Quả gáo ở Ninh Bình

Gáo là một loại cây được tìm thấy khá nhiều tại một số khe suối hoặc chân đồi ở Ninh Bình, ngoài ra loại quả này còn có nhiều ở các tỉnh miền Tây. Theo tìm hiểu, quả gáo có nhiều công dụng như làm thuốc và nấu ăn. Tháng 11 hàng năm là mùa gáo chín, cứ đến thời điểm này, trên chợ mạng lại xuất hiện những trái gáo có vỏ sần sùi, ai cũng muốn đặt mua về thưởng thức.

Về hình dáng, trái gáo tròn xoe, vỏ ngoài khá sần sùi, nhìn qua nhiều người lầm tưởng đây là trái chôm chôm non. Khi xẻ ra, bên trong ruột lại vàng ươm trông như trái dứa. Có 2 loại gáo: gáo vàng và gáo trắng. Gáo vàng da láng, quả không tròn, còn gáo trắng thì quả tròn, ngoài da có gai mềm giống như chôm chôm.

 

Lúc còn xanh, trái gáo sẽ có vị hơi chát nhưng khi chín thì trái chuyển sang màu vàng ươm, ăn có vị chua chua ngọt ngọt đặc trưng. Khi ăn, người ta có thể chấm với muối ớt, ngoài ra loại trái này dùng để kho cá rất ngon và hấp dẫn. Món cá kho gáo là đặc sản nổi tiếng ở vùng đất Ninh Bình mà ai cũng muốn được một lần thưởng thức.

Người Ninh Bình dùng quả gáo thay vì khế hay sấu vì khi niêu cá kho sẽ có màu sắc đẹp mắt, phần thịt cá chắc nịch, mềm thơm phức khác với các món cá kho khác. Món này đơn giản mà đưa cơm phải biết.

Chọn gáo phải chọn quả còn tươi vừa chín đến. Sau đó, rửa sạch từng quả rồi xắt mỏng thành từng lát. Xếp gáo dưới đáy niêu rồi lần lượt thêm một lớp cá, lại một lớp gáo xen kẽ, nêm nếm gia vị là có thể bắc lên bếp để kho. Kho đến khi gần cạn nước là được, càng nấu lâu thịt cá càng mềm và đậm đà hương vị.

Giờ đây thứ quả này được bán trên mạng với giá 100.000-120.000 đồng/kg, hàng có đến đâu khách đặt hết đến đó.

Quả da đá Ninh Thuận

Vốn nổi tiếng với những vườn nho sai trĩu quả hay những vườn táo xanh mướt mắt, ít ai biết Ninh Thuận còn có một đặc sản khác là trái da đá - một loại trái cây độc lạ nhưng thơm ngon chẳng kém cạnh gì nho hay táo.

Loại trái này thường mọc dại trong các cánh rừng núi thiên nhiên của Ninh Thuận. Thoạt nhìn, nhiều người sẽ nhầm lẫn với trái mận Bắc Hà bởi màu sắc và kích thước tương đương nhau. Tuy nhiên, trái da đá có vỏ mỏng, vị ngọt thanh, toả mùi hương nồng nàn đến mê mẩn.

Trái da đá Ninh Thuận có bề ngoài hơi giống với quả mận miền Bắc. Nó có hình tròn nhỏ, màu đỏ tươi và căng mọng, vỏ mỏng nhưng thịt thì cứng. Dù vậy hương vị của nó thì hoàn toàn khác biệt. Trái da đá có vị chua, thịt khá cứng khi còn non. Khi chín già, thức quả này mang vị ngọt thanh tao và toả ra mùi thơm đặc trưng không thể cưỡng lại. Chính vị ngọt thơm lạ lùng này mà những trái da đá khiến nhiều người mê mẩn đòi tìm mua bằng được để mang về làm quà cho người thân.

Không chỉ là một loại quả ăn chơi, trái da đá còn có công dụng khử mùi rất hiệu quả. Khi ăn món ăn gì đó nặng mùi xong, thưởng thức vài trái da đá để tráng miệng, vừa thơm ngon lại giúp hơi thở trở nên thơm tho, dễ chịu hơn.

Trái da đá được bán khá phổ biến ở Ninh Thuận. Bạn có thể tìm thấy loại quả này ở các con đường làng An Hòa, Hộ Diêm, An Xuân, Thủy Lợi. Ngoài ra nó còn được bán nhiều ở Chợ lớn Phan Rang hay thậm chí một số chợ nhỏ cũng được bày bán. Mức giá tham khảo của trái da đá rơi vào khoảng 15.000 – 20.000 đồng/kg.

Ni Trần (Tổng hợp)