Vượt qua định kiến

Hải Đỗ Ngọc đã gắn bó với công việc điều dưỡng tại trung tâm dưỡng lão Diên Hồng được hai năm. Cho đến thời điểm hiện tại, Đỗ Ngọc được đánh giá một trong những nhân viên xuất sắc tại đây.

Nhiều người cho rằng, công việc của một điều dưỡng tại trung tâm dưỡng lão khá “màu hồng”, chỉ có nâng giấc, đẩy xe đưa người già đi chơi, trò chuyện, đọc báo cho các cụ nghe. Nhưng thực ra, con đường họ đến với nghề nghiệp này không hề đơn giản.

Nữ điều dưỡng hướng dẫn các bài tập vận động giúp các cụ già khỏe mạnh hơn. 

Hai năm trước, sau khi tốt nghiệp cao đẳng Y Hà Nội, Đỗ Ngọc bắt gặp thông tin tuyển dụng của trung tâm dưỡng lão Diên Hồng. Trung tâm gần nhà nên Đỗ Ngọc đã nộp hồ sơ tuyển dụng ngay.

“Ngày đầu tiên bỡ ngỡ, lạ lẫm vì chưa biết phải làm công việc gì. Thấy anh chị thay bỉm, cho cụ ăn, trong khi bản thân mình chưa có gia đình, chưa biết để bỉm mặt nào mặt trước, mặt nào mặt sau. Mình luôn tự hỏi không biết đến bao giờ mới có thể làm việc được?”, Đỗ Ngọc nhớ lại.

Đỗ Ngọc mất một tuần quan sát công việc, nhớ tên 60 cụ trong trung tâm. Thấy mọi người gọi các cụ là “u”, “bố”, “mẹ”, Đỗ Ngọc ngạc nhiên mắt tròn mắt dẹt sao có thể gọi như vậy được.

Giờ sinh hoạt tập thể là khoảng thời gian các cụ ôn lại chuyện xưa, vui cười bên nhau. 

Mới làm, trong khoảng thời gian thử việc, Đỗ Ngọc có cảm giác mình hơi chậm chạp so với mọi người. Chỉ riêng việc cho các cụ ăn đã là một thử thách.

Có cụ tự ăn, có cụ phải ăn xúc thìa, ăn qua đường xông. Đỗ Ngọc rất sợ, không biết phải làm thế nào để cho cụ ăn mà không làm cụ sặc.

Dần dà, khi đã quen việc, Đỗ Ngọc có thể đoán biết tình hình qua sắc mặt của cụ. Đỗ Ngọc vẫn còn nhớ một cụ trên tầng 4 bị bệnh thần kinh, điều dưỡng cho cụ ăn nhưng không được để thìa chạm vào môi vì nếu thìa chạm vào môi thì cụ sẽ bị giật lên, gây sặc.

Sau ba tháng thử việc, Đỗ Ngọc đã được tăng lương, được ghi nhận. Nhưng món quà quý giá nhất với Đỗ Ngọc là được các cụ trong trung tâm yêu quý và sự ủng hộ của gia đình.

Đỗ Ngọc còn được hai lần bầu là nhân viên xuất sắc, thân thiện nhất trung tâm. Sếp nói cảm thấy rất bất ngờ vì từ chỗ mọi người nhân xét chậm chạp mà giờ lại trở thành nhân viên xuất sắc

Ban đầu bố mẹ đẻ Đỗ Ngọc phản đối vì Đỗ Ngọc chưa chồng, trong khi đó vào đây lại phải vệ sinh, thay bỉm cho cả cụ nam giới.

Tuy nhiên, tình yêu nghề của Đỗ Ngọc đã thuyết phục hoàn toàn gia đình. Chỉ có điều, khi đi lấy chồng, Đỗ Ngọc cũng từng giấu nhẹm nhà chồng đặc thù của công việc này vì sợ định kiến.

Các cụ già cùng nhau làm đèn ông sao đón rằm trung thu. 

Đỗ Ngọc cho biết, hiện chị đang mang bầu đến tháng thứ 6. Đỗ Ngọc rất yêu và không muốn từ bỏ công việc. Cho nên, để tránh dị nghị, chị vẫn chưa cho gia đình nhà chồng biết cụ thể công việc chị đang làm, chỉ biết chung chung là con dâu đang làm việc ở trung tâm dưỡng lão.

“Thương các cụ như chính người thân của mình”

Hai năm làm việc tại trung tâm dưỡng lão, Đỗ Ngọc thấy mình thay đổi rất nhiều. Chị rèn được sự kiên nhẫn vì ở đây ít cụ minh mẫn, rồi các cụ nói to, quát điều dưỡng là chuyện bình thường.

