“Lắng nghe không phát xét” 

Khi nhận được câu hỏi tại sao lại là “Lắng nghe không phán xét”, Ngọc Hà chia sẻ : “Dự án Đường dây nóng Ngày Mai giống như một phòng sơ cứu tâm lý tạm thời vậy, chúng mình sẽ là người bạn đồng hành, giúp đỡ những người không thể tìm được nơi để chia sẻ, không thể kể được câu chuyện của họ, để họ có thể nói ra được hết mà không lo lắng bị phán xét, không bị ai soi mói, đánh giá họ đúng hay sai, họ làm tốt hay không tốt, để người gọi có thể tin tưởng, mở lòng và dũng cảm chia sẻ câu chuyện của mình.”

Dư Thị Ngọc Hà, 23 tuổi, hiện đang là sinh viên năm thứ 5 chuyên ngành Y Đa Khoa, trường Đại học Y Dược - Đại Học Quốc Gia Hà Nội. Tuy không phải là những thành viên đầu tiên của dự án nhưng Ngọc Hà rất vui và tự hào khi bản thân là một mảnh ghép nhỏ của Đường dây nóng Ngày Mai. Hà cho biết bản thân đã tiếp nhận rất nhiều cuộc gọi. Bên cạnh sự buồn bã, đồng cảm khi lắng nghe những câu chuyện tiêu cực của những người gọi điện tới thì cũng có những niềm vui, sự lạc quan khi thân chủ của mình đã tích cực hơn .

Chia sẻ về cơ duyên đến với công việc này, cô cho biết: “Mình biết đến dự án này từ facebook, cách đây khoảng hơn 1 năm, mình có biết đến cuốn sách của chú Đặng Hoàng Giang cuốn “Tìm mình trong thế giới hậu tuổi thơ”. Mình rất ấn tượng với những góc nhìn mới của chú ở trong cuốn sách này, sau đó rất là vô tình thôi mình biết đến dự án Đường dây nóng Ngày Mai. Bản thân là một cô sinh viên ngành Y, mình cảm thấy dự án phù hợp với mình nên mình cũng muốn thử sức.”

Công việc chính của Ngọc Hà là người trực điện thoại, trực hotline tiếp nhận những cuộc gọi. Trước khi bắt đầu công việc, Ngọc Hà cũng như các TNV khác sẽ trải qua quá trình tập huấn, đào tạo những kiến thức, kỹ năng cơ bản nhất từ các chuyên gia tâm lý và các tổ chức trong lĩnh vực tâm lý để biết cách lắng nghe và cung cấp thông tin giúp những người gọi đến có cái nhìn đúng đắn hơn về vấn đề tâm lý của mình. 

Một ngày trực, Ngọc Hà nhận được rất nhiều cuộc gọi từ các lứa tuổi khác nhau, từ những bạn trẻ ở độ tuổi thiếu niên cho tới các cô chú ở độ tuổi trung niên. Tương ứng với những độ tuổi ấy họ cũng gặp những vấn đề khác nhau như: không được người lớn thấu hiểu, những cú sốc về tinh thần, khủng hoảng sau sinh, sự tan vỡ của mối quan hệ gia đình,... Những điều này dẫn họ tới khủng hoảng về tâm lý với những mức độ cần hỗ trợ khác nhau. Việc của các TNV giống như Ngọc Hà là lắng nghe, giúp họ bình tĩnh lại, giúp họ vượt qua cơn bão cảm xúc, và từ đó họ sẽ tự mình tìm ra lời giải cho bản thân.

Ngọc Hà kể: “Cuộc gọi khiến mình nhớ nhất đó là của một chú trung niên. Chú gặp cú sốc về mặt tình cảm lẫn vấn đề kinh tế. Chú không biết phải đối mặt với những sự việc đó như thế nào. Giai đoạn đầu, một tuần chú gọi điện cho Ngày Mai 2 - 3 lần, may mắn rằng mình là người tiếp nhận cuộc gọi của chú nhiều nhất. Rất hiếm để ở cuộc gọi tiếp theo có thể gặp lại thân chủ của mình như thế. Thời gian đó, thực sự là khoảng thời gian khó khăn của chú và cả của mình nữa vì mình chưa từng trải qua cuộc sống hôn nhân. Nhưng thật may mắn, chú ấy là người có nghị lực sống tốt, càng những giai đoạn về sau tâm trạng của chú đã tích cực hơn. Mình còn nhớ cuộc gọi cuối cùng chú gọi để thông báo rằng tâm trạng của chú đã ổn hơn rất nhiều, gửi lời cảm ơn đến Ngày Mai đã đồng hành cùng chú trong khoảng thời gian khó khăn.”

