Chuối ngự Đại Hoàng được biết đến là thứ quả quý, cùng với món cá kho làng Vũ Đại được xem là đặc sản của tỉnh Hà Nam. Giống chuối quý này được nhiều người yêu thích bởi vẻ đẹp giản dị, dân dã nhưng không kém phần cao sang, mang mùi hương và vị ngọt đậm đà khó tả.

Trong ngày rằm hay đầu tháng, có một nải chuối ngự chín vàng ươm đặt lên bàn thờ là điều mà nhiều chị em hằng mong muốn, vừa khiến hương hoa cúng tổ tiên thêm phần tươm tất, lại giúp cả căn nhà mang mùi thơm thoang thoảng của đồng nội.

Chuối ngự Đại Hoàng là thứ quả đặc sản được nhiều người yêu thích

Ghé thăm nhà bác Đinh Hào (xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam) vào những ngày này, dễ thấy những buồng chuối ngự to đẹp đã được hạ xuống để mang đi dấm chín trước khi bán ra thị trường.

Bác Hào cho hay: "Chuối tiến vua có dáng quả nhỏ, chỉ to bằng độ 3 ngón tay chụm lại, dáng quả ngắn, chắc mập, quả tỏa đều nhìn rất thích mắt. Khi chín, chuối ngự có màu vàng tươi, vỏ quả mọng, ruột vàng đặc trưng và rất thơm, khi ăn có vị ngọt lịm nhưng vẫn thanh đạm, không bị ngọt khé ở họng.

Giống chuối này "đẹp cả người lẫn nết", là thứ quả thường được vua chúa dùng nên giờ rất được chú ý trên thị trường".

Bác Hào cũng cho hay, cách đây khoảng chục năm, chuối ngự Đại Hoàng ít được biết đến, giá trên thị trường ngang ngửa với những loại chuối khác, chỉ chừng 5.000 - 15.000 đồng/nải.

Nhưng những năm gần đây, nhận thấy giá trị cả về mặt kinh tế lẫn chất lượng của chuối ngự được trồng trên đất huyện Lý Nhân, cục Sở hữu trí tuệ đã cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm này. Từ đó đến nay, chuối ngự Đại Hoàng không những được nhiều người tiêu dùng biết đến hơn mà còn tăng cả giá trị trên thị trường.

Đại diện Hội sản xuất và tiêu thụ chuối ngự Đại Hoàng tại hai xã Hải Hậu và Tiến Thắng thuộc huyện Lý Nhân cho biết: "Hiện nay, diện tích trồng chuối ngự tại huyện Lý Nhân đã tăng lên gấp 5 lần so với hơn 10 năm trước, sản lượng hàng năm đạt trên 2.300 tấn chuối và được thị trường đón nhận rất nhiều.

Từ sau khi được cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý, chuối ngự Đại Hoàng đã tăng giá lên gấp 5 lần so với trước, mang lại nguồn thu không nhỏ cho người dân tại đây".

Hội sản xuất và tiêu thụ chuối ngự Đại Hoàng cũng cho hay, bên cạnh việc các thương lái tự mình tìm đến các vườn chuối để thu mua tiêu thụ thì người dân cũng đã bắt đầu xuất bán cho các cửa hàng thuộc chuỗi thực phẩm sạch trên cả nước. Hiện giá bán trên thị trường của chuối ngự Đại Hoàng là 45.000 - 50.000 đồng/nải. Nếu mua cả buồng chuối thì giá dao động từ 300.000 - 600.000 đồng/buồng tùy thuộc vào số lượng nải chuối. 

Bác Đinh Hào cũng cho hay, chuối ngự vốn cho ra quả quanh năm nhưng giá chuối vào dịp Tết thì đặc biệt tăng mạnh. Do thời tiết buốt lạnh không thích hợp cho chuối ra hoa trổ buồng, vậy nên số lượng chuối ngự ít, khiến loại chuối này thêm đắt giá hơn.

"Hiện nay, chuối ngự được bán buôn với giá khoảng 150.000 - 300.000 đồng/buồng cho các thương lái. Nhưng khi đến tay người tiêu dùng thì giá mỗi nải lẻ lên đến 45.000 đồng, đắt gấp đôi so với những loại chuối khác. Mặc dù có giá đắt nhưng chuối ngự vẫn được người tiêu dùng đón nhận, đây là dấu hiệu đáng mừng cho đặc sản của Lý Nhân", bác Hào nói.

Tại cửa hàng bán thực phẩm sạch tại TimesCity (Hai Bà Trưng, Hà Nội), chuối ngự Đại Hoàng được cung cấp và tiêu thụ liên tục, thường xuyên trong tình trạng cháy hàng.

Anh Nguyễn Đức Trí - nhân viên cửa hàng cho hay: "Cứ mỗi tuần cửa hàng lại nhập về 5 - 10 buồng chuối ngự Đại Hoàng, tương đương với 50 - 60 nải chuối nhưng sẽ được bán hết veo trong vòng 3 ngày đầu tuần. Người tiêu dùng rất thích dùng chuối ngự vì đây là đặc sản trong nước, dù giá cả có phần đắt hơn một chút nhưng lại an toàn, được dấm chín tự nhiên, không ngâm thuốc kích thích nên sẽ khiến hương vị thơm ngọt của chuối không mất đi".

Chị Mai Lan - một người tiêu dùng yêu thích chuối ngự Đại Hoàng cho biết: "Chuối ngự rất thơm ngon, an toàn và tốt cho sức khỏe nên tôi rất thích. Cứ đến ngày rằm, đầu tháng thì nhất định phải có một nải chuối ngự chín vàng bày trên bàn thờ. Trông vừa sang nhà lại vừa có mùi thơm mát. Khi có khách đến dùng cơm, có đĩa chuối ngự ăn tráng miệng cũng rất tuyệt vời, vừa có cảm giác dân dã, đồng nội nhưng cũng rất sang miệng, sành ăn".

Chị Lan chia sẻ, không ít lần chị đã rủ bạn bè đồng nghiệp, hàng xóm cùng chung đụng để nhờ người quen mua cả buồng chuối ngự hơn chục nải chia nhau, được giá rẻ hơn và cũng đảm bảo mua đúng chuối Đại Hoàng. Buồng to thì hơn 10 nải giá khoảng 400.000 đồng, buồng nhỏ thì khoảng 5 - 6 nải giá khoảng 250.000 đồng. Mỗi nải được chừng 15 - 16 quả chuối nhỏ đều tăm tắp.

Vì chuối ngự Đại Hoàng có giá trị kinh tế cao, vậy nên nhiều thương lái cũng cố tình hái chuối non rồi dấm chín để giả làm chuối ngự. Chuối non khi ăn không được ngọt, dù dấm chín thì ruột vẫn có vị chua, vỏ dày.

Bác Đinh Hào cho biết: "Buồng chuối ngự khi đạt đủ độ để hạ xuống là khi râu rồng đã đen khô lại, quả nở tròn lẳn, đều nhau, dấm khoảng 1 - 2 ngày là chín, vỏ vàng ươm đẹp mắt, tuốt vỏ thấy mỏng tay, ruột vàng đặc trưng.

Nhiều thương lái lấy chuối non về dấm nên thành quả vẫn còn góc cạnh, râu quả còn tươi, không có mùi thơm ngào ngạt. Người tiêu dùng khi mua chuối nên đặc biệt chú ý để phòng tránh mua phải hàng giả".

Lương Chi