Đỗ Ngọc cũng không còn xấu hổ khi thay bỉm cho cụ nam giới nữa. Từ chỗ lạ lẫm, chị có thể gọi các cụ trong trung tâm là “u”, “bố”, “mẹ” vô cùng thân thương. Đỗ Ngọc làm mọi thứ một cách tận tụy với tâm niệm: “Mình làm công việc này để phúc cho con”.

Đỗ Ngọc có thể nhớ rành rọt tên, gia cảnh từng cụ. Mẹ Lâm là kho truyện kể của trung tâm. Mẹ kể chuyện rất hay. Khi nào mệt mệt, mấy chị em lại lên ríu rít quây quần, thủ thỉ “mẹ kể chuyện cho bọn con nghe đi”. Giờ yếu hơn, nhưng mẹ Lâm vẫn giữ phong thái kể chuyện hài hước.

Có một cụ trên tầng 3, cụ có hai con gái, một con trai. Đợt nghỉ lễ 2/9 vừa rồi, cụ gọi điện cho con gái, khóc và hỏi con bận gì mà không vào thăm mẹ?

Các nữ điều dưỡng trở thành con của các cụ già nơi đây. 

Đỗ Ngọc đến hỏi han, động viên cụ cho cụ vơi đi nỗi nhớ nhà. Đến mùng 3/9, thấy con gái cụ vào thăm, cụ khóc sướt mướt. Nhưng nếu cụ về thì con cái đều bận làm ăn, chẳng có ai bầu bạn với cụ. 

“Cụ nào vào đây cũng đều có tâm sự riêng. Nhiều người tự vào viện dưỡng lão vì không muốn phiền phức con cái. Cụ già yếu, lẫn, hay quên, có lẽ trong hoàn cảnh neo người con cái đều bận làm ăn, vào trung tâm dưỡng lão có đầy đủ trang thiết bị y tế, người chăm sóc 24/24 là lựa chọn đúng đắn”, Đỗ Ngọc bày tỏ.

Đỗ Ngọc khá bất ngờ khi được cụ đi ăn giỗ về dúi vào tay cô hai quả cam, xoa xoa cái bụng bầu tròn của chị rồi khen: “Bầu xinh thế!”. Rồi có cụ được con cái đón về thăm nhà, đi nửa đường lại đòi quay về trung tâm vì lý do “Tao nhớ chúng nó”.

Chỉ những người tâm huyết mới trụ được với môi trường đặc biệt này

Hàng ngày trò chuyện với các cụ, lên kế hoạch, quán xuyến các chương trình hoạt động tập thể tại trung tâm, chị Hoàng Thị Thu Ngân, PGĐ Trung tâm dưỡng lão Diên Hồng nhận định: “Chỉ những người thực sự tâm huyết với nghề mới trụ được môi trường đặc biệt này”.

Bởi công việc ngoài sự vất vả, như thay bỉm, tắm rửa, chăm sóc từ a-z cho các cụ, điều dưỡng viên còn phải áp lực làm sao đảm bảo cho các cụ an toàn. Bởi các cụ không bao giờ ngồi im một chỗ, nửa đêm cụ bất ngờ dậy đi lang thang hay đi vệ sinh, điều dưỡng phải để mắt đến các cụ để cụ không ngã.

Điều kiện duy nhất giúp điều dưỡng trụ với nghề chính là tình cảm, tâm huyết và sự cẩn thận khi chăm sóc các cụ già. 

Bên cạnh đó, ap lực từ gia đình các cụ cũng rất khắt khe. Gia đình nào hiểu thông cảm, trước sự cố xảy ra như cụ ngã, mất quần áo thì sẽ trao đổi nhẹ nhàng.

Nhưng có những gia đình nặng lời, gây áp lực cho điều dưỡng rất nhiều. “Tất cả đòi hỏi điều dưỡng phải nỗ lực nhiều hơn để xây dựng một cộng đồng dành cho người già, để người già được hồi xuân không chỉ về mặt sức khỏe mà còn hồi xuân về mặt tinh thần”, chị Ngân nói.

Công việc của một điều dưỡng tại viện dưỡng lão ko đòi hỏi quá nhiều về mặt chuyên môn, vì chuyên môn áp dụng trong tình huống khẩn cấp. Còn lại điều kiện duy nhất giúp họ trụ với nghề chính là tình cảm, tâm huyết và sự cẩn thận khi chăm sóc, coi các cụ coi như người thân trong gia đình, giúp các cụ nhận ra không bao giờ là quá già để tận hưởng niềm vui.

Thu Hà