Hàng năm cứ đến Tết Nguyên đán và đặc biệt trong đêm giao thừa, mọi nhà lại chuẩn bị mâm cơm cúng dâng lên đất trời, tổ tiên cầu để cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, làm ăn phát đạt. Trong mâm cỗ cúng ấy không thể nào thiếu đĩa xôi gấc, cùng một con gà trống luộc, trên miệng ngậm bông hoa hồng.  

Vậy nguồn gốc của phong tục này là từ đâu, tại sao nhất định phải chọn gà trống và bông hoa hồng đỏ kia?  

Tại sao lại cúng gà trống đêm giao thừa?  

Theo truyền thuyết xa xưa, khi Ngọc Hoàng sáng tạo ra mặt đất nhận ra nơi này rất lạnh lẽo, ẩm thấp nên sai 10 mặt trời ngày đêm soi sáng. Tuy nhiên về sau vì quá nhiều mặt trời nên mặt đất lại trở nên khô hạn, nứt nẻ.  

Lúc này, 1 dũng sĩ quyết giương cung bắn hạ 9 mặt trời. Chỉ còn mặt trời cuối cùng sợ quá nên bay trốn lên cao, không dám ló ra nữa.  

Vậy là mặt đất lại lạnh lẽo, tối tăm gây ảnh hưởng đến đời sống của muôn loài. Con người và loài vật lại rủ nhau đi gọi mặt trời nhưng chẳng ai gọi được. Cuối cùng chỉ có con gà trống khỏe mạnh cất tiếng gáy, mặt trời mới tò mò ngó xuống, dần hạ thấp độ cao khiến mặt đất bừng sáng.  

Trong khi đó, đêm Giao thừa (trừ tịch) được xem là đêm trời đất tối tăm nhất. Người ta bảo đó là lúc mặt trời ẩn mình sâu nhất. Mọi nhà bảo nhau nên cúng một con gà trống với hi vọng con gà sẽ đánh thức mặt trời cho cả năm tươi sáng, rực rỡ.  

Thế nên, gà cúng trong đêm giao thừa phải là gà trống mới le te gáy. Điều này mang ý nghĩa khoẻ mạnh, tinh khiết, chưa "vướng bụi trần" thì lời thỉnh cầu mới linh nghiệm.  

Ý nghĩa gà trống ngậm hoa hồng  

Trước đây, dân gian xuất hiện 2 luồng ý kiến khác nhau về hình ảnh này. Ý kiến đầu tiên cho rằng, mâm cơm cúng Giao thừa có gà trống ngậm bông hoa hồng chỉ đơn thuần trang trí là chính, không có nhiều ý nghĩa.  

Tuy nhiên luồng ý kiến này không nhận về nhiều sự đồng tình. Theo đó, gà trống ngậm hoa hồng mang ý nghĩa cầu mong một năm mới an khang, thịnh vượng.  

Trong thời khắc thiêng liêng của đất trời, con người ta mong muốn chú gà trống ngậm hoa hồng sẽ giúp họ tiễn biệt những điều xui xẻo của năm cũ và chào đón một khởi đầu mới tươi sáng. Bông hoa hồng là biểu tượng của may mắn, còn màu đỏ tượng trưng cho vận đỏ.  

Ai nấy đều tin rằng, đêm giao thừa mâm cỗ cúng phải là gà trống, hướng vào bát hương và miệng phải ngậm bông hoa hồng. Điều này biểu thị cho sự may mắn, tài lộc, vận đỏ chót ghé đến cả năm.  

 

Theo Vietnamnet