Cứ đến hẹn lại lên, vào đầu mùa hè, nhu cầu lắp điều hòa làm mát tại các gia đình lại tăng cao, khiến nghề thợ điện lạnh trở nên cực "hot", thu nhập 20 - 30 triệu đồng/tháng là chuyện nhỏ.

Khoảng 1 tuần trở lại đây, thời tiết dần trở nên nóng bức khó chịu, có thời điểm nhiệt độ tại Hà Nội lên đến 33 - 35 độ C. Nhiều gia đình tức tốc tìm mua điều hòa về sử dụng, nhưng khâu khó nhất là lắp đặt điều hòa, có những thời điểm gọi điện tìm thợ đến cháy máy mà vẫn không gọi được ai vào khảo sát và lắp máy.

Gia đình anh Hữu Thọ (Đống Đa, Hà Nội) mua 2 chiếc điều hòa mới dùng cho phòng ngủ của con phòng khách nhưng phải mất đến 3 ngày sau mới lắp được máy lên để sử dụng. Anh Thọ cho hay: "Tôi mua 2 chiếc điều hòa giá 12 triệu đồng, mang về nhà gọi thợ đến lắp nhưng gọi ai cũng chối, bảo hôm nay đã kín lịch, phải hẹn 2 - 3 hôm nữa mới đến khảo sát và lắp đặt được. Tìm số điện thoại của thợ điện lạnh trên mạng để gọi thì cũng hẹn được một ông đến, nhưng người này đến khảo sát xong hét giá lắp 2 cái điều hòa hết 6 triệu đồng. Hãi quá nên tôi trả 100.000 đồng rồi cho ông ấy về luôn. Hai hôm sau mới mời được thợ quen đến xem và lắp thì chỉ hết gần 3 triệu đồng, tính cả tiền công và nguyên vật liệu mua mới".

Anh Thọ cho biết, vào mùa nóng, tìm được thợ điện lạnh đến lắp và sửa điều hòa cũng phải xếp hàng chờ đến lượt, mà ngại nhất là gặp phải những anh thợ có tính "cá kiếm" cao, thường xuyên báo những lỗi nặng để lấy thêm tiền.

"Biết là sẽ gặp phải những thợ "chặt chém" nhưng nhiều khi mình cũng đành phải chấp nhận, thương lượng lại với họ về giá cả và nguyên vật liệu. Ví dụ như họ đòi dây đồng 10m thì mình có thể chỉ ra cách lắp đơn giản chỉ dùng 5 - 6m dây thôi chẳng hạn. Vì nói thật, tìm được thợ đến lắp phải đợi lâu lắm nếu không hẹn trước. Mà 1 đêm ngủ giữa thời tiết nóng bức như thế này thì khổ vô cùng, trằn trọc cả đêm không ngủ nổi" - anh Thọ chia sẻ.

Chị Hoàng Thị Mai (Cầu Giấy, Hà Nội) có 3 chiếc điều hòa đang sử dụng, nhưng có 2 chiếc làm mát yếu nên muốn gọi thợ vào sửa. Nhưng sáng gọi thợ thì tận 8h tối mới có người vào xem xét, tìm ra lỗi hỏng nhưng sửa phải mất 2 tiếng, thành ra đành phải hẹn sang hôm sau. 

"Thợ hẹn ngày hôm sau qua sửa nhưng sáng sớm khi mình gọi nhắc thì thợ lại hẹn lần lữa sang chiều tối. Thì ra là còn có hẹn lắp điều hòa cho những khách khác nữa. Mình tuy có bực vì mình đã gọi thợ từ trước rồi nhưng vẫn phải chấp nhận, vì quả thực thời điểm này mất công gọi thợ điện lạnh vào rất khó, nếu gọi thợ khác đến thì không biết bao giờ mới sửa xong" - chị Mai chia sẻ. Chưa kể sau khi thợ sửa xong, chị muốn thợ sang nhà bố mẹ gần đấy xem giúp máy điều hòa cũng phải cho thêm thợ 100.000 đồng tiền uống nước, anh thợ này mới vui vẻ đi xem giúp.

