Cách đây 5 năm, chú Biện Tấn Mân (ngụ tại đường Trịnh Hoài Đức, TP Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương) bắt đầu cải tạo sân thượng, làm khu vườn rau trái sum suê xuất phát từ mong muốn có nguồn thực phẩm sạch cho gia đình sử dụng và tạo không gian thư giãn xanh mát trên cao.

Trước đây, chú Mân từng trồng một số cây ăn trái như xoài, sầu riêng, nhãn và ít rau xanh sử dụng trong gia đình. Khi chuyển sang làm vườn sân thượng, chú áp dụng các kinh nghiệm đã tích lũy được và học hỏi thêm những người có cùng đam mê.

Vườn sân thượng rộng rãi, thoáng mát của gia đình chú Mân khiến nhiều người ngưỡng mộ vì thiết kế quy củ, gọn gàng, đảm bảo tính thẩm mỹ.

Các chậu nhỏ trồng xà lách ngoại, được đặt cẩn thận trên giàn sắt.

Khu vườn trên sân thượng của gia đình chú Mân rộng hơn 130m2, được bố trí khoa học, quy củ, phân chia không gian thành các lớp cao, thấp hợp lý, vừa thuận tiện chăm sóc, vừa tối ưu diện tích để có thể trồng được nhiều loại rau trái khác nhau.

Ở dưới thấp, chú dành khoảng 9m2 để trồng rau. Tiếp đến là khu vực trồng các loại củ quả bằng chai nhựa tái chế như su hào, bắp cải, dâu tây,... Ngoài ra trong vườn còn có các loại chậu thông minh đủ kích cỡ, bên dưới được thiết kế vỉ lọc giúp giữ đất và thoát nước hiệu quả hơn.

Không gian trên cùng được tận dụng làm giàn cho các cây thân leo như bầu, bí, mướp, khổ qua,..., che chắn nắng cho rau xanh phía dưới. Chú Mân cũng trồng cả giàn nho để tạo bóng râm mát cho vườn.

Mùa nào thức nấy, gia chủ ưu tiên trồng các giống ngắn ngày, nhanh cho thu hoạch như xà lách, rau cải các loại, rau muống, mồng tơi, cà tím, bắp cải, su hào,... Riêng dưa leo, cà bắp, cà tím được chú trồng quanh năm.

Chủ nhân khu vườn còn thử sức với một số giống nhập ngoại như xà romaine, xà lách Thái, cà xanh Thái,... và chinh phục thành công nhiều loại cây ăn trái như dưa lưới Hami, dưa lưới Hoàng Long, sung Mỹ, lựu, dâu tây, ổi...

Trong vườn, rau được trồng xen canh, gối vụ, vừa tránh nhiễm và lây lan bệnh, vừa cung cấp nguồn thực phẩm đa dạng để sử dụng liên tục và thay đổi khẩu vị cho các thành viên.

Chú Mân từng trồng 3 đợt dưa lưới. Vụ nhiều nhất là hơn 20 gốc dưa, cho thu hoạch khoảng 40kg.

Chú Mân cho biết, thời gian đầu làm vườn sân thượng, chú sử dụng đồ tái chế như chai nước suối loại 5 lít và 20 lít, vừa rẻ tiền, tiết kiệm chi phí lại dễ vận chuyển lên cao. Tuy nhiên, các chai nhựa này chỉ đựng được ít đất, khi tưới nước mùa nắng thì nhanh bốc hơi. Chưa kể việc dùng nhiều chai nhựa cũng khó sắp xếp, tốn diện tích nên chú dần bỏ, không dùng nữa.

“Tôi nghiên cứu và chuyển sang dùng các sản phẩm phù hợp hơn như trồng cây ăn trái trong chậu sứ và thùng phuy nhựa 50 lít. Những cây này nhiều rễ, cần không gian đủ rộng để rễ lan ra, tạo gốc chắc chắn giúp cây sống khỏe, hấp thu được chất dinh dưỡng", chú Mân chia sẻ.

Gia chủ nhận thấy, làm vườn trên cao cũng có khó khăn và thuận lợi so với vườn dưới mặt đất. Vấn đề cần giải quyết trước mắt là làm sao vận chuyển đất, cây trồng và vật tư lên trên cao.

Từng góc vườn được chăm sóc tỉ mỉ hàng ngày, đảm bảo tính thẩm mỹ và cây trái cho năng suất cao.

Hàng tuần, chú thu gom các loại rác nhà bếp rồi ủ làm phân bón hữu cơ, bổ sung dinh dưỡng để cây nhanh phát triển, cho năng suất cao.

Ban đầu, "lão nông thành phố" nhờ bạn bè hỗ trợ khuân vác. Sau đó, biết đến cẩu mini chạy bằng điện, chú đầu tư mua về để việc làm vườn sân thượng thuận tiện hơn.

Vì sân thượng nhiều nắng và gió, cây cối trồng trong chậu nên chú Mân cũng phải tính toán sử dụng đất, phân bón và thuốc bảo vệ thực vật như thế nào để rau phát triển tốt mà vẫn đảm bảo an toàn, không gây hại tới sức khỏe và môi trường.

Chủ nhân khu vườn sử dụng hỗn hợp dầu neem và trái bồ hòn có tác dụng diệt khuẩn và làm sạch các loại sâu rầy, bọ gây hại cho cây. Bên cạnh đó, chú Mân còn dùng hỗn hợp ớt, tỏi, gừng xay nhuyễn pha với rượu để phòng trừ một số sâu, rầy hay trộn trichoderma và nấm đối kháng để tiêu diệt vi khuẩn có hại trong đất.

Những trái dưa lưới chín ngọt lịm giúp cả gia đình chú Mân có hoa quả sạch thưởng thức.

Tuy làm vườn sân thượng có nhiều vất vả nhưng gia chủ cảm thấy hài lòng với những thành quả xứng đáng được nhận.

"Cuối tuần, rảnh rỗi, cả nhà cùng nhau tưới nước, chăm cây, trò chuyện rất vui vẻ, nhờ thế mà các thành viên thấu hiểu và gắn kết hơn. Cháu gái cũng thích lên vườn chơi, khám phá về cây cối. Tôi dạy cháu về cách làm vườn, chăm cây,... giúp cháu có kiến thức sinh học đa dạng và hạn chế việc sử dụng các thiết bị giải trí như tivi, điện thoại.

Bạn bè cũng thường đến nhà tôi chơi, thăm vườn, ngắm cảnh rồi tổ chức ăn uống ngoài trời, tận hưởng niềm vui tuổi già. Nhờ có khu vườn nhỏ mà tôi và các thành viên thoải mái tâm trí hơn, tinh thần lạc quan để sống khỏe, trẻ lâu", gia chủ bày tỏ.

Ngọc Anh - Ảnh: FBNV