Có thể nói, tất cả chúng ta đều muốn ở bên những người tử tế vì họ toát ra năng lượng tích cực. Thế nhưng theo nghiên cứu thì những người tử tế chưa chắc đã hạnh phúc, may mắn hơn người khác.

Nghiên cứu của Filip Fors Connolly và Ingemar Johansson Sevä của Đại học Umeå, Thụy Điển đã chỉ ra rằng có những lý do vững chắc về mặt lý thuyết cho sự khó thăng tiến của những người quá tử tế, tốt bụng.

Theo mô hình tính cách 5 yếu tố (OCEAN) tạo nên một người tử tế gồm: O là sự cởi mở (Openness) - C là sự tận tâm (Coscientiouness) - E là sự hướng ngoại (Extraversion) - A là sự tử tế, dễ chịu (Agreeableness) - N là sự nhạy cảm (Neuroticism)... Điều đáng nói là những yếu tố này lại có thể cản trở khả năng của một cá nhân đạt được vị trí đứng đầu. 

Ví dụ, người khác có thể thích sự dễ chịu, nhưng họ không chọn người có tính cách dễ chịu làm lãnh đạo. Từ đó, người tử tế có thể chỉ trở thành một người thân thiết, đáng tin cậy khi ai đó cần động viên tinh thần.

Connolly và Sevä nhận xét: "Tính cách dễ chịu và địa vị ít khi có sự tỷ lệ thuận. Người ta có thể nể trọng người mà họ không thích (ví dụ một đối thủ đã thành công), và thích một người mà người ta không nể trọng".

Sự thiệt thòi về địa vị xã hội khiến những người tử tế thường không nhận được sự tôn trọng và ngưỡng mộ, điều này khiến họ thiếu đi một yếu tố quan trọng góp phần tạo nên cảm giác hạnh phúc. Thậm chí, họ có thể dễ dàng bị biến thành "tấm thảm chùi chân" cho người khác. Sự tử tế quá mức có thể khiến một người dễ bị lợi dụng, trong trường hợp đó, người khác có thể mất đi sự tôn trọng đối với họ.

Những người tử tế, như các nhà nghiên cứu lưu ý, có nguy cơ bị lợi dụng trong các tình huống xã hội, khiến họ ít có khả năng thực hiện các mục tiêu cá nhân hơn.

Các chuyên gia tổng kết những vấn đề mà một người tử tế quá mức có thể gặp phải:

Nếu bạn luôn cống hiến, mọi người sẽ luôn mong đợi điều đó ở bạn.

Bạn sẽ góp phần phát triển những kỳ vọng không thực tế của người khác. Mọi người sẽ đến với bạn chỉ khi họ cần điều gì đó.

Bạn sẽ quên đi việc cần phải đối xử tốt với chính mình.

Bạn bị coi là yếu đuối. Điều này không chỉ có thể dẫn đến việc người khác lợi dụng bạn mà còn có thể khiến mọi người không coi bạn là một người mạnh mẽ hoặc có quyền lực.

Mọi người sẽ không tin tưởng bạn. "Rất ít người thực sự tốt, thế nên khi bạn quá tốt, mọi người sẽ tự hỏi liệu bạn có động cơ thầm kín hay không?. Bạn sẽ dễ gặp sự ngờ vực, dẫn đến khó thiết lập các mối quan hệ", Jessica Stillman, tác giả cuốn "5 Ways Being Too Nice Can Hurt You" viết.

Dưới đây là danh sách các dấu hiệu cho thấy bạn đang hơi sa đà vào việc trở thành một người “tử tế” quá mức, cũng như các mẹo để đạt được sự cân bằng tốt hơn.

“Xin lỗi” là câu cửa miệng

Những người quá tử tế có xu hướng thu mình và xin lỗi về mọi thứ, bất kể điều gì, dù bản thân đúng hay sai. Ngay cả khi mục đích của bạn là trở nên lịch sự và dễ gần, thì việc xin lỗi 24/7 hoàn toàn không cần thiết, và làm điều đó quá thường xuyên thậm chí có thể khiến từ “xin lỗi” mất đi ý nghĩa của nó.

Nhu cầu của bạn không bao giờ được đáp ứng

Người tử tế quá mức có xu hướng thu hút những người thích dựa dẫm, nhờ vả, ví như người yêu lười biếng, bạn bè luôn cần giúp đỡ, các thành viên trong gia đình với loạt những yêu cầu...

Câu chuyện sẽ bắt đầu trở nên tệ đi khi ở chiều ngược lại, những người này không bao giờ hiện diện khi bạn cần. Vì vậy, hãy xem nó như một dấu hiệu nếu bạn cảm thấy nhu cầu của mình không bao giờ được đáp ứng.

Cách để thay đổi từng bước một đó là cố gắng trung thực hơn về nhu cầu của bạn. Hãy cho bạn bè/người thân/người yêu của bạn biết rằng bạn mong muốn lời khuyên và sự hỗ trợ của họ. 

Bạn tránh đối đầu

Không thích tranh luận và đối đầu với người khác. Những người quá tử tế thường để những điều tồi tệ xảy đến với mình vì quá ngại lên tiếng, hoặc lo lắng rằng việc đáp trả sẽ làm thay đổi quan điểm của ai đó về họ.

Hãy tập trở nên quyết đoán, ngay cả khi lời nói đó khiến bạn trông lạnh lùng. Quyết đoán không có nghĩa là bạn phải xấu tính hoặc thô lỗ. Nó chỉ đơn giản là yêu cầu bạn đứng lên vì chính mình.

Bình Yên (Tổng hợp)