Thuốc nhỏ mũi không dùng bừa bãi

Khi bị viêm mũi dị ứng, chị Nguyễn Thị Thu Hà  (Hà Đông, Hà Nội) được người thân cho đơn thuốc do bác sĩ kê và mách uống theo sẽ khỏi. Thay vì đi khám, chị Hà đã mang đơn thuốc ra hiệu thuốc mua. Nhỏ thuốc được 2 – 3 ngày tình trạng viêm mũi dị ứng có đỡ, chị Hà không dùng thuốc nữa. Khỏi viêm mũi được khoảng 10 ngày, chị Hà lại bị trở lại. Lần này chị tiếp tục dùng đơn thuốc được bạn cho để mua thuốc dùng. Dùng được 2 ngày chị Hà thấy khứu giác lúc ngửi được lúc không.

Trường hợp của bác Trung Văn (Nam Định) có tiền sử viêm mũi, viêm xoang được họ hàng mách đi tiêm thuốc chỉ 4 mũi sẽ khỏi. Muốn thoát khỏi tình trạng khó chịu nên bác Văn đã quyết định đi tiêm thuốc. Bệnh chẳng thấy khỏi, bác Văn đã phải nhập viện trong tình trạng khó thở, thở gắng sức…

PGS.TS Nguyễn Văn Đoàn. (Giảng viên cao cấp Trường ĐH Y Hà Nội, Tổng thư ký Hội Hen – Dị ứng – Miễn dịch lâm sàng Hà Nội, Nguyên Giám đốc Trung tâm Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, bác sĩ đã tiếp rất nhiều bệnh nhân dùng thuốc nhỏ mũi bừa bãi hay thuốc tiêm, thuốc lá không rõ nguồn gốc khiến cho các bệnh đường hô hấp trên thêm nặng.

Dùng các loại thuốc nhỏ mũi lạm dụng rất nguy hiểm cho khứu giác và sức khỏe, ảnh minh họa.

Tình trạng mất khứu giác có thể xảy ra với các bệnh nhân lạm dùng thuốc nhỏ mũi nhất là các loại thuốc co mạch, corticoid.

“Thuốc co mạch được bác sĩ kê đơn cho bệnh nhân chỉ dùng 3-5 ngày sẽ dừng. Mỗi lần nhỏ chỉ nhỏ 1 giọt và ngày liều dùng chỉ từ 1-2/lần. Nhưng nhiều bệnh nhân tự ý điều chỉnh liều, số lượng lần nhỏ, số lượng ngày dùng… Có những bệnh nhân còn tự ý mua thuốc mà không hề có đơn… Khi thuốc co mạch bị lạm dùng sẽ dẫn tới các mạch máu co lại và không thể mở được lại. Ảnh hưởng tới toàn bộ đường hô hấp, gây ra thoái hóa thậm chí là teo mạch ảnh hưởng nghiêm trọng tới cơ quan khứu giác, sức thở, vệ sinh mũi, chống nhiễm khuẩn, dây thần kinh và một số bệnh khác”, PGS.TS Nguyễn Văn Đoàn nói.

Hậu quả của dùng bừa bãi

Thuốc nhỏ mũi được chia ra làm nhiều nhóm khác nhau, kháng sinh, chống viêm, sát trùng và làm săn khô niêm mạc mũi. Thuốc chống viêm chứa corticoid sử dụng cải thiện triệu chứng chảy mũi, hắt hơi, ngạt tắc mũi rất có hiệu quả. Nhưng nếu bệnh nhân tự đi mua, tự mách nhau mua không theo chỉ định của chuyên khoa sẽ khiến cho bệnh thêm nặng dẫn tới viêm xoang.

PGS.TS Nguyễn Văn Đoàn khuyến cáo: “Dùng các loại thuốc của các thầy lang  băm, đắp lá, nhỏ thuốc, tiêm để điều trị bệnh lý viêm mũi rất nguy hiểm. Một số loại thuốc có tác dụng nhanh thường có thêm thành phần corticoid khỏi bệnh nhanh nhưng hậu quả thì lại rất khôn lường chỉ riêng khứu giác mà toàn bộ cơ thể”.

Một bệnh nhân bị mất đi khứu giác thường không gây ảnh hưởng quá nghiêm trọng tới cuộc sống nhưng nó lại làm cho cuộc sống bị giảm sút. Người mất đi khứu giác sẽ phải đối mặt với nguy hiểm khi không ngửi được mùi thức ăn ôi thiu ăn vào sẽ ngộ độc. Hay như trong nhà rò rỉ ga không thể ngửi được sẽ rất nguy hiểm…

PGS.TS Nguyễn Văn Đoàn khuyến cáo để bảo vệ khứu giác khi bị viêm mũi, cảm, cúm, viêm xoang… phải điều trị dứt điểm. Không dùng các loại thuốc truyền miệng, lang băm… Dùng co mạch, corticoid nhất thiết phải theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Trong sinh hoạt cần đeo khẩu trang khi tham gia giao thông để hạn chế khói, bụi.

Ngọc Minh