Sau nhiều năm sinh sống và làm việc ở Hà Nội, anh Phạm Minh Thái (SN 1988, kỹ sư xây dựng) luôn mong muốn có một không gian sống gần gũi thiên nhiên, tạo cảm giác như đang ở quê nhà Thái Bình với tiếng chim hót, tiếng gió rì rào và tỏa mùi hương hoa thơm ngát.

Ban đầu, anh Thái lên kế hoạch tìm kiếm các nhà vườn ở ngoại ô để hiện thực hóa ước mơ nhưng cuối cùng đành từ bỏ vì công việc bận rộn, không sắp xếp được thời gian. Chưa kể chi phí đầu tư, vận hành nhà vườn khá lớn.

Không nản chí, năm 2019, anh quyết định tận dụng diện tích còn trống ở tầng 5, 6 để "đưa quê vào phố", vừa thỏa mãn đam mê trồng cây vừa có chốn thư giãn xanh mát tại gia.

Là kỹ sư xây dựng, hiện kinh doanh cả lĩnh vực thiết kế trang sức nên anh Thái mong muốn khu vườn không chỉ đáp ứng đủ công năng, thiết kế khoa học mà còn phải đảm bảo tính thẩm mỹ.

Toàn cảnh khu vườn “đưa quê vào phố” trên sân thượng của gia đình anh Thái ở quận Hoàng Mai, Hà Nội.

Anh Thái cho biết, tổng diện tích làm vườn trên sân thượng là 90m2, được chia thành 4 khu vực theo từng công năng khác nhau. Ở giữa trung tâm tầng 6, bên trên ô chờ thang máy và thang bộ, gia chủ thiết kế một sàn kính cường lực để làm chỗ ngồi thư giãn và lấy sáng cho cầu thang.

"Vì nhà mình 3 mặt tiền, lại cao nhất khu nên 4 mặt rất thoáng và lộng gió. Mình phải xây một bức tường dài 4m dọc theo cạnh nhà, sát bên sàn kính để chắn gió, đồng thời lợp tôn chống nóng cho khu vực này giúp chim chóc có chỗ tránh gió vào mùa đông", anh Thái nói.

Để tiết kiệm diện tích và trồng được nhiều loại cây, rau trái, anh phân chia không gian thành 3 tầng khác nhau. Tầng không gian đầu tiên nằm sát sàn được gia chủ dành để trồng rau và cây lâu năm.

Ở phía trên với độ cao 1,2-1,5m được bố trí các chậu hoa phong lan.

Lớp không gian trên cùng cao hơn 2,2m được anh thiết kế giàn trồng cây thân leo như nho, bầu, bí, vừa để phủ xanh sân thượng vừa che nắng, giảm nhiệt cho công trình.

Trong vườn, các chậu cây được sắp xếp theo hàng, mỗi hàng cách nhau 70cm, tạo lối đi ở giữa để gia chủ tiện di chuyển, chăm sóc và thu hái thành quả hàng ngày.

Ngoài rau trái, anh Thái còn trồng thêm hoa lan để tô điểm cảnh sắc không gian.

Vườn cũng được bọc lưới inox nhỏ kín để thả chim, ngăn chặn sâu bướm lớn không vào đẻ trứng còn những con nhỏ thì bị chim tiêu diệt làm thức ăn. Nhờ thế mà cây cối trong vườn khỏe mạnh hơn, gần như không bị sâu bệnh.

Ngoài những loại rau củ trồng theo vụ, cho thu hoạch liên tục như xà lách, bắp cải, su hào, rau muống, rau mồng tơi,... trong vườn còn có các cây ăn quả như sung, ổi, dâu tây, khế và hai giàn nho được đưa về từ Ninh Thuận để che bớt nắng cho vườn khi vào hè.

