Nhân cách và hành vi của trẻ phần lớn liên quan đến môi trường gia đình và giáo dục từ cha mẹ. Một giáo viên xuất sắc có thể tác động đến trẻ trong khoảng 3-5 năm nhưng cha mẹ tốt chắc chắn có thể ảnh hưởng đến đứa trẻ trong suốt cuộc đời.

Gia đình là môi trường đầu tiên trẻ trưởng thành và cha mẹ là người thầy đầu tiên của con. Những phẩm chất của trẻ có ảnh hưởng từ gia đình. Cha mẹ muốn con cái giỏi giang, triển vọng, hãy tuân thủ 2 quy tắc sau trong giáo dục.

Đối xử tôn trọng với con

Có một số bậc cha mẹ thường dùng vị trí người lớn để ra lệnh hoặc hạn chế hành vi của con. Họ thường áp đặt và cho rằng ý kiến của mình là đúng, thường quy chụp ý kiến hoặc giải thích của con là trả treo.

Một số thậm chí sử dụng từ ngữ tiêu cực để xúc phạm con. Khi tranh cãi với con và thất bại trong lý lẽ, họ thường dùng vũ lực để trấn áp. Khi con sai, họ yêu cầu con phải xin lỗi nhưng khi phụ huynh sai lại không xin lỗi. 

Mặc dù không thể phủ nhận rằng so với con cái, cha mẹ đã có nhiều kinh nghiệm sống hơn, từng trải hơn. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là trẻ không có quyền có tiếng nói và ý kiến. Ý kiến của con cũng cần được lắng nghe.

Cha mẹ cần tôn trọng con, đối xử với con một cách đúng đắn, không xâm phạm quyền riêng tư của con. Cha mẹ cần luôn ở bên cạnh con, lắng nghe suy nghĩ, cảm xúc và hỗ trợ để trẻ có thể đưa ra những quyết định thông minh nhất. Khi được tôn trọng, con sẽ phát triển ý thức về hành động và cách sống, từ đó hoàn thiện bản thân và phát triển tốt hơn trong tương lai.

Thiết lập quy tắc từ sớm

Có câu nói: "Tự do trong quy tắc là sự linh hoạt còn tự do mà thiếu quy tắc là sự hỗn loạn." Yêu con, phụ huynh không nên quá nuông chiều. Nhiều cha mẹ nghĩ rằng khi con lớn lên, họ sẽ tự hiểu được những quy tắc nhưng không biết rằng nếu không có sự hướng dẫn đúng cách, con có thể mắc sai lầm. Do đó, cha mẹ cần sớm thiết lập những quy tắc cho con và hướng dẫn chúng trong cuộc sống hàng ngày.

Nhà tâm lý học người Mỹ William James từng nói: "Gieo hành động gặt thói quen; gieo thói quen gặt tính cách; gieo tính cách gặt số phận". Tuy nhiên, để hình thành thói quen tốt không thể diễn ra trong một hoặc hai ngày.

Đây chính là lý do tại sao trong giai đoạn mầm non, cha mẹ cần tập trung vào việc hình thành các thói quen của trẻ như cách sống, làm việc và giao tiếp. Chỉ có những đứa trẻ phát triển những thói quen tốt từ nhỏ mới có thể tận dụng được lợi ích của chúng trong suốt cuộc đời.

Những quy tắc cần thiết như thế nào cho trẻ từ 0 đến 6 tuổi? Tiến sĩ Montessori đã đề xuất ba nguyên tắc cơ bản là: Không làm tổn thương bản thân, không làm phiền người khác và không làm hại đến môi trường. Ngoài ra còn có một số quy tắc khác:

- Không được sử dụng ngôn ngữ và hành vi không phù hợp

- Không được lấy đồ của người khác

- Đặt đồ ở nơi đúng vị trí sau khi sử dụng

- Khi sử dụng đồ chơi chung, người nào lấy trước thì được sử dụng trước, người đến sau cần đợi.

- Không làm phiền người khác

- Biết xin lỗi khi mắc sai lầm và có quyền yêu cầu người khác xin lỗi.

- Hành động luôn đi kèm với lời nói

Khánh Chi/Theo Sohu