Chị Thanh (Ngã Tư Sở, Thanh Xuân, Hà Nội) vẫn còn bàng hoàng khi kể lại sự việc tuần trước. Từ đầu tuần, bé Huyền Anh con chị Thanh, 6 tháng 20 ngày, bỗng nhiên sốt, bỏ ăn, khóc quấy, phần lợi tại vị trí chiếc răng cửa hàm trên sưng lên rõ rệt. Đoán là con mọc răng, khó chịu nên chị Thanh đã mua 1 tuýp kem bôi lợi nhãn hiệu Orajel dành cho bé mọc răng ở cửa hàng bán đồ trẻ em. Thế nhưng ngay sau khi chị Thanh vừa bôi 1 chút gel lên phần lợi bị sưng đỏ bé Huyền Anh bỗng nhiên oằn người khóc ngằn ngặt sau đó chuyển qua thở gấp, sắc mặt trở tái nhợt. Chị Thanh bế vội con ra phòng khám Nhi cấp cứu và mới biết bé Huyền Anh bị phản ứng cấp với chất benzoncaine có trong gel bôi lợi giảm đau. Do được cấp cứu kịp thời nên bé hồi phục nhanh và chưa có dấu hiệu di chứng. Song chị cũng cho biết bác sĩ cấp cứu cho con chị hôm đó còn bảo “Mẹ con nhà này may đấy, chậm tí nữa là suy hô hấp dẫn đến tử vong như chơi”. 

Trường hợp như bé Huyền Anh không phải là hiếm. Hiện tượng phản ứng với chất benzoncaine xuất hiện khá phổ biến ở trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ dưới 6 tháng tuổi.

Các dấu hiệu dễ nhận thấy khi phản ứng với benzocaine, lidocaine: da tái nhợt, thở nhanh, đau đầu, loạn nhịp tim. Nếu trẻ bị nặng có thể dẫn đến hôn mê, thiếu oxy máu, tim ngừng đập, có thể dẫn tới tử vong hoặc để lại di chứng nghiêm trọng ở não. Các dấu hiệu này có thể xuất hiện ngay lần đầu tiên nhưng cũng có thể sau vài lần sử dụng thuốc mới.

Khi trẻ gặp những gặp những dấu hiệu kể trên, cha mẹ hãy ngừng ngay việc sử dụng các sản phẩm có chứa benzocaine, lidocaine. Lau sạch phần gel đã bôi và đưa trẻ tới các cơ sở y tế để được chữa trị.

Hiện nay đa số các thuốc giảm đau lợi khi mọc răng hoặc mắc các bệnh về răng miệng dành cho trẻ đều có chứa chất benzoncaine hoặc lidocaine. Cả 2 loại này đều có tác dụng gây tê tại chỗ, khiến trẻ không còn cảm giác đau nhức ở vùng lợi. Đây là những loại thuốc không cần kê đơn nên được bán khá rộng rãi. Bên cạnh đó có một số loại thậm chí xuất hiện khá phổ biến trong các đơn thuốc của bác sĩ ở Việt Nam như gel bôi lợi Kamistad có chứa licdocaine 2%. Ngoài ra một số nhãn hiệu khác như Anbesol, Hurricaine, Orajel, Baby Orajel và Orabase được nhiều bậc cha mẹ biết đến cũng đều chứa benzocaine. Tuy nhiên, theo khuyến cáo của Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ, các sản phẩm có chứa các hợp chất này không nên dung cho trẻ dưới 2 tuổi do những tác dụng khó kiểm soát.

Như vậy, dù các loại gel bôi lợi cho trẻ được xếp vào dạng thuốc không cần kê đơn (OTC) song các bậc cha mẹ đặc biệt thận trọng khi sử dụng cho trẻ, nhất là trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi và ngay cả khi trẻ đã dùng lần đầu không có triệu chứng đặc biệt thì bố mẹ cũng không nên chủ quan vì rất có thể nó sẽ xuất hiện ở những lần sau.

Các cách an toàn giảm đau lợi khi mọc răng

Mọc răng là một bước phát triển rất tự nhiên của trẻ. Do đó, bố mẹ không cần quá lo lắng, hãy để bé tự “vượt qua” để lớn lên. Trong trường hợp bé quá khó chịu, thay vì sử dụng thuốc, bố mẹ có thể dùng một số cách an toàn như sau: 

Đối với trẻ nhỏ dưới 6 tháng, bố mẹ có thể mua vòng ngậm nướu (có bán tại các cửa hàng trẻ em), để vào ngăn mát tủ lạnh và cho bé ngậm. Lưu ý không để trong ngăn đông của tủ.

Bố mẹ cũng có thể rửa sạch tay bằng xà phòng diệt khuẩn và mát xa nhẹ nhàng lên vùng lợi bị sưng đau của bé hoặc để bé được tự do “nhai” ngón tay trong 1 khoảng thời gian. Việc này rất hiệu quả để giảm đau cho bé.

Khi bé lớn hơn, đến tuổi ăn dặm, bố mẹ có thể cho bé ăn/uống đồ mát. Một chút nước mát, sinh tố, nước rau xay hoặc 1 miếng hoa quả để trong tủ lạnh cho bé nhai sẽ là giải pháp “gây tê” an toàn hơn rất nhiều so với sử dụng thuốc.

Minh Thư