Người có tang không nên đi chúc tết

Ngày Tết Nguyên Đán là ngày vui của mọi nhà, ngày mở đầu cho vận hội hanh thông của cả một năm, có ý nghĩa rất thiêng liêng. Gia đình phải tạm gác mối sầu riêng để hòa với niềm vui chung. Vì vậy có tục lệ cất khăn tang trong ba ngày tết. Nhà nào có đại tang thì nên kiêng đi chúc tết, mừng tuổi bà con, xóm giềng, ngược lại bà con xóm giềng lại cần đến chúc tết và an ủi gia đình bất hạnh, theo nhà nghiên cứu Nguyễn Mạnh Cường.

Trường hợp gia đình có người chết vào ngày 30 tháng Chạp mà gia đình có thể định liệu được thì nên chôn cất ngay trong ngày đó, đa số các gia đình kiêng để sang ngày đầu năm. Trường hợp chết đúng ngày mồng 1 tết thì chưa phát tang vội, nhưng phải chuẩn bị đủ thứ để sáng mồng 2 làm lễ phát tang.

Kiêng vay mượn hoặc trả nợ đầu năm

Người xưa dạy, không nên vay hoặc cho tiền bạc, đồ đạc vào những ngày đầu năm mới vì sẽ khiến gia đình rơi vào cảnh túng thiếu cả năm. Điều kiêng kị này xuất phát từ quan niệm ngày đầu xuân con người mở cửa để đón lộc vào nhà, còn nếu cho mượn hoặc trả giống như "dâng" tài lộc vào tay người khác.

Tuy nhiên, điều kiêng kị này còn tùy thuộc vào quan niệm và tín ngưỡng riêng của từng người, từng gia đình. Việc hiểu về các tập tục ngày tết sẽ giúp mỗi người biết cách cư xử sao cho tế nhị, tránh gây hiểu lầm, khó xử trong các mối quan hệ.

Không đổ rác và quét nhà

Không nên làm những việc liên quan đến quét tước trong đầu năm mới, bởi điều đấy sẽ rất dễ quét luôn đi tài khí trong nhà.

Người xưa cho rằng, quét nhà trong ba ngày đầu năm mới thì “Thần Tài sẽ đi mất, tiền bạc sẽ không đến được với gia đình”.

Theo một điển tích trong cuốn tiểu thuyết Sưu thần ký của tác giả Can Bảo (Nhà Sử học thời Tây Tấn, Trung Quốc) có ghi, một người lái buôn tên là Âu Minh đi qua hồ Thanh Thảo được thủy thần ban cho một người hầu tên là Như Nguyệt. Sau khi đem người hầu đó về nhà được vài năm thì Âu Minh ăn nên làm ra, giàu có.

Mồng 1 tết năm nọ, Âu Minh đã lỡ tay đánh Như Nguyệt khiến người này sợ hãi, chui vào đống rác trốn. Đống rác bị một thương lái vô tình đem đổ đi. Kể từ ngày mất đi người hầu Như Nguyệt, nhà Âu Minh làm ăn lụn bại, càng lúc càng nghèo khổ. Đây được coi là một trong những nguyên nhân khiến nhiều người kiêng quét nhà, đổ rác trong ba ngày tết.

Tránh cho nước, lửa

Cho người khác cái đỏ trong ngày mùng 1 tết thì cả năm đó trong nhà sẽ gặp nhiều điều không may mắn như làm ăn thua lỗ, trong nhà lủng củng, ra đường hay gặp tai bay vạ gió.

Ngày mồng 1 tết người ta rất kỵ người khác đến xin lửa nhà mình. Theo quan niệm, lửa có màu đỏ, màu sắc của sự may mắn. Nếu cho người khác lửa nghĩa là ta đang cho đi cái đỏ, cái may mắn của chính mình.

Ngoài ra, nhiều người cũng kiêng cho nước đầu năm vì nước vốn được ví như nguồn tài lộc trong câu chúc: “Tiền vào như nước”. Nếu cho đi thì sẽ khiến tài chính trong năm mới gặp xui xẻo, làm ăn thất bại, tiền mất tật mang.

Kiêng quan hệ phòng the

Trong ngày mùng 1, người phương Đông có quan niệm kiêng khem, tránh việc gần gũi nam nữ. Bởi lẽ, theo quan niệm cổ xưa, việc quan hệ nam nữ vào những ngày này sẽ dẫn đến những điều vận hạn đen đủi, không may mắn, thậm chí là đại hạn. Quan niệm này tuy đã không còn nặng nề như xưa nhưng vẫn âm ỉ tồn tại trong suy nghĩ của không ít người Việt.

Ni Trần (Tổng hợp)