Có người từng hỏi Khổng Tử: "Dĩ đức báo oán, hà như?" 

Khổng Tử không do dự đáp: "Hà dĩ báo đức? Dĩ trực báo oán, dĩ đức báo đức." 

Dịch nghĩa: 

Có người hỏi Khổng Tử: "Dùng cái thiện đáp lại cái xấu, vậy được không?" 

Khổng Tử không hề do dự nói: "Dùng gì để đáp lại cái thiện? Dùng sự công chính vô tư đáp lại cái xấu, dùng cái thiện đáp lại cái thiện." 

Khi còn nhỏ, chúng ta luôn cho rằng, làm người là phải dĩ hòa vi quý, không nên tính toán so đo, cho qua được thì cứ cho qua. 

Trưởng thành rồi mới phát hiện ra, xã hội phức tạp, lòng người khó đoán, không phải tất cả mọi người đều xứng đáng để bạn nhẫn nhịn. 

Bởi lẽ, sự nhẫn nhịn không có giới hạn sẽ chỉ đổi lại sự được đà lấn tới; sự hiền lành không có giới hạn sẽ chỉ đổi lại sự quá quắt của đối phương. 

Biết bao người, nửa đời người nhẫn nhịn, để rồi bị đồng nghiệp làm khó, bị bạn bè chơi xấu. 

Biết bao người, mười mấy năm nuốt hết mọi thứ vào trong, để rồi cuối cùng chỉ bị người thân chế giễu và bị người yêu bỏ rơi. 

Vì vậy, dám "lật mặt", dám nói không với những người đáng ghét, cũng là một loại trí tuệ. 

Sống ở đời, không nhất thiết phải vì người không đáng mà tự làm mình tủi thân. 

Không dám "lật mặt", người tủi thân chính là bạn 

Bạn của tôi, M. chính là một ví dụ điển hình. 

Bản tính cô ấy luôn rất hiền lành, bình thường hay nhường nhịn trong mọi người, không tranh chấp cũng chẳng cãi vã với ai bao giờ. 

Ngay cả khi mẹ chồng ngày ngày tìm chuyện để bới móc, không nói cô ấy kiếm được ít, thì lại nói cô ấy tiêu hoang… cô ấy cho qua hết, không bao giờ cãi cự lại. 

Dù đồng nghiệp xấu tính ngày ngày bảo cô ấy làm việc này việc kia, cô ấy vẫn cố gắng hết sức hoàn thành, không hé lời từ chối. 

Kết quả dạo vừa rồi, M. bỗng nhiên gọi điện thoại cho tôi rồi khóc nói mình mấy tháng qua không được một giấc ngủ ngon. 

Tôi lo lắng hỏi cô ấy làm sao. 

Cô ấy bất ngờ bật khóc lớn, đợi một lúc sau khi bình tĩnh hơn mới bắt đầu nói trong tiếng nấc: 

"Tớ cũng không biết…" 

"Ban đầu chỉ là ăn không ngon miệng, dần dần sau này không có hứng thú làm gì hết…" 

"Giờ bỗng cảm thấy cuộc đời thật vô vị!" 

…… 

Nghe tới đây, tôi lập tức khuyên cô ấy đi tìm bác sỹ tâm lý. 

Thông qua chẩn đoán, M. bị trầm cảm mức độ nặng. 

Tôi vẫn nhớ lời bác sỹ tâm lý nói: "Cứ kìm nén cảm xúc đối với người mình không thích, sẽ sinh bệnh đấy!" 

Vậy mới nói, con người ta ấy à, lúc nên tức giận thì hãy tức giận, cần lật mặt hãy lật mặt. 

Bạn dùng hết sức bình sinh đi bao dung người khác, sau cùng không ngừng bị đối phương bào mòn. 

Luôn cầu toàn, cầu hòa khí, không dám trở mặt, cuối cùng người bệnh người đau lại chính là bản thân. 

Tâm lý học có một cụm từ có tên "tính cách ung thư", đại ý nói: những người kìm nén cảm xúc tiêu cực và không dám bộc lộ cảm xúc có nguy cơ mắc bệnh ung thư cao gấp 15 lần người bình thường. 

Vì vậy, đối mặt với những người mình ghét, những chuyện mình không thích, cần lật mặt cứ lật mặt, không thích thì nói là không thích. 

Những người chỉ biết tự mình nhận lấy tủi thân, sau cùng luôn là người thiệt thòi nhất. 

