Bố mẹ phải học cách chấp nhận

Nhiều phụ huynh khi biết con bị tự kỷ cảm thấy rất sốc và bắt đầu tìm nguyên nhân do ăn ở, số phận, tuổi tác… Việc “đổ thừa” cho một nguyên nhân nào đó không làm cho đứa trẻ tự kỳ tốt hơn mà còn khiến cho bố mẹ cảm thấy nặng nề.

Theo chuyên gia Nguyễn Hoàng Oanh, Trung tâm nghiên cứu ứng dụng và phát triển ngữ âm trị liệu (Hội khoa học tâm lý – giáo dục Việt Nam). khi biết con bị tự kỷ, bố mẹ cần phải thoát khỏi suy nghĩ chính mình là nguyên nhân gây ra cho con.

 

Cần dạy trẻ kỹ năng không lời trước bắt trẻ phải nói.

Theo chuyên gia Hoàng Oanh, bác sĩ nên mang tâm trạng xấu hổ vì có một đứa con tự kỷ. Đây là điều không mong muốn và nó cũng như bị dị tật tim, hoặc dị tật hở môi… 

“Phụ huynh nên cởi mở tìm kiếm sự trợ giúp từ bên ngoài, tìm những nhóm phụ huynh đang có con bị tự kỷ như mình để học hỏi kinh nghiệm và tri thức của họ, cần phải tìm đến nhà chuyên môn để hướng dẫn và điều trị cho đứa trẻ bị tự kỷ vì mỗi đứa trẻ là 1 cá thể khác nhau. Chuyên gia mới có thể phân tích, tìm hiểu con bạn cần can thiệp như thế nào”, chị Hoàng Oanh nói.

Trong gia đình, cần phải có một người thường xuyên theo sát quá trình học tập của trẻ tự kỷ. Phụ huynh cần chuẩn bị về tinh thần kiên trì, vì tiến bộ của trẻ tự kỷ sẽ được tính bằng năm chứ không phải là ngày một ngày hai.

Dạy cho trẻ điều gì là quan trọng nhất?

Chúng ta đều giao tiếp với nhau bằng lời nói nhưng phải chấp nhận sự thật có khoảng 30% trẻ bị tự kỷ không bao giờ nói được, 65% trẻ bị tự kỷ mắc thêm các rối loạn về thần kinh dẫn tới việc trẻ rất khó khăn khi nói.

Chị Hoàng Oanh cho hay: “Không phải trẻ bị tự kỷ không muốn nói mà trẻ không thể nói được hoặc chưa biết cách nói. Lời nói là phương tiện phổ biến, nhưng không phải duy nhất và quan trọng nhất đối với trẻ bị tự kỷ”.

Ví dụ, bạn có thể xây một ngôi nhà mua rất nhiều đồ nội thất đẹp trang trí. Nhưng ngôi nhà không có móng mà chỉ là ghép những mảnh vào với nhau, chỉ cần một cơn gió sẽ thổi bay ngôi nhà. Trẻ tự kỷ cũng vậy cần phải học những kỹ năng tiền ngôn ngữ, ngôn ngữ không lời trước khi ép trẻ có lời nói.

“Phụ huynh cần phải dạy trẻ cách tương tác, nhìn và quan tâm tới mọi người và phải hiểu những ngôn ngữ không lời. Trẻ không nói được nhưng vẫn chìa tay xin và chỉ thứ đồ trẻ muốn, gật đầu… Ngoài ra, có rất nhiều kỹ năng không lời trẻ cần phải được học”, chị Hoàng Oanh nói.

Hãy coi trẻ tự kỷ là những người nước ngoài đang học tiếng Việt. Vì vậy, phụ huynh sẽ phải dạy trẻ mọi lúc mọi, nơi với, mọi thứ mà trẻ nhìn thấy quan tâm.

Những sai lầm của cha mẹ

Theo chị Hoàng Oanh, khi dạy một đứa trẻ tự kỷ, cha mẹ thường rất mong muốn con biết nói. Nếu ép buộc và bắt buộc con theo mục đích đó mà bỏ qua kỹ năng tiền ngôn ngữ, nói không lời là sai lầm. Một số trẻ tự kỷ có thể nói nhưng chỉ nhai lại hoặc nói những từ vô nghĩa nên cần dạy cách nói và phát âm trong nhiều ngày.

Chuyên gia Hoàng Oanh cho biết không phải trẻ tự kỷ sống thu mình mà đúng hơn là có sở thích hạn hẹp. Sở thích hạn hẹp, rập khuôn khiến cho mọi người lầm tưởng trẻ đang sống thu mình nhưng thực tế thì không hẳn vậy.

Ngọc Minh