1. Cá vồ chó

Cá vồ chó là một loại cá đặc sản nổi tiếng ở miền Tây, đặc biệt có nhiều ở Cà Mau. Cá vồ chó còn có tên gọi là cá vồ biển. Loài cá này có tên sỗ sàng nhưng thịt của nó lại béo, mềm, ngọt, thơm, ít loại cá nào sánh bằng. Về tên gọi này, có người kể vui: "Người ta gọi cá vồ chó vì hồi đó, có con chó rớt xuống thì bị cá rỉa, lên bờ chỉ còn xương”. Trong khi người nghe gật gù, ông này cười phá lên: “Nói chơi thôi, tụi bây thấy có con chó nào chỉ còn bộ xương mà còn sống leo lên bờ được không?".

Về đặc điểm nhận dạng, loài cá này có đầu to, rộng, dẹp bằng, mõm ngắn, nhìn từ trên xuống có dạng tròn. Chúng có 3 đôi râu, râu mép kéo dài quá gốc vi ngực. Mặt lưng và phía trên đường bên có màu xám xanh và nhạt dần xuống mặt bụng, bụng có màu trắng sữa. Thức ăn của chúng là những chú ngao, ốc nhỏ hay đám còng gió. Chúng thường đi theo đàn lại là loài ăn tạp nên nếu thả lưới vào đúng ổ thì sẽ bắt được cả cụm cá lớn nhỏ.

Anh Phan Tấn Hùng, thành viên của hợp tác xã đầm Thị Tường kể rằng: “Khoảng chục năm trước, tôi còn thấy những con cá vồ chó nặng 7-8 kg, còn bây giờ ít có con nào hơn 2 kg. Cá vồ chó có ở một số nơi khác nữa ở Cà Mau nhưng ở đầm Thị Tường là ngon nhất”.

Trên thị trường, cá vồ chó được bán với giá từ 90.000 -200.000 đồng/kg tùy thời điểm.

2. Cá hủn hỉn

Cá hủn hỉn thực chất là sự tổng hợp của nhiều loài cá nhỏ, vụn vặt như: cá lòng tong, lòng ròng, bảy chầu, lia thia, cá sặt con, cá rô con... Từ giữa tháng 7 đến hết tháng 10 âm lịch, dòng nước màu gạch cua từ thượng nguồn sông Mêkông lại cuồn cuộn đổ về đồng bằng Sông Cửu Long. Những lúc ấy, ngư dân hoan hỉ đón cá, tôm, rắn,… tràn về theo con nước.

Sau khi đánh bắt, những con cá to sẽ được lọc ra để mang đi bán, còn sót lại những con cá nhỏ tin hin để mang về nấu ăn, vì thế chúng được gọi vui là cá hủn hỉn.

Hồi đó, cá hủn hỉn gắn với những bữa cơm bình dân của người dân ở quê. Bây giờ, khi cuộc sống ở thành phố khá giả, có nhiều món sơn hào hải vị nhưng thỉnh thoảng người ta lại thèm được ăn nồi cá hủn hỉn.

Nay, chợ quê đã góp mặt rất nhiều những loại cá nhỏ xíu nhưng ít ai trộn chung để bán một giá lắm. Cá bống rẻ gì cũng 100.000 đồng/kg, cá sát nhỏ đã 130.000 đồng/kg, cá lòng tong 70.000-80.000 đồng/kg... Còn nếu may mắn bắt gặp được người mang cá hủn hỉn ra bán thì cũng phải 100.000 đồng/kg.

3. Cá tà ma

Ở đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi), ngoài là địa điểm du lịch nổi tiếng thì nơi đây còn được biết tới có món ăn ngon mà trong đất liền không dễ tìm thấy, ví dụ như mực tươi, nhum biển, rau bồng bềnh, ốc, các loại cá. Trong đó, có một loại cá tên vô cùng độc lạ, nghe qua còn thấy sợ hãi, đó là cá tà ma - một đặc sản nổi tiếng chỉ có ở nơi này. 

Cá tà ma có tự nhiên ở biển Lý Sơn chứ không ai nuôi trồng, da có vảy màu nâu đen, thân dẹt, hình giống như con cá rô phi nước ngọt nhưng kích thước to hơn. Loài cá này có ngoại hình không hề đáng sợ, không hề xấu xí nhưng có tên là tà ma. Nhiều người khi thưởng thức món ăn này đều thắc mắc về cái tên của nó. Thực chất, nó có tên tà ma bởi những con cá tà ma sống ở các gành rạn, bơi nhanh, rất tinh khôn, việc phát hiện và đánh bắt không hề dễ dàng, thấy có tiếng động là chúng ẩn nấp rất kỹ, nên người dân gọi như vậy chứ cũng không thể giải thích cặn kẽ.

Thịt của cá tà ma trắng nõn, chắc, ăn cực kỳ thơm và ngon, khi ăn sẽ cảm nhận được vị ngọt, vị dai. Đặc biệt là phần lườn cực mềm và béo ngậy. Tiếng lành đồn xa, những món ăn chế biến từ cá tà ma ngày càng được nhiều du khách biết đến, trở thành món ăn đặc trưng du lịch đảo Việt Nam.

Nếu ngày xưa cá tà ma có giá rẻ, thì ngày nay được nhiều người tìm mua nên được bán với giá khoảng 200.000 đồng/kg.

Ni Trần (Tổng hợp)