Làm nghề thợ điện lạnh tự do được 4 năm nay, anh Trí Hưng (Hoàng Mai) cho biết, 3 tháng hè là lúc nghề thợ sửa lắp máy điều hòa kiếm được nhiều tiền nhất, có ngày còn kiếm được 5 - 6 triệu đồng. Ngoài việc đến lắp điều hòa mới cho các gia đình, anh còn nhận sửa chữa điều hòa lạnh yếu, bảo hành điều hòa cho các công ty lớn. Chỉ tính riêng tiền lắp điều hòa đã giúp anh thu được ít nhất 1 - 2 triệu đồng/ngày, tính thêm tiền hoa hồng mua đồ lắp cũng dư ra thêm 300.000 - 500.000 đồng.

"Nhiều người họ không muốn mình mua đồ lắp giúp thì mình giới thiệu họ đến cửa hàng quen mua, mình cũng được một ít hoa hồng. Tiền công lắp máy không cũng đã 300.000 đồng/máy, mỗi ngày lắp 2 - 3 máy là được gần 1 triệu rồi, chưa kể mình thái độ tốt thì chủ nhà cũng thưởng thêm một ít nữa. Nếu chăm chỉ chạy nhận đơn sửa chữa thì kiếm 3 - 4 triệu/ngày mùa nóng là không hề khó" - anh Hưng cho hay.

Người thợ này cũng cho biết, phần lớn các siêu thị điện máy đều có thợ sửa chữa, lắp đặt bảo hành cho khách nhưng số lượng rất ít. Chủ yếu thợ được gọi đi xem máy cho khách đều là những cửa hàng liên danh bên ngoài của siêu thị, thế nên tình trạng "chặt chém" giá sửa chữa thường rất hay gặp.

"Mình từng đi sửa cho một khách với lỗi là hết ga, bơm đầy ga cho máy điều hòa chỉ hết 500.00 đồng. Khách này kể trước đấy có gọi thợ của hãng đến xem thì thợ này kêu bị hỏng lốc, phải thay hết gần 1,8 triệu. Nhưng thấy giá đắt quá, lại thấy thợ hãng có vẻ xấc láo không đáng tin, thế nên người này đã gọi mình đến kiểm tra lại và chỉ thấy mỗi lỗi hết ga" - anh Hưng nhận định, vì mùa nóng nên khách hàng thường thiếu kiên nhẫn trong chờ đợi. Nhiều khi những thợ điện lạnh sẽ nói ra những lỗi hỏng nặng hơn để thay tráo đồ, lấy giá sửa cao trong khi lỗi đó chỉ cần tốn vài trăm ngàn là làm xong.

Anh cũng nhận xét, các kỹ thuật viên lắm máy mới thường vẽ tiền ống đồng và dây điện rất nhiều, đôi khi chi phí ống đồng và dây điện lên đến cả chục triệu đồng. Các lỗi về máy điều hòa không lạnh hoặc lạnh yếu thì nguyên nhân thường gặp nhất là lâu ngày không vệ sinh sạch. Còn những máy mới mua 100% thường rất ít gặp lỗi thiếu ga, người dân khi sửa nên cần lưu tâm khi nghe thợ báo lỗi.

Chị Thúy Hằng (Ba Đình, Hà Nội) cũng suýt bị hớ cả triệu đồng vì gọi thợ điện lạnh vào kiểm tra điều hòa. Chị Hằng kể lại: "Mấy hôm trước nóng nên mình bật điều hòa lên dùng nhưng thấy lạnh yếu. Mình liên hệ đến siêu thị điện máy mình mua để gọi thợ xuống kiểm tra. Khi thợ đén thì không mang theo máy móc gì hết, tay không vào kiểm tra qua dàn lạnh, dàn nóng rồi bảo mình là phải tháo dàn nóng về sửa vì máy bơm yếu. Người này báo giá 2 triệu đồng tiền sửa, mình thấy cao quá nên thôi cho thợ về rồi gọi một người thợ khác ở công ty tư nhân qua, cậu thợ này kiểm tra xong thì bảo lạnh yếu vì dàn nóng lạnh bị bám bụi bẩn nhiều, chỉ cần vệ sinh là được, hết khoảng 200.000 đồng thôi".

Lương Chi