Giám đốc Sở Y tế TP.HCM Tăng Chí Thượng cho biết, TP.HCM đã lấy mẫu tầm soát ngẫu nhiên 119 trường hợp mắc Covid-19. Kết quả, có 103 ca dương tính với biến thể Omicron. Phân tích sâu hơn, nhận thấy 43 ca thuộc dòng BA.2 (Omicron tàng hình) và 24 ca dòng BA.1. Việc vừa có BA.1 và BA.2 của biến thể Omicron lưu hành là lý do khiến tốc độ lây lan dịch Covid-19 nhanh như hiện nay.

Tiến sĩ, bác sĩ Phạm Hùng Vân, cựu Giảng viên Đại học Y Dược TP.HCM, hiện là chủ tịch Liên chi hội Vi sinh Lâm sàng TP cho biết, biến thể Omicron có nhiều dòng phụ (dưới biến thể) gồm BA.1, BA.2, BA.3. Điều này khác biệt với biến thể Delta, không có dưới biến thể.

Các dòng phụ Omicron có các đặc điểm khác nhau. Về mặt cấu trúc di truyền, so với BA.1, BA.2 mất đi đột biến mất đoạn nhưng lại xuất hiện đột biến mất đoạn mới. Cấu trúc di truyền này khiến cho protein S của BA.2 khác với BA.1. Có lẽ, sự khác biệt này khiến cho BA.2 lây lan nhanh gấp gần 2 lần so với ban đầu.

Đáng chú ý, sự thay đổi trên protein S của BA.2 cũng khiến cho các test nhanh kháng nguyên giảm độ nhạy khi người bệnh nhiễm biến thể này. "Đó là lý do người ta gọi BA.2 là virus tàng hình – vì trốn test nhanh", tiến sĩ Vân nói.

Tuy nhiên, "trốn" không có nghĩa là test nhanh bất lực hoàn toàn. Nếu tải lượng virus SARS-CoV-2 xuất hiện nhiều ở vùng niêm mạc đường hô hấp trên, test nhanh sẽ có kết quả dương tính.

Trong cơ chế xâm nhập vào tế bào niêm mạc, Omicron nói chung sẽ xâm nhập vào niêm mạc đường hô hấp trên tốt hơn là đường hô hấp dưới (phế quản, phổi…) so với Delta.. Vì vậy, người nhiễm Omicron có thể bị rát họng nhiều hơn các triệu chứng khác.

Trước câu hỏi một người nhiễm biến thể Omicron có thể tái nhiễm Omicron hay không, theo BS Phạm Hùng Vân, về mặt miễn dịch, nếu đã nhiễm một biến thể nào đó, người ta khó có nguy cơ nhiễm lại chính nó. Ví dụ như, người đã nhiễm biến thể Delta sẽ không nhiễm lại Delta nhưng có thể nhiễm biến thể Omicron.

Với cơ chế trên, người mắc Omicron có thể sẽ tái nhiễm Omicron, nhưng ở dòng phụ khác. Ví dụ, người đã mắc Omicron BA.2 vẫn có nguy cơ nhiễm BA.1, BA.3. Để xác định chính xác bị nhiễm biến thể nào, có thể thực hiện bằng xét nghiệm PCR.

Nguy cơ tái nhiễm Omicron xảy ra sau bao lâu?

Phân tích của Đan Mạch ghi nhận, người từng nhiễm chủng ban đầu của Omicron, BA.1, sau đó có thể nhiễm tiếp chủng BA.2.

Các nhà khoa học từ Viện Huyết thanh Đan Mạch, cơ quan nghiên cứu bệnh truyền nhiễm hàng đầu của đất nước, nhận định: “Tái nhiễm Omicron BA.2 có thể xảy ra ngay sau khi nhiễm BA.1 nhưng rất hiếm”.

Họ nói thêm, hầu hết những trường hợp này xảy ra ở người trẻ, chưa được tiêm chủng, có triệu chứng nhẹ trong lần nhiễm đầu.

Theo nghiên cứu trên, ít nhất 47 người Đan Mạch đã nhiễm Omicron hai lần. Một trường hợp nhiễm BA.2 ngay sau khi nhiễm BA.1.

Trường Y tế Công cộng Yale (Mỹ) thông tin, khả năng miễn dịch của những người chưa tiêm chủng nhưng từng nhiễm Covid-19 kéo dài từ 3 đến 61 tháng.

Tiến sĩ Amesh Adalja, Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins (Mỹ), cho biết: “Hiện tại, vẫn chưa rõ mức độ miễn dịch có được sau khi nhiễm Omicron. Tôi nghĩ sau một thời gian, người bệnh có thể tái nhiễm".

Các chuyên gia đã nhiều lần khẳng định, vắc xin là cách tốt nhất để vượt qua làn sóng Omicron, giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng hoặc nhập viện.

Biến thể Omicron nhẹ hơn so với các chủng trước đó, đặc biệt khi người mắc đã tiêm vắc xin. Tuy nhiên, bệnh dễ lây lan nhanh chóng, đó là lý do số ca bệnh tăng vọt.

Mặc dù mỗi người có mức độ miễn dịch khác nhau, bạn có thể bị tái nhiễm Omicron khoảng 3 tháng sau khi nhiễm chủng ban đầu.

Ni Trần (Tổng hợp)