Mọi người đều đánh giá cao sự tự tin nhưng xây dựng nó không phải điều dễ dàng. Chuyên gia tâm lý học Guy Winch đã giải thích lý do cho điều đó và chỉ ra 5 phương thức giúp mỗi người có thể nâng cao sự tự tin vào bản thân.

Khi sự tự tin tăng lên, chúng ta không chỉ cảm thấy tốt hơn về mình mà còn thêm phần kiên cường và mạnh mẽ. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng người có sự tự tin cao sẽ đối mặt với những vết thương cảm xúc hay thất bại ít đau khổ hơn, và khả năng phục hồi tâm lý nhanh hơn. Đồng thời, họ cũng tiết ra ít cortisol hơn khi căng thẳng, và ít lo âu hơn.

Song việc nâng cao sự tự tin lại không đơn giản như nhiều người nghĩ. Hiện nay thị trường không thiếu những hoạt động, chương trình, hay khóa học giúp con người tự tin hơn, nhưng thực tế cho thấy kết quả không cao, thậm chí còn… phản tác dụng.

Cần hiểu rằng tự tin vào bản thân khác với ái kỷ. Những người ái kỷ thường có xu hướng cảm thấy bản thân là “nhất” nhưng lại rất dễ bị tổn thương trước sự phê bình của người khác, và họ dễ "xù lông nhím", đáp trả lại bằng một cách tiêu cực.  

Dưới đây là 5 cách để giúp xây dựng sự tự tin từ bên trong:

1. Hãy nói những lời khẳng định tích cực

Những câu khẳng định "có vẻ tích cực" như: "Tôi sẽ trở thành một người thành công vĩ đại!" ngày càng được nhiều người dùng tới, nhưng thực chất chúng lại có 1 điểm mấu chốt - khiến người ta trở nên tự ti và cảm thấy tệ hại hơn về chính mình. Tại sao ư? Bởi khi ta tự đánh giá mình thấp, những lời tuyên bố mạnh miệng như vậy chỉ để cố chống lại cảm giác yếu ớt ta thực sự có. Trớ trêu rằng, kiểu lời khẳng định "ảo" đúng là có tác dụng với một nhóm người - những người vốn đã có sự tự tôn cao. Để những lời khẳng định tích cực có thể giúp ích cho những người tự ti, chúng ta nên sửa cách nói một chút để chúng trở nên đáng tin hơn. Ví dụ, thay đổi "Tôi sẽ trở thành một người thành công vĩ đại" thành "Mình sẽ kiên trì, nhẫn nại cho tới khi mình đạt được thành công!".

2. Xác định thế mạnh của bạn và phát triển nó

Sự tự tin được xây dựng từ việc thể hiện những khả năng trong các lĩnh vực cuộc sống mà chúng ta cho là quan trọng. Nếu bạn nhận thấy mình là người giỏi nấu nướng, hãy tổ chức nhiều bữa tiệc tại gia và mời mọi người cùng tới. Nếu bạn là chạy bộ giỏi, hãy mạnh dạn đăng ký những giải chạy và luyện tập bền bỉ để chinh phục những cự li khó. Tóm lại, nên khai thác những thế mạnh của bản thân và tìm cơ hội để tập trung phát triển chúng.

3. Học cách nhận lời khen ngợi từ những người khác

Một trong những điều khó nhất trong hành trình tìm lại sự tự tin đó là, mỗi khi chúng ta cảm thấy bản thân chưa đủ tốt, chúng ta lại ra sức phủ nhận những lời ngợi khen từ người khác dành cho mình - dù cho đó chính là điều chúng ta đang cần nhất. Vì thế, hãy cứ tiếp nhận những lời khen ngợi mà không chối từ, không phủ nhận, dù có thể chúng khiến bạn khó xử. Cách tốt nhất để không phản ứng quá gay gắt hoặc gạt đi những lời khen dành cho mình đó là, tập cho mình thói quen đáp lại bằng các câu cảm kích như: "Cảm ơn bạn", "Bạn thật tử tế khi nói như vậy với tôi". Dần dần theo thời gian, phản ứng khước từ những lời khen sẽ dần biến mất, đó cũng là dấu hiệu cho thấy bạn đang dần tự tin hơn rất nhiều.

4. Bỏ đi thói quen tự chỉ trích và tập yêu bản thân

Thật không may, khi chúng ta đánh giá thấp mình, chúng ta càng có xu hướng khiến mình tự ti hơn nữa bằng những lời chỉ trích, phê bình về bản thân. Để ngừng tự ti và nhận thức rõ nét hơn về giá trị mình đang sở hữu, bạn nên thay thế sự tự phê bình bằng việc yêu bản thân nhiều hơn. Mỗi khi tâm trí cất tiếng phán xét bản thân, hãy tự hỏi xem nếu một người bạn thân thiết cũng đang rơi vào tình huống tương tự mình, bạn sẽ nói điều gì với họ - hãy dùng lời đó để nhắn nhủ chính mình (chúng ta thường có xu hướng bao dung hơn với bạn bè mà hà khắc với chính mình). Làm được điều đó, bạn không chỉ thêm yêu thương bản thân mà còn gia tăng sự tự tin mỗi ngày.

5. Khẳng định giá trị thật của bạn

Hãy thực hành đều đặn bài tập tiếp theo đây mỗi khi cảm giác tệ hại, tự ti nổi lên: Viết ra những điểm mạnh của bạn trong một hoàn cảnh cụ thể. Ví dụ trong hoàn cảnh bị vuột mất một vị trí thăng tiến, hãy viết ra những ưu điểm bạn có với tư cách là một nhân viên (bạn có trách nhiệm và chăm chỉ ra sao)... Nếu bị từ chối một cuộc hẹn hò, hãy điểm lại những phẩm chất mà bạn có trong tình yêu (bạn biết quan tâm đối phương và hết mực chung thủy)...

Để xây dựng sự tự tin vào bản thân cần nhiều thời gian và kiên nhẫn cũng như lòng yêu thương chính mình. Thực hành đều đặn những điều trên mỗi khi tự thấy mình thất bại hay kém cỏi sẽ mang lại kết quả tích cực về mặt cảm xúc và tâm lý cho bạn.

Khánh Linh/Theo Ted Ideas