Gây tê ngoài màng cứng có lẽ là cụm từ không còn mới mẻ với nhiều bà bầu. Đây là phương pháp được nhiều bà bầu lựa chọn khi sinh thường để giảm cảm giác đau đẻ. Nếu bạn vẫn còn đang mơ hồ về phương pháp này thì dưới đây là những thông tin đầy đủ nhất:

Gây tê ngoài màng cứng là gì?

Theo giải thích của Bác sỹ Sangeeta Kumaraswami, chuyên gia gây mê sản khoa thuộc Bệnh viện Weschester – đơn vị hàng đầu trong mạng lưới các Trung tâm Chăm sóc Sức khỏe Westchester ở Valhalla, New York, "Gây tê ngoài màng cứng để giảm đau trong sinh nở là một dạng gây tê mà ở đó thuốc giảm đau được tiêm vào vùng cột sống bên dưới. Nó làm tê liệt cơ thể bên dưới mũi tiêm, cho phép người mẹ duy trì trạng thái tỉnh táo và giúp họ thoải mái hơn trong quá trình chuyển dạ, đồng thời có áp lực 'rặn' khi đến thời điểm đứa trẻ cần chào đời. Phương pháp này cũng được biết đến với tên gọi giảm đau ngoài màng cứng hoặc tiêm ngoài màng cứng."

Gây tê ngoài màng cứng hoạt động như thế nào?

Khi đến thời gian chuyển dạ, tử cung của người mẹ co lại, khiến họ cảm nhận được cơn đau truyền từ tử cung qua các dây thần kinh trong cột sống đến não bộ, bác sỹ Kumaraswami giải thích. "Cơn đau thường không quá khó chịu khi người mẹ mới chuyển dạ, nhưng sẽ càng tồi tệ hơn khi gần kề thời điểm sinh nở."

Phương pháp gây tê ngoài màng cứng giúp người mẹ ngăn chặn được cơn đau dữ dội này. Bác sỹ Iffath Hoskins – phó giáo sư lâm sàng Khoa Sản Nhi thuộc Bệnh viện Langone, Đại học New York (Thành phố New York), giải thích rằng thuốc tê được tiêm vào khoang trên màng cứng bao quanh các dây thần kinh trong cột sống. "Thuốc gây tê sau đó phủ kín các dây thần kinh, khiến chúng bị tê liệt và nhờ đó ngăn chặn quá trình dẫn truyền cảm giác đau", bà cho biết.

Hiểu lầm gây tê ngoài màng cứng và gây tê tủy sống là một phương pháp 

Gây tê tủy sống: Phương pháp này có thể sử dụng một mình hoặc kết hợp với phương pháp gây tê ngoài màng cứng. Bác sỹ Kumaraswami giải thích: "Khi dùng một mình, nó được truyền qua một mũi kim cắm sâu qua vùng lưng dưới vào ống tủy sống. Tác dụng giảm đau xuất hiện ngay lập tức, thường kéo dài từ 1,5 đến 3 tiếng và có thể hết tác dụng trước khi thai nhi chào đời".

Gây tê ngoài màng cứng: Phương pháp này cho phép đặt thêm ống gây tê (ống này được luồn vào khoang trên màng cứng và dính vào lưng người mẹ khi mũi kim được tháo ra). Ống gây tê cố định trong suốt ca sinh nở. Bác sỹ Kumaraswami cho biết: "Liều gây tê nhỏ có thể được truyền vào lúc các bác sỹ nghỉ tay nếu cần thiết". Bác sỹ Hoskins giải thích thêm: "Tác dụng giảm đau có thể duy trì trong suốt ca sinh, lên tới 24-36 tiếng và một vài giờ sau đó".

Nếu người mẹ cần thực hiện ca sinh mổ hoặc phẫu thuật thắt ống dẫn trứng sau khi trẻ chào đời, bác sỹ có thể tiếp tục sử dụng gây tê ngoài màng cứng cho người mẹ.