Vì mục đích làm vườn sinh cảnh để thư giãn, anh Thái còn sưu tầm và trồng xen kẽ một số cây giống lạ lâu năm ở khắp nơi, vừa để ăn quả vừa làm cảnh như nho thân gỗ nhập từ Nam Mỹ, sung Mỹ, cherry, lựu Ấn Độ, chuối lùn Brazil.

Một phần tầng 5 cũng được người kỹ sư tận dụng làm hệ thống chuồng nuôi sinh sản các loại thực vật quý hiếm cần chăm sóc đặc biệt và "phủ xanh" không gian bằng những loài cây như phật thủ, trầu không, thiết mộc lan.

Một số loài chim mà gia chủ đầu tư nuôi và chăm sóc ở khu vườn trên cao.

Mong muốn có khu vườn gần gũi thiên nhiên và cây cỏ, mang lại cảm giác rất đỗi quen thuộc như ở quê, gia chủ còn nuôi thả một số loại chim cảnh như cu gáy, chích chòe, chào mào, vành khuyên, chim bảy màu Úc để được nghe tiếng hót ríu rít hàng ngày.

Vì chim thường có thói quen đi vệ sinh khi đậu nên anh bố trí cầu đậu ngay bên trên các chậu cây để chim bỏ chất thải vào đó luôn. Tổ chim được thiết kế trên cao nên đảm bảo không gian sinh sản tốt. Mỗi lứa chim cứng cáp, anh lại mang thả ra tự nhiên hoặc đem tặng bạn bè.

Vì trồng cây không lấy năng suất nên anh Thái cũng chỉ sử dụng đất hữu cơ và phân humic của Mỹ. Nhờ thế mà gia đình luôn có rau trái sạch để cải thiện bữa ăn hàng ngày và yên tâm đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Anh Thái thừa nhận làm vườn sân thượng khó hơn so với dưới mặt đất, từ công đoạn vận chuyển vật tư, cây trồng,… cho đến quá trình chăm sóc cây cối, chim chóc hàng ngày.

Anh phải tự hàn riêng một hệ thống ròng rọc bên ngoài nhà để vận chuyển đất, cây trồng và vật tư lên cao. Với một số cây lớn, có lúc, anh phải thuê cả chục người đến khuân vác thủ công.

Bên cạnh đó, người kỹ sư trẻ còn tự thiết kế rồi thuê thợ thi công, từ chống thấm, lát gạch sàn, làm bồn trồng cây, khung sắt, bọc vườn bằng lưới inox cho đến bố trí bộ điều khiển từ xa, dàn tưới tự động,...

"Mình chưa từng có kinh nghiệm làm vườn, trồng trọt, chỉ là ý định tự phát nên cũng phải đi nghiên cứu, học hỏi thêm từ những người có cùng đam mê. Mình vừa làm vừa thử nghiệm, chọn các cây trồng và vật nuôi phù hợp với không gian sân thượng nên cũng mất nhiều thời gian và chi phí", anh Thái nói.

Khu vườn xanh mát trên sân thượng là nơi thư giãn hàng ngày của các thành viên, nhất là trong những ngày nắng nóng.

Mỗi ngày, anh Thái tranh thủ chút thời gian sáng sớm và chiều tà để lên vườn, kiểm tra chim chóc và chăm sóc cây cối, thu hoạch thành quả lao động. Để tiết kiệm thời gian và công sức, anh bố trí hệ thống tưới tự động dưới sát giàn nho và cây thân leo, điều khiển qua wifi. Giải pháp này giúp người nông dân thành phố chủ động cung cấp nước và làm mát cho khu vườn, có thể xa nhà dài ngày mà không lo hệ sinh thái bị ảnh hưởng.

Từ khi có khu vườn đậm chất quê trên sân thượng, anh Thái cảm thấy tinh thần thoải mái, vui vẻ hơn. Cậu con trai nhỏ cũng có thêm góc trải nghiệm, khám phá về thế giới tự nhiên và hạn chế việc sử dụng tivi, điện thoại.

Ngọc Anh - Ảnh: Tahi Phạm