Khoai tây là thực phẩm quen thuộc của chị em nội trợ, dường như đó là món ăn thường thấy trong các bữa cơm gia đình. Khoai tây không chỉ giàu dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe, mà còn có công dụng làm đẹp da, giảm cân nữa. Khoai tây vốn tốt là vậy, nhưng nếu như những củ khoai tây mà chị em mua về không hề an toàn thì sao?

Nhiều người được khuyên rằng, hãy chọn khoai tây vỏ mượt và sạch sẽ, tránh những củ khoai tây có da nhăn nheo, nhưng không hẳn đó là một lựa chọn thông minh. Tại Trung Quốc, các chủ cửa hàng rau quả thường rỉ tai nhau cách xử lý khoai cũ sao cho trông thật mới, họ chỉ cần rửa khoai tây, lấy khăn lau sạch những vết bẩn để vỏ khoai thật nhẵn, bóng, đẹp mắt; hoặc ngâm vào dung dịch nước bảo quản để khoai sau bao nhiêu ngày vẫn giữ được độ tươi cần có. Không ít những củ khoai được đem ra bày bán là khoai cũ, nhưng nhìn bên ngoài không thể phân biệt được cũ mới, người dân Trung Quốc chỉ còn cách phân biệt theo... lòng tin, rằng khoai bán rẻ hơn là khoai cũ, còn khoai bán đắt hơn là khoai mới. Ngoài ra, còn một cách để kiểm tra khoai cũ hay mới là dùng ngón tay (sắc) cạo bớt vỏ khoai tây bên ngoài để xem màu của khoai tây, nếu như màu đã ngả sang xanh, khoai đã chứa chất độc vì để quá lâu, không nên sử dụng. 

Chuyện trộn lẫn khoai cũ, mới là chuyện thường thấy tại các chợ lớn bé của Trung Quốc. Nhưng đối với hàng tấn khoai tây được bán rẻ, xuất ồ ạt ra bên ngoài thì sao? Khoai tây không chỉ đơn thuần được rửa lại bằng nước hay dùng một chút xíu chất bảo quản nữa. Các nhà buôn khoai tây sẽ gọt cắt, khoét bỏ bớt mầm mọc trên củ khoai, trà trộn với khoai tốt, dùng rất nhiều chất bảo quản hơn để đảm bảo tất cả khoai tây để được lâu. Mới đây, 26 tấn khoai tây da màu hồng được nhập từ Trung Quốc thông qua 2 công ty là Công ty TNHH quốc tế Anh Quân ( Hà Nội) và Công ty TNHH MTV Thương mại và Xuất nhập khẩu Vân Linh (Lào Cai) đã bị tiêu hủy, do có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật vượt 16 lần cho phép (theo kết quả kiểm định của Viện nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt khi lấy mẫu vật thực tế)

Mánh khóe kiếm lời không chỉ dừng lại ở đó, sau khi khoai tây Trung Quốc được xuất khẩu vào thị trường Việt Nam, các tiểu thương tiếp tục “phù phép” để đánh lừa người tiêu dùng, rằng đây là khoai Đà Lạt chính hiệu. Quá trình “phù phép“ khoai tây Trung Quốc thành khoai tây Đà Lạt rất tỉ mỉ và tốn thời gian. Khoai tây sẽ được rửa sạch, sau đó lăn qua một lớp đất hồng phấn đã được tán mịn, tiếp tục đem phơi nắng cho đất vừa khô, sau cùng họ sẽ dùng tay xoa nhẹ bề ngoài củ khoai. Màu khoai sau khi được “phù phép” rất đẹp, người tiêu dùng rất khó phân biệt thật giả. Khoai tây Trung Quốc nhập về Việt Nam chỉ khoảng 4.000 đồng một kg nhưng sau khi được “biến hình” lượng khoai này sẽ được chủ hàng bán lại cho các đại lý nhỏ từ 11.000 đến 12.000 đồng, các cửa hàng bán lại cho người dân với giá khoảng trên dưới 20.000 đồng/kg. Như vậy, người tiêu dùng sẽ bỏ ra một số tiền có thể gấp vài lần giá trị thực của khoai tây, mà điều quan trọng là bản thân họ cũng không biết là khoai tây mua về là của Đà Lạt hay Trung Quốc, chất lượng đến đâu.

Khoai tây mọc mầm có chứa hàm lượng solanine (chất có tính gây mê) khá cao. Solanine có thể xuất hiện một cách tự nhiên trong bất cứ bộ phận nào của cây, bao gồm cả lá, quả và củ. Solanine có cả tính diệt nấm và trừ sâu và nó là một trong những chất tự nhiên bảo vệ cây. Khoai tây sản xuất solanine và chaconine, một chất glycoalkaloid cùng họ, một cách tự nhiên như cơ chế bảo vệ chống lại côn trùng, bệnh tật. Tuy nhiên, khi khoai tây đã mọc mầm thì hàm lượng solanine có trong nó tăng gấp khoảng 40-70 lần. Ăn phải khoai tây mọc mầm với hàm lượng độc tố cao (nhưng bị cắt gọt mầm đi để giả làm khoai tây mới), rất có thể người dùng sẽ bị rối loạn tiêu hóa và thần kinh. Triệu chứng thường thấy là buồn nôn, tiêu chảy, đau rút ở dạ dày, hô hấp khó, hôn mê. Cách duy nhất để phòng tránh là nếu thấy khoai tây có dấu hiệu của việc đã nảy mầm, người tiêu dùng nên ngưng sử dụng. 

Ngoài ra, để đảm bảo an toàn, người tiêu dùng hãy tự trang bị cho mình những kiến thức cần có để phân biệt khoai tây được nhập với giá cực rẻ và khoai tây trong nước. Khoai tây Trung Quốc củ thường to, tròn, đẹp, vỏ trơn bóng; mắt ở củ khoai to hơn, ruột khoai trắng; khi ăn cảm thấy khoai không bùi. Người tiêu dùng cũng nên tìm đến những nguồn cung cấp rau củ và hoa quả đã được kiểm định nguồn gốc và chất lượng như các hệ thống siêu thị. Hãy nói không với các sản phẩm chất lượng kém, không rõ nguồn gốc, xuất xứ nhằm bảo đảm an toàn cho sức khỏe của bản thân và gia đình.