Cúng Giao thừa là một nghi thức truyền thống quan trọng trong văn hóa đón Tết Nguyên đán của người Việt. Đây là thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, và mâm cúng Giao thừa thường được chuẩn bị cẩn thận để gia chủ bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên cũng như cầu mong một năm mới an lành, thịnh vượng. Và trong thời khắc thiêng liêng này, gia chủ thường chuẩn bị hai mâm cúng - 1 ngoài trời, 1 trong nhà để thể hiện lòng thành kính của mình.

Mâm cúng giao thừa ngoài trời

Mâm cúng ngoài trời thường giản dị và gọn gàng hơn mâm cúng giao thừa trong nhà. Theo đó, mâm cúng ngoài trời thường được đặt ở sân nhà, trước cửa chính, đối với gia chủ ở chung cư, mâm cúng thường được đặt ở ban công. Gồm có trái cây, hoa tươi, đĩa xôi, gà luộc hoặc khúc thịt luộc, rượu trà, gạo muối, bánh kẹo tùy tâm, hương đèn.

Đặc biệt, mâm cỗ cúng giao thừa ngoài trời không thể thiếu được bộ lễ vật mũ áo quan hành khiển. Bên cạnh đó, còn có thêm vàng mã, tiền giấy. Tuy nhiên, tùy theo phong tục từng vùng miền và điều kiện gia đình sẽ có thêm các lễ vật khác.

Mâm lễ cúng trong nhà

Sau khi cúng ngoài trời, gia chủ mới quay trở lại thực hiện nghi lễ cúng trong nhà. Mâm cúng giao thừa trong nhà là cúng bái tổ tiên, mời tổ tiên về nhà đón một năm mới với con cháu theo tín ngưỡng dân gian của người Việt. Mâm lễ cũng là tấm lòng của con cháu cám ơn ông bà tổ tiên đã đồng hành, bảo vệ và độ trì thoát khỏi tai ách, làm ăn thuận lợi.

Mâm lễ cúng trong nhà gồm: Sớ cúng giao thừa (sớ có thể có hoặc không, không bắt buộc), mâm ngũ quả, hoa, nến, cau trầu, tiền vàng mã, mũ loại không có cánh chuồn, quần áo, mũ nón thần linh, mâm cỗ mặn và ngọt.

Mâm cỗ mặn gồm các món ăn truyền thống ngày Tết như: Gà luộc, bánh chưng, giò lụa, xôi gấc hoặc xôi đỗ, canh miến...

Mâm cỗ ngọt với các món: bánh kẹo, mứt Tết.

Tùy theo từng địa phương, vùng miền mà các món bày trong mâm cỗ mặn và hoa quả sẽ khác nhau. Tuy nhiên, mâm cỗ cần được đặt sạch sẽ, chỉn chu. Muối gạo sau khi cúng thì đem rắc xung quanh nhà để trừ tịch.

Khi cúng giao thừa trong nhà, các thành viên trong gia đình đứng trang nghiêm trước ban thờ, khấn tổ tiên xin năm mới bình an, sung túc.

*Thông tin trong bài mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm!

Ni Trần (Tổng hợp)