1. Thay đổi trong thủ tục đi làm Căn cước công dân gắn chip

Điểm b, c khoản 1 Điều 5 Thông tư 60/2021/TT-BCA quy định về thủ tục cấp Căn cước công dân như sau:

b) Trường hợp thông tin công dân đã có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư nhưng có sự thay đổi, điều chỉnh thì đề nghị công dân xuất trình giấy tờ pháp lý chứng minh nội dung thay đổi để cập nhật, bổ sung thông tin trong hồ sơ cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân.

c) Trường hợp thông tin công dân chưa có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thì đề nghị công dân xuất trình một trong các loại giấy tờ hợp pháp chứng minh nội dung thông tin nhân thân để cập nhật thông tin trong hồ sơ cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân.

Thông thường trước đây, người dân đi làm Căn cước công dân gắn chip phải mang theo Sổ hộ khẩu để sử dụng chứng minh thông tin trong trường hợp thông tin công dân đã có trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư nhưng có sự điều chỉnh, thay đổi hoặc trường hợp thông tin chưa có trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Tuy nhiên, từ ngày 01/01/2023, Sổ hộ khẩu chính thức bị bãi bỏ và hết giá trị sử dụng. Do đó, thay vì mang theo Sổ hộ khẩu, người dân có thể mang theo các loại giấy tờ khác có giá trị chứng minh nhân thân, như Giấy khai sinh, Hộ chiếu… để sử dụng trong trường hợp nêu trên.

2. Dùng Căn cước công dân gắn chip thay cho Sổ hộ khẩu

Cũng từ năm 2023, Căn cước công dân gắn chip sẽ chính thức được sử dụng thay cho Sổ hộ khẩu trong một loạt các thủ tục hành chính theo Nghị định 104 của Chính phủ, như:

- Thủ tục mua bán điện sinh hoạt

- Thủ tục đăng ký nuôi con nuôi

- Thủ tục xác định sử dụng đất ổn định, lâu dài để làm căn cứ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

- Thủ tục vay vốn hỗ trợ việc làm

- Thủ tục cấp, cấp lại, đổi thẻ bảo hiểm y tế trong trường hợp người thân đến nhận thẻ thay…

Căn cước công dân gắn chip với mã QR và chip được gắn trên thẻ lưu giữ đầy đủ các thông tin của công dân, bao gồm cả thông tin về cư trú. Do đó, thay vì phải cầm một cuốn Sổ đi làm thủ tục hành chính như trước đây, thì nay, người dân chỉ cần mang thẻ căn cước và xuất trình để thực hiện các thủ tục này.

3. Những đối tượng sẽ bị phạt nếu không đi làm CCCD trong năm 2023

Trường hợp đủ 25 tuổi, 40 tuổi và 60 tuổi phải đổi CCCD trong năm 2023

Điều 21 Luật Căn cước công dân nêu rõ, thẻ CCCD phải được đổi khi công dân đủ 25 tuổi, đủ 40 tuổi và đủ 60 tuổi. Trường hợp thẻ CCCD được cấp, đổi, cấp lại trong thời hạn 2 năm trước tuổi quy định tại khoản 1 Điều này thì vẫn có giá trị sử dụng đến tuổi đổi thẻ tiếp theo.

Như vậy, sang năm 2023, những người thuộc độ tuổi phải đổi thẻ CCCD là người sinh vào một trong các năm 1998, 1983 và 1963. Nhưng những người này chỉ phải đi đổi CCCD trong năm 2023 nếu đang sử dụng thẻ được cấp từ trước năm 2021.

Còn nếu đã đổi thẻ CCCD mới từ năm 2021 trở đi thì vẫn tiếp tục sử dụng thẻ này đến độ tuổi phải đổi thẻ tiếp theo.

Người đang dùng Chứng minh nhân dân từ năm 2008 trở về trước

Những người hiện đang sử dụng Chứng minh nhân dân (CMND) làm từ năm 2008 trở về trước cũng cần chú ý đi làm CCCD ngay vì giấy CMND chỉ có giá trị sử dụng trong 15 năm kể từ ngày cấp (Điều 2 Nghị định 5 năm 1999).

Các trường hợp khác cần làm CCCD trong năm 2023

Các trường hợp bắt buộc làm CCCD theo Điều 23 của Luật Căn cước công dân bao gồm:

- Thẻ CCCD/giấy CMND đang sử dụng bị hư hỏng không sử dụng được;

- Thay đổi thông tin về họ tên, ngày tháng năm sinh, đặc điểm nhận dạng;

- Xác định lại quê quán, giới tính;

- Có sai sót về thông tin trên thẻ CCCD;

- Người dùng CMND thay đổi nơi đăng ký hộ khẩu thường trú ngoài phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương;

- Bị mất thẻ CCCD, mất giấy CMND;

- Được trở lại quốc tịch Việt Nam theo quy định của Luật quốc tịch Việt Nam.

Nếu thuộc các trường hợp nêu trên mà không đi làm CCCD gắn chip sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 - 500.000 đồng theo quy định tại khoản 1 Điều 10 năm 2021.

Còn ngoài các trường hợp trên, việc đi làm CCCD gắn chip là không bắt buộc. Tuy nhiên, người dân vẫn cần nhanh chóng đi làm căn cước để sử dụng tất cả các tiện ích mà loại giấy tờ tùy thân đầy ưu việt này mang lại, nhất là ở thời điểm sổ hộ khẩu đã chính thức chấm dứt vai trò.

Ni Trần (Tổng hợp)