Cây chó đẻ còn có nhiều tên gọi khác như: chó đẻ răng cưa, diệp hạ châu, diệp hòe thái, lão nha châu, trân châu thảo… Đây là cây mọc hoang ở các nước vùng nhiệt đới, mùa hái thuốc quanh năm nhưng tốt nhất vào mùa hạ, thường dùng tươi hoặc phơi khô.

Theo Đông y, cây chó đẻ có vị ngọt, hơi đắng, tính mát, có công dụng lợi tiểu, tiêu độc, sát khuẩn, tốn ứ, hạ nhiệt, thông huyết, điều kinh… Do vậy, cây thường được dùng làm viên uống chữa bệnh gan, đau thận, bệnh về đường tiết niệu, đường ruột, bệnh ngoài da.

Vì dễ tìm và giá rẻ nên nhiều người đã tự ý dùng cây chó đẻ để chữa bệnh, thậm chí không có bệnh cũng uống cây chó đẻ để tốt cho sức khỏe. Đàn ông uống bia nhiều đánh giá cao cây chó đẻ tốt cho gan, lọc gan nên họ nghĩ cây chó đẻ giúp phòng ngừa được các bệnh gan gây nên bởi bia rượu. Còn phái đẹp thì hay dùng cây chó đẻ chủ yếu để có được làn da nuột nà. Họ cho rằng, cây chó đẻ tốt cho gan, giúp gan thải chất độc và quá trình này càng nhiều thì các chất độc hoàn toàn được giải phóng ra ngoài. Khi cơ thể sạch chất độc thì làn da sẽ sáng sủa, mịn màng.

Tuy nhiên, những quan niệm trên là sai lầm. Việc tùy tiện sử dụng vị thuốc này với liều lượng vô tội vạ, không theo chỉ dẫn sẽ dẫn đến những hiểm họa bệnh tật khôn lường.

Chỉ tốt cho người bị viêm gan siêu vi B

Vào năm 1980, tác dụng chữa trị bệnh viêm gan B bằng cây chó đẻ được phát hiện. Công trình nghiên cứu của các nhà khoa học Nhật Bản và Ấn Độ đã phát hiện công dụng hữu ích của cây chó đẻ có thể hỗ trợ quá trình điều trị viêm gan B.Theo báo cáo của 2 nhà khoa học Blumberg và Thiogarajan, họ đã điều trị 37 trường hợp trong 30 ngày đạt kết quả âm tính. 

Những năm sau đó, cây chó đẻ được chứng minh là chữa trị viêm gan siêu vi B rất hiệu quả. Tuy nhiên, nhiều người lại nhầm tưởng rằng cây chó đẻ chữa được tất cả các bệnh về gan. Trong khi thực tế đến nay, chưa hề có bất kỳ nghiên cứu nào chứng tỏ cây chó đẻ chữa trị hiệu quả các bệnh về gan khác như xơ gan, gan nhiễm mỡ, ung thư gan…

Người khỏe mạnh bình thường mà dùng cây chó đẻ uống hàng ngày sẽ dẫn tới xơ gan, teo gan. Bởi khi mật không tiết ra (ở người có bệnh như mật viêm, tắc mật…) thì mới cần lợi mật và khi gan có vấn đề thì mới phải nhuận gan. Nếu không có bệnh mà lại uống cây chó đẻ hằng ngày, nghĩa là họ bắt gan và mật không có nhu cầu cũng phải tiết ra. Điều này đồng nghĩa với việc các cơ quan ấy phải làm việc nhiều hơn, khi đó sẽ dẫn đến rối loạn quá trình trao đổi chất và gây bệnh. Cây chó đẻ có tác dụng nhuận gan nhưng càng dùng nhiều sẽ làm mật tiết ra nhiều. Dịch mật tốt và có lợi nhưng khi thừa mật thì chúng đọng lại quá nhiều ở ruột, từ đó làm tăng nguy cơ ung thư ruột già.

Một số vị lương y đã gặp nhiều bệnh nhân lạm dụng cây chó đẻ uống những mong tốt cho sức khỏe. Thế nhưng cuối cùng, lá gan đang bình thường sau một thời gian dùng cây này đã bị xơ gan, teo gan.

Không lạm dụng dùng để giải nhiệt

Ai cũng biết cây chó đẻ có tính hàn nên có tác dụng giải nhiệt. Nhưng nếu người sử dụng ở thể hàn mà lại dùng cây chó đẻ thường xuyên và dùng liều lượng nhiều thì lại vô cùng nguy hại. Nguyên nhân là do, khi uống vào cơ thể, cây chó đẻ làm cho cơ thể càng bị hàn nặng hơn, ức chế nhiệt trong người. Một khi cơ thể bị mất cân bằng sẽ sinh ra nhiều bệnh tật.

Làm giảm khả năng thụ thai

Chưa có công trình nghiên cứu nào đề cập đến việc cây chó đẻ gây vô sinh. Tuy nhiên, theo nhiều thầy thuốc đông y, cây chó đẻ tối kị với phụ nữ mang thai. Nguyên nhân là vì đặc tính của cây thuốc này là gây co mạch máu và tử cung, uống vào sẽ khó thụ thai, dễ bị trụy thai.

Bị phá hồng cầu, suy giảm miễn dịch

Với những người không có thương tổn ở gan, sức khỏe bình thường, mà uống thuốc sắc đậm đặc từ cây chó đẻ sẽ bị phá hồng huyết cầu, có trường hợp bị băng huyết, suy giảm hệ miễn dịch, đổ bệnh nghiêm trọng.

Minh Minh (Tổng hợp) 
(Theo Congluan)