Trong bộ phim nước ngoài có tên "Bố già", có một đoạn lời thoại như này: 

"Sự vị tha không có giới hạn sẽ chỉ khiến đối phương được nước lấn tới; sự nhân từ không có nguyên tắc sẽ chỉ khiến đối phương càng thích làm càn." 

Tôi vô cùng đồng ý với câu nói này. 

Sống ở đời, sự tử tế, hiền lành của bạn cần phải mang thêm chút sắc sảo, sự nhân nhượng của bạn cũng đừng không có giới hạn. 

Khi mới tốt nghiệp, tôi cũng giống như rất nhiều thực tập sinh khác, làm gì cũng dè dặt, cẩn thận, chuyện gì cũng nhường nhịn, sợ đắc tội các "tiền bối" trong công ty. 

Nhưng cô bạn thực tập sinh vào công ty cùng đợt với tôi lại không như vậy, cô ấy khá nóng tính, nói chuyện cũng khá thẳng thắn, không nể nang ai. 

Vì vậy, trong một khoảng thời gian khá dài, tôi luôn cố ý tránh cô ấy. 

Cho tới một ngày, bộ phận xảy ra chuyện khiến tôi hiểu được cái tốt, cái sự tử tế của cô ấy. 

Khi ấy, một nhân viên lâu năm trong công ty rất thích bảo tôi làm này làm nọ. 

Hôm nay bảo tôi pha cà phê, mai bảo tôi đặt đồ ăn giúp, thỉnh thoảng muốn ăn gì cũng sẽ bảo tôi chạy xuống mua. 

Ngay cả việc mà chị ấy chưa làm xong cũng bảo tôi tăng ca để làm nốt, và luôn đi kèm với câu nói, "cho người mới cơ hội để rèn luyện". 

Khi ấy cá nhân tôi rất không thích chị ấy, nhưng vì là người mới, lại muốn để lại ấn tượng tốt với đồng nghiệp nên tôi cũng không dám nói gì nhiều. 

Hôm đó, chị ấy lại nhờ tôi đi mua đồ ăn như bao ngày, nhưng tôi vì bận công việc nên quên mất việc này. 

Kết quả, chị ấy tức giận mắng tôi: "Chuyện cỏn con vậy cũng làm không xong, cô còn làm được cái gì?" 

Trong lúc tôi còn chưa biết đối đáp lại ra sao, cô bạn thực tập sinh kia đến. 

…… 

Cô ấy nhìn tôi, rồi nhìn chị nhân viên kia và nói: 

"Chuyện cỏn con, nhưng đó có phải là công việc mà cậu ấy bắt buộc phải làm hay không?" 

"Cậu ấy tới công ty làm việc, là lãnh đạo phát lương cho cậu ấy, dựa vào đâu phải giúp chị làm mấy việc lặt vặt đó?" 

"Thời gian làm việc lại còn muốn ăn vặt, đây là tấm gương mà tiền bối dành cho hậu bối ư?" 

…….. 

Cô ấy nói liên tiếp một thôi một hồi khiến chị nhân viên im lặng. 

Sau này, quản lý bộ phận biết sự việc, không lâu sau, chị nhân viên kia thôi việc. 

Còn tôi, qua chuyện này cũng rút ra được một bài học: 

"Giữ thể diện cho người tốt, đấy là đạo đức làm người, không giữ thể diện cho kẻ xấu, đó là dĩ nhiên." 

Người hiền dễ bị bắt nạt, ngựa hiền dễ bị người khác cưỡi. 

Sự nhẫn nhịn, nhân nhượng của bạn sẽ trở thành cái cớ để người khác ức hiếp, bắt nạt bạn. 

Dám "lật mặt", dám nói không với những người không xứng đáng, đó mới là sự bảo vệ tốt nhất cho chính mình. 

Một tác gia nước ngoài từng nói: "Khi bạn đối xử với thế giới này một cách dữ dằn, thế giới này bỗng trở nên dịu dàng và tử tế hơn." 

Sống ở đời, dịu dàng phải có, tử tế phải có, nhưng cũng phải có sự sắc sảo, có sự tự vệ, bảo vệ cho bản thân chính đáng. 

Quãng đời còn lại, mong bạn gặp người mình thích, dũng cảm đi yêu; gặp phải kẻ đáng ghét, không đáng để bận tâm thì dứt khoát tránh xa. 

Mong sự tử tế của bạn có cái "độ", sự nhẫn nhịn của bạn cũng có giới hạn, lúc cần lật lặt, cần nói không, hãy dứt khoát lớn tiếng! 

 

Theo Doanh nghiệp và Tiếp thị