Mỗi khi năm mới bước sang, người người hào hứng đặt ra những mục tiêu lớn nhỏ mà bản thân muốn đạt được. Dù đó là dự định lớn lao hay những mục tiêu nhỏ và dễ thực hiện, có không ít người đã lãng quên hoặc từ bỏ chúng ngay từ những tháng đầu năm. Theo khảo sát của Lifehacks, chỉ có 12% trong số người được hỏi cho biết họ đã nếm trải hương vị chiến thắng của quá trình hoàn thành mục tiêu. Số còn lại sẽ bỏ dở hoặc trì hoãn việc thực hiện ước mơ của mình. Để rồi vào dịp đầu năm kế tiếp, họ một lần nữa viết lại những mục tiêu… của năm ngoái.

Vì sao các mục tiêu năm mới thường thất bại?

Bởi bạn coi một "giải chạy bền" như một "cuộc chạy nước rút"

Sau khi xác định mục tiêu năm mới, nhiều người có xu hướng kỳ vọng điều đó ngay lập tức phải trở thành hiện thực. Ví dụ như mục tiêu là giảm 10kg, bạn muốn sửa sang lại toàn bộ cuộc sống của mình chỉ sau một đêm và “thổi bay” 10kg chỉ sau vài tuần. Dĩ nhiên, điều đó là hoàn toàn không thể.

Bởi nóng lòng thúc giục tiến trình phải thành công “ngay bây giờ”, chúng ta sẽ dễ chán nản và mất động lực nếu chưa nhanh chóng nhìn thấy kết quả. Thay đổi thói quen sống một cách đều đặn có thể không hấp dẫn và hứa hẹn cho lắm, nhưng nó có thể đem lại hiệu quả một cách bất ngờ.

Bạn không tin vào chính mình

Sự thiếu tự tin có thể khiến bạn chần chừ và nhụt chí trước khi rời khỏi vạch xuất phát. Nếu trước đây bạn đã từng cố gắng (và thất bại) trong việc thực hiện mục tiêu năm mới, tôi biết bạn có thể khó tin tưởng vào chính mình. Nhưng ai sẽ quan tâm việc bạn đã từng thất bại một hoặc hai lần? Năm nay, bạn hoàn toàn có thể cho mình một cơ hội thứ hai. Sự tự ti, như một tiếng nói dai dẳng trong đầu, chỉ cản trở sự phát triển của chính bạn mỗi ngày.

Suy nghĩ quá nhiều, hành động quá ít

Ngay cả cuốn sách self-help bán chạy nhất thế giới cũng không thể cứu rỗi nếu như bạn không hành động. Bạn mong muốn có một mức thu nhập cao hơn hiện tại, nhưng mục tiêu đó sẽ chỉ mãi nằm ở đó nếu như bạn chỉ ước mơ mà chẳng làm gì cả. Bạn có thể tìm kiếm cảm hứng và kiến thức từ bất cứ đâu, nhưng chúng chỉ có giá trị khi bạn áp dụng vào cuộc sống thực tế của mình. Hãy nghĩ ít đi, hành động nhiều hơn, thành công sẽ tới!

Bạn không theo dõi quá trình của mình

Ghi chép lại tiến độ thực hiện mục tiêu sẽ giúp bạn duy trì thái độ: “Tôi có thể làm được”. Tất cả những gì bạn cần chỉ là một cuốn sổ và một cây bút. Đối với mỗi lần hành động, hãy ghi lại những gì bạn đã làm được, so sánh kết quả của ngày hôm nay so với ngày hôm qua. Liên tục cải thiện hiệu suất sẽ giúp bạn có thêm hứng phấn cũng như động lực để tiếp tục tiến trình.

Bạn biết mình muốn gì nhưng không biết tại sao mình muốn điều đó

Lý do lớn nhất khiến hầu hết các mục tiêu năm mới thất bại chính là: bạn biết mình muốn gì, nhưng lại không biết vì sao mình muốn điều đó.

Bạn muốn có một thân hình cân đối, một sự nghiệp thăng tiến,… nhưng đã bao giờ bạn tự hỏi, tại sao mục tiêu đó lại quan trọng đối với bạn?

Ví dụ, bạn muốn ngoại hình thon thả và cân đối để có thể trở thành một tấm gương sống lành mạnh cho con cái bạn noi theo? Hay bạn muốn giảm cân để thấy tự tin và quyến rũ với thân hình của mình?

Hãy quên đi mọi định kiến và trả lời câu hỏi đó một cách thành thật. Mục tiêu đặt ra càng cụ thể và rõ ràng, nó sẽ càng trở nên sống động trong tâm trí bạn. Bạn càng được thôi thúc bởi mục tiêu, bạn càng có nhiều khả năng thành công hơn.

Và làm thế nào để thực hiện chúng?

Dẫu cho đó là một mục tiêu nhỏ hay dự định lớn lao, việc đặt ra mục tiêu năm mới cũng không quan trọng bằng cách bạn xây dựng thói quen và từng bước hành động. Cũng như câu nói: “A goal without a plan is just a wish” - nếu không có kế hoạch hành động, những mục tiêu vĩnh viễn chỉ là mơ ước.

Hãy xem xét kỹ những bước dưới đây để biến những giấc mơ tưởng chừng xa vời của bạn trở thành hiện thực ngay trong năm 2023:

Vạch mục tiêu theo phương pháp SMART và lường trước khó khăn

Thiết lập mục tiêu theo phương pháp SMART giúp bạn đánh giá toàn cảnh tình hình, từ tính cụ thể, mức độ khả thi tới độ phù hợp của dự định. Phương pháp này thực hiện dựa trên 5 tiêu chí:

Specific (Cụ thể hoá) 

Hãy cụ thể hoá mục tiêu bạn muốn thực hiện bằng cách tự đặt những câu hỏi rõ ràng và cặn kẽ như:

“Mình muốn đạt được thành tích như thế nào?”

“Tại sao mình muốn thực hiện mục tiêu này?”

“Ai có thể hỗ trợ mình hoàn thành nó?”

“Mục tiêu này xếp thứ tự ưu tiên ra sao trong cuộc sống của mình?”

Measurable (Có thể đo lường được) 

Sau khi xác định được mục tiêu, việc tiếp theo cần làm đó là xem xét cách đo lường kết quả. Không đo lường được hoặc đo lường không đúng cách sẽ khiến cho mục tiêu trở nên mơ hồ, khó đạt được. Bạn có thể trả lời những câu hỏi như sau:

"OK, đây là điều mình muốn làm. Nhưng làm sao để biết rằng mình đã hoàn thành mục tiêu?"

"Những yếu tố hay thông tin nào có thể lấy làm cơ sở để xác định mình đã đạt được mục tiêu hay chưa?"

Không đo lường được hoặc đo lường không đúng cách sẽ khiến cho mục tiêu trở nên mơ hồ, khó đạt được.

Actionable (Tính khả thi) 

Bạn có thể kiểm tra tính khả thi của mục tiêu bằng cách đặt câu hỏi: Để đạt được mục tiêu A, mình phải tốn bao nhiêu thời gian, công sức và tiền bạc? Mục tiêu này có thể đối mặt những thách thức ra sao? Mình có thể tìm đến nguồn lực nào để thực hiện?

Relevant (Sự liên quan) 

Dù mục tiêu bạn đặt ra là gì, hãy đảm bảo nