GS.TS Trần Hồng Côn, Khoa hóa, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐHQGHN) cho hay trong khi xảy ra hỏa hoạn rất nhiều loại khí độc mà cơ thể hít phải có thể gây ngất, hôn mê nặng có thể dẫn đến tử vong.

Một số khí gây độc cho cơ thể con người có trong vụ cháy có thể kể tới như: khí carbon monoxide (CO), carbon đioxit (CO2). Các sản phẩm cháy dở của hợp chất hữu cơ như đồ nhựa, sơn, gỗ, giấy… Nguy hiểm nhất là chất dẻo khi cháy giải phóng một lượng lớn sản phẩm chưa cháy hết là các hợp chất hữu cơ trung gian. Các hợp chất này rất đa dạng có thể chứa cả dioxin chất cực kỳ nguy hiểm (phá thủng hệ thống phòng thủ của tế bào và làm biến dạng ADN). Trong một vụ cháy sẽ còn có các sản phẩm bồ hóng (bột than, các chất hữu cơ hắc tím, bụi trong quá cháy sinh ra).

“Vì vậy khi hít phải nhiều khí độc, dù không bị ngất, hôn mê nhưng vẫn có thể bị tổn thương não do thiếu oxy lên não. Tuy nhiên, với người đã sống sót sau đám cháy, xu thế cơ thể tự hồi phục rất nhanh”, PGS. Trần Hồng Côn nói.

Nhiều người không bị tử vong và hôn mê nhưng hít phải khí có chứa dioxin hay các chất độc cao có thể gây ra các bệnh khác nhau. Trong trường hợp hít phải tro bụi thì sau một thời gian phổi sẽ đẩy ra ngoài. Tuy nhiên, nạn nhân vẫn cần thăm khám để phát hiện các vấn đề bất thường ở phổi.

Các loại khí nguy hiểm có trong đám cháy

Theo PGS. Trần Hồng Côn, khi bị phơi nhiễm carbon monoxide (CO) do hít vào phổi sẽ tạo thành carboxy hemoglobin gây giảm vận chuyển oxy trong máu. Tế bào hồng cầu gắn với oxy để đi đến các cơ quan trong cơ thể, nhưng CO khi nhiễm vào sẽ chiếm chỗ oxy. Tế bào máu khi bị phơi nhiễm carboxy sẽ không còn khả năng mang oxy tới các cơ quan trong cơ thể, máu từ màu đỏ chuyển sang màu tía. Cơ thể sẽ có phản ứng nhức đầu, buồn nôn, yếu cơ và suy giảm nhận thức, thiếu máu cục bộ tim và mất ý thức. Với nồng độ cao hơn thường gây tử vong.

Phơi nhiễm CO2 có thể gây ngạt rất nhanh, nồng độ CO2 cao trong vòng từ 2-3 phút có thể khiến cơ thể rơi vào hôn mê, nếu không được sơ cứu kịp thời có thể tử vong.

PGS. Trần Hồng Côn giải thích thêm sản phẩm trung gian chưa cháy hết tạo ra trong đám cháy sinh ra những chất độc khác nhau tùy theo vật liệu cháy là gì. Trong đó, khí hydrogenian cyanide được giải phóng do đốt cháy một số polyme tổng hợp  gây ra tình trạng thiếu oxy và nhiễm độc carbon monoxide, dẫn đến tử vong sớm. Những chất độc này sẽ tác động lên cơ thể rất đa dạng. Các sản phẩm bồ hóng, bụi than khi hút vào cơ thể làm tắc nghẽn đường hô hấp, ngạt nhanh và tử vong.

“Khi cháy xảy ra, nhiệt độ không khí ở mức cao. Nếu cơ thể hít phải mức nhiệt độ quá cao vào trong phổi có thể gây bỏng phổi. Tất cả các loại khí nêu trên đều khiến cho con người rơi vào trạng thái nguy cấp, hôn mê và tử vong nhanh”, PGS. Trần Hồng Côn nói.

Khi cháy, nếu khói đi theo đường cầu thang cần phải đóng chặt cửa sổ và ra cửa sổ để cầu cứu. Trong trường hợp ít khói nên đi cúi thấp người và bịt khăn thấm nước vào mũi và miệng để hạn chế hít phải khí độc.

Ngọc Minh