Từ xa xưa gà luộc đã là món không thể thiếu trên mâm cỗ cúng của người Việt đặc biệt trong lễ Giao thừa và gia tiên ngày Tết. Mặc dù đã quá quen thuộc nhưng nhiều người, nhiều gia đình không biết cách đặt gà cúng như thế nào cho đúng. Bài viết này  sẽ chia sẻ đến bạn đọc cách đặt gà cúng trong mâm cỗ Tết để có được nhiều lộc cho gia đình trong năm mới.

Khi chuẩn bị mâm cỗ giao thừa cúng ngoài trời, phải đặt gà cúng lên đĩa to, tháo dây buộc (nếu có), bầy ngay ngắn trên đĩa, tiết lòng đặt dưới bụng gà, mỏ ngậm bông hoa hồng đỏ. Điều quan trọng nhất là phải đặt đầu gà quay ra đường để đón quan Hành khiển cai quan năm mới đi qua, cách đặt gà cúng như vậy còn có ý nghĩa gọi mặt trời chiếu vào nhà mình.

Một số chuyên gia nghiên cứu cho rằng khi đặt gà cúng trên ban thờ nên quay đầu gà hướng về bát hương với tư thế được gọi là “con gà biết kêu, biết gáy, đang chầu” tức là há miệng, chân quỳ và cánh duỗi ra tự nhiên. Nếu làm theo cách nhiều gia đình làm có nghĩa có đầu gà hướng ra ngoài thì đó là gà không chịu chầu. Thực tế là gà quay đầu ra ngoài sẽ đẹp hơn khi quay đầu về bát hương và phao câu chổng ra ngoài nhưng cách đặt gà cúng như vậy chỉ đẹp mắt về hình thức chứ không đẹp về ý nghĩa tâm linh và sự thành kính.

Tuy nhiên theo ý kiến của nhà nghiên cứu văn hoá dân gian Nguyễn Hùng Vĩ (trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội thì việc đặt gà quay vào trong hay quay ra ngoài không quan trọng. Bởi lẽ trong văn hóa thờ cúng thần linh từ xưa người ta chỉ thờ một miếng thịt là đủ, chỉ khi cuộc sống đã đầy đủ hơn thì người ta mới cúng cả con gà.

Thực tế là gà quay đầu ra ngoài sẽ đẹp hơn khi quay đầu về bát hương và phao câu chổng ra ngoài nhưng cách đặt gà cúng như vậy chỉ đẹp mắt về hình thức, chứ không đẹp về ý nghĩa tâm linh và sự thành kính.

Khi cúng lễ nên để nguyên con gà trống để thể hiện sự nghiên cẩn và đẹp mắt, nếu là gà mái thì có thể chặt miếng nhưng không thể đẹp bằng. Khi chặt thì nên để nguội chứ không nên chặt lúc thịt gà còn nóng vì sẽ bị nát và méo mó, bắn bẩn xung quanh. Cũng không nên cúng gà quay rán, ninh, rang… vì hình thức không đẹp, mất đi sự nghiêm cẩn.

Ngọc Anh (tổng hợp)