Hiểu lầm ống tiêm sử dụng khi gây tê ngoài màng cứng rất lớn và bạn sẽ bị đau khi đưa ống tiêm vào tủy sống

Sự thật: Các ống kim gây tê ngoài màng cứng chỉ được đặt tại chỗ tiêm trong vòng 1-2 phút, đủ dài để đưa một ống thông dài, mỏng và đàn hồi vào, có kích thước như một chiếc bút chì vào khoang màng cứng. Ống kim gây tê tủy sống thậm chí còn nhỏ hơn, chỉ như một sợi tóc.

Nhưng trước khi thủ thuật này diễn ra, vùng được tiêm sẽ được gây tê cục bộ bằng một mũi tiêm rất nhanh và nhỏ, trong khoảng 10 giây. Và khi tiến hành thủ thuật gây tê ngoài màng cứng hoặc gây tê tủy sống, bạn sẽ cảm thấy có áp lực, nhưng sẽ không cảm thấy đau nữa.

Hiểu lầm: Gây tê ngoài màng cứng sẽ làm việc rặn đẻ khó khăn hơn

Sự thật: Một trong số các ưu điểm của việc phối hợp gây tê tủy sống và gây tê ngoài màng cứng là bạn sẽ phải dùng ít thuốc hơn so với gây tê ngoài màng cứng thông thường. Thuốc liều thấp sẽ làm việc rặn đẻ dễ dàng hơn so với việc dùng thuốc liều cao, và làm giảm nguy cơ phải sử dụng forcep hay giác hút.

Hiểu lầm: Thuốc gây tê dùng trong thủ thuật có thể gây hại cho em bé

Sự thật: Bất kỳ loại thuốc nào bạn sử dụng để giảm đau trong quá trình chuyển dạ, sinh con cũng có thể có tác động đến em bé. Tuy nhiên, với thủ thuật gây tê ngoài màng cứng, lượng thuốc đi vào dòng máu của bạn là khá nhỏ và với thủ thuật gây tê tủy sống, lượng thuốc còn ít hơn nữa.

Cần có nhiều nghiên cứu hơn về vấn đề này, nhưng hiện tại vẫn chưa có bằng chứng rằng một lượng nhỏ thuốc mà em bé hấp thu vào cơ thể có thể gây hại cho em bé.

Có tác dụng phụ sau gây tê ngoài màng cứng?

Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sớm gây tê ngoài màng cứng không làm gia tăng khả năng sinh mổ hoặc ảnh hưởng đến thời gian người mẹ chuyển dạ. Về vấn đề sức khỏe của trẻ, các nhà nghiên cứu cho biết gây tê ngoài màng cứng không ảnh hưởng đến cân nặng, chỉ số APGAR (chỉ số đánh giá nhanh tình trạng của trẻ sơ sinh ngay sau khi chào đời) hoặc các phương pháp đánh giá khác.

Bác sỹ Kumarswami cho biết, người mẹ có thể gặp phải các tác dụng phụ như huyết áp giảm, nổi mẩn nhẹ, đau lưng, đau đầu. Bà nói: "Biến chứng lớn như tổn thương thần kinh, xuất huyết, nhiễm trùng cột sống và tê liệt là cực kỳ hiếm gặp".

Để giảm tối thiểu nguy cơ xảy ra biến chứng, người mẹ cần trao đổi với bác sỹ về bất kỳ vấn đề y khoa nào họ đang gặp phải, như dị ứng thuốc tê, các vấn đề về hô hấp, xuất huyết, phẫu thuật cột sống… Bác sỹ Hoskins khuyến cáo người mẹ cũng cần cẩn thận khi bắt đầu chuyển động lại. Bà cho biết: "Sau khi sinh, hãy đợi đến khi bạn lấy lại toàn bộ cảm giác ở cùng cơ thể dưới bởi nhiều khả năng bạn có thể bị ngã hoặc chấn thương nếu dấu hiệu tê liệt vẫn tồn tại".

Cuối cùng, đau khi chuyển dạ và sinh nở là khác nhau ở mỗi người phụ nữ và mỗi ca sinh. Bác sỹ Kumaraswami khuyên sản phụ nên cân nhắc kỹ lưỡng giữa các phương pháp giảm đau bằng cách trao đổi với các chuyên gia, bác sỹ và hộ lý sản khoa chịu trách nhiệm chăm sóc họ và sau đó lựa chọn phương pháp phù hợp nhất.

Thùy Linh (T.H)