Để cảm xúc như que kem tan chảy trong nước mắt và tình yêu

Từ khi hoạt động tại Đường dây nóng Ngày Mai cho đến nay, Ngọc Hà cảm thấy bản thân nhận được nhiều bài học quý giá. Nhiều lúc cô cũng gặp những băn khoăn, day dứt vì nhận được cuộc gọi nằm ngoài khả năng hỗ trợ của mình. Cô nhớ lại câu chuyện của một bạn gọi tới cho Ngày mai, người bạn đó mục đích không phải để giải quyết vấn đề của mình mà là giải quyết vấn đề của em gái. Cũng bởi vì nhân vật gọi tới không phải là người trực tiếp gặp vấn đề về tâm lý nên trong quá trình trò chuyện gặp không ít khó khăn. Hay lần khác, Ngọc Hà đã rơi vào trạng thái bất lực vì không thể giải quyết vấn đề cho thân chủ bởi vì đối tượng lần này là một người có nhiều trải nghiệm và suy nghĩ sâu sắc về cuộc sống. Nhưng chính điều đó cũng như một con dao hai lưỡi làm tổn thương chính bản thân họ. Ngọc Hà trăn trở mãi: “Khi mình mình biết càng nhiều, mình sẽ suy nghĩ càng nhiều. Liệu rằng khi chúng ta suy nghĩ ít hơn một chút thì cuộc sống có tốt đẹp hơn không?”

Tuy nhiên, cho đến hiện tại, Ngọc Hà nhận ra rằng, điều quan trọng nhất khi người ta gọi đến Ngày Mai không phải để tìm kiếm một con đường, một cách giải quyết mạch lạc hay một giải pháp hiệu quả. Rất nhiều người gọi tới chỉ để được một lần trút bỏ tất cả những cảm xúc nghẹt thở, bức bối và hỗn độn trong lòng. Họ chỉ cần một người nghe họ nói, nghe họ khóc, nghe họ bày tỏ cả những mặt tối bên trong họ một cách thoải mái nhất mà không lo lắng bị phán xét hay bình luận. Nhận ra điều ấy, tâm thế nghe điện thoại của Hà cũng ngày một trở nên nhẹ nhàng hơn.

Ngọc Hà tâm sự, cô nhớ mãi dòng tin nhắn của một bạn trẻ sau khi trò chuyện với các TNV đường dây nóng Ngày Mai đã viết: "Mình cảm thấy như được tan chảy vậy. Vừa nói vừa khóc, được trút bỏ mọi suy nghĩ nặng nề trong đầu. Nhưng cũng vừa xấu hổ, vừa vui, vì mình cảm nhận được bạn TNV ấy thật lòng lắng nghe, không đánh giá. Mình cũng biết ơn nữa, vì chỉ qua điện thoại thôi, nhưng mình cảm nhận được thật rõ những yêu thương từ đầu dây bên kia. Mình nằm xuống giường chẳng nghĩ ngợi gì, như một que kem vô tư tan chảy, tan chảy theo dòng nước mắt, tan chảy trong tình yêu thương". 

Đôi khi, một cuộc điện thoại đúng lúc có thể cho ta thêm nhiều động lực để tiếp tục thở, tiếp tục sống và tiếp tục yêu thương. Bởi vì việc có ai đó đợi tin mình vào ngày mai khiến người gặp khủng hoảng cảm thấy ấm áp và không buông tay trong giây phút khó khăn nhất. Bởi ngày mai là một ngày mới.

 

Đường Dây Nóng Ngày Mai (096.306.1414) là một sáng kiến cộng đồng, phi lợi nhuận do tác giả Đặng Hoàng Giang và chuyên gia tâm lý Nguyễn Hà Thành khởi xướng, được triển khai bởi một nhóm tình nguyện viên mong muốn nâng cao nhận thức của xã hội về sức khỏe tâm thần và trợ giúp những cá nhân đang trong khủng hoảng tâm lý, đặc biệt là người trẻ trầm cảm, và người thân của họ. Đường Dây Nóng Ngày Mai tiếp nhận thông tin và tham vấn tâm lý miễn phí trực tiếp qua điện thoại cho người đang trong khủng hoảng tâm lý, đặc biệt những người đang có trầm cảm. Dự án cung cấp thông tin cơ bản về sức khỏe tâm thần cho cộng đồng, giúp phòng ngừa và phát hiện sớm các rối loạn sức khỏe tâm thần.

 

Băng Lý