tuần liên tục tóc bạc thành xanh, đầu óc tinh thông mẫn tiệp” và hai hộp TPCN có tác dụng “chống lão hóa, triệt tiêu các tế bào ung thư” về cho chồng sử dụng.  Tuy nhiên kết quả không hề tốt như quảng cáo cũng như không thể kéo dài tuổi thọ của chồng bà Tâm. Ông mất sau đó vài tuần theo đúng tiên lượng của bác sĩ trước lúc “trả” bệnh nhân về.

Sau khi chồng mất, còn mấy viên nang TPCN chưa dùng hết, tiếc của bà Tâm định uống nốt nhưng khi nhờ cháu gái xem hộ công dụng của sản phẩm thì bà bỏ ý định. Cô cháu gái đã tốn công search bằng tiếng Anh đến trang thứ 10 trên Google mà vẫn không ra tên sản phẩm và công dụng thực sự của TPCN mà bà đã mua theo lời quảng cáo của người bán “Đây là sản phẩm tốt nhất trên thế giới, được các chuyên gia hàng đầu kiểm định và khuyên dùng”

Trong thời buổi nở rộ các phương thức kinh doanh và hàng trăm nghìn sản phẩm được quảng cáo như rót mật vào tai hàng ngày, người tiêu dùng dễ bị nhiễu thông tin và lựa chọn những sản phẩm không an toàn, gây nguy hiểm cho sức khỏe.

Chính vì thế, trước khi sử dụng bất cứ 1 sản phẩm nào, bạn hãy dành chút thời gian để tham khảo các thông tin về công dụng thực chất của TPCN là gì? Điều này rất đơn giản, bạn có thể lên mạng truy cập vào những web uy tín của các bệnh viện hoặc sử dụng công cụ search Google để tìm kiếm.

Bên cạnh đó, bạn cần gặp bác sĩ và tư vấn về thành phần của các sản phẩm này. Một sản phẩm tốt bao giờ cũng ghi rõ thông tin về thành phần và sản xuất một cách rõ ràng, cụ thể và dễ hiểu. Do đó, để không mắc sai lầm khi sử dụng những sản phẩm TPCN, hãy quan tâm đến sức khỏe bằng cách đi khám sức khỏe định kỳ và chỉ sử dụng những loại TPCN được bác sỹ chỉ định.