Từ ngoài nhìn vào, ngôi nhà tồi tàn không khác gì nhà chị Dậu. Chúng tôi ngỡ ngàng không thể tin vào mắt mình khi giữa thế kỷ 21 vẫn còn ngôi nhà cũ nát thế này.

Căn nhà 5 gian lợp lá cọ, bốn bức tường bùn trộn rơm đắp lên thành tường nhà. Nhưng thời gian đã khiến những bức tường trở nên ọp ẹp, liêu xiêu. Có chỗ đã hở toác ra những miếng rộng toang hoác.

Bà Nguyễn thị Thành (69 tuổi), thôn Đồng Mạ, xã Đồng Lạc, huyện Yên Lập, Phú Thọ rót nước mời PV và kể lại: “Ngôi nhà này vợ chồng tôi làm từ năm 1986 đến nay. Đây cũng là những ngày đầu hai vợ chồng dọn về nhà ở. Nhưng cuộc sống cơ cực quá, cho đến nay chúng tôi vẫn chưa sửa được”.

Người phụ nữ này cho biết, mỗi lần trời mưa gió thì nhà dột khắp nơi: “Dột chỗ này thì chạy chỗ khác thôi, chứ biết làm thế nào được. Nhà tôi thuộc diện hộ nghèo nên mỗi tháng được hỗ trợ miễn phí tiền điện thắp sáng 30 ngàn. Ngoài ra nhà tôi cũng không được hỗ trợ gì khác. Giờ muốn làm kinh tế, nhưng nhà nghèo, vốn không có. Muốn vay tiền ngân hàng họ cũng không cho vay vì không có gì thế chấp cả”, bà Thành thở dài ngao ngán nhìn quanh ngôi nhà tứ bề dột nát.

Trong căn nhà, nền nhà vẫn là nền đất. Nền nhà không được nện mịn mà vẫn lô nhô từng hốc như những chiếc bát con chôn dưới nền nhà. Nhìn quanh, bốn bức tường đã trơ hết những thanh tre và tường vách. Trong nhà có duy nhất một bộ bàn ghế, hai chiếc quạt cũ từ những năm 90. Ngoài ra, duy nhất chỉ một chiếc nồi cơm điện là mới hơn một chút. Còn lại căn nhà chỉ một màu mục nát và cũ kỹ ẩm thấp.

Bà Thành trước căn nhà không thể lụp sụp hơn.

Bà Thành kể lại, trước đây nhà bà ở Thanh Ba, nhưng nhà chồng có 7, 8 anh em sống quanh mảnh đất chật hẹp, ruộng nương cũng chẳng có bao nhiêu nên hai vợ chồng bà vào đây khai hoang an cư lạc nghiệp, sinh con đẻ cái.

“Tính đến nay, vợ chồng tôi đã vào đây khai hoang được hơn 30 năm. Sau khi ba đứa con trai ra đời cũng là lúc cuộc đời bà bước vào những tháng ngày bệnh tật. Từ đó, cuộc sống vốn đã nghèo, giờ thêm 3 đứa con, lại thêm bệnh tật nên vợ chồng tôi cứ ngày càng nợ nần chồng chất”.

Bà Thành kể, vợ chồng bà có ba người con nhưng chỉ có người con trai lớn đang sống cùng vợ. Còn người con trai thứ hai đã bỏ vợ gần chục năm nay. Anh đi làm thuê nhưng ốm yếu nên việc nuôi con cũng chật vật.

Lúc đầu anh ở riêng, nhưng nhà bị mối mọt ăn hết, không có tiền làm nhà. Bởi thế anh đưa con về ở nhờ cùng bố mẹ đẻ.

“Ở đây, mỗi khẩu được một sào ruộng, nhà có ba khẩu trong đó hai vợ chồng tôi không còn khả năng lao động nữa. Công việc đồng áng chỉ do con trai út làm. Đến khi hết thời vụ, nó lại đi làm thuê. Do không có chuyên môn nên ai thuê gì, nó làm nấy. Nó thường sang tỉnh Vĩnh Phúc làm thuê trong các xưởng gỗ, công việc không ổn định nên được ba bữa, nửa tháng nó lại về. Mỗi ngày làm thuê nó kiếm được 80 ngàn đến 150 ngàn, chẳng đủ cho tôi mua thuốc".

Trong căn nhà siêu vẹo, nền đất lổm nhổm.

Bà Thành, với thân hình không mấy ai cho rằng ốm yếu, tuy nhiên, bà đang mang trong mình đủ thứ bệnh. Bà từng hai lần phải đi mổ, một lần mổ u vú, một lần mổ sỏi thận, năm nay bà lại tiếp tục phải đi mổ sỏi thận lần nữa. Ngoài ra, bà Thành còn mắc bệnh tim, bệnh trĩ, bệnh huyết áp cao… nên bây giờ bà không thể làm được việc gì ngoài ngày ngày nấu giúp con trai được ba bữa cơm.

Ông Vũ Văn Quỳ, chồng bà năm nay tuổi cũng ngoài 70. Ông ốm yếu quanh năm nên không làm được gì. 

Người con trai út của ông bà sinh năm 1987, tuổi không còn trẻ nữa nhưng do nhà nghèo, anh chẳng dám yêu thương ai vì sợ không lo được cho vợ con.

Ông Phương, trưởng thôn Đồng Mạ về hoàn cảnh gia đình bà Thành, ông cho hay: "Gia đình bà Thành là một trong những gia đình nghèo khó trong địa bàn. Nhiều năm nay bà Thành mang bệnh, ông Quỳ cũng có tuổi nên không làm được việc gì. Nhà tuy có ba người con trai nhưng cuộc sống ở đây khó khăn. Bà Thành bệnh tật phải mua thuốc men quanh năm nên kinh tế gia đình họ rất eo hẹp".

Nhà bà Thành không có một thứ tài sản nào giá trị ngoài chiếc quạt cũ nát và chiếc nồi cơm điện.

Tuệ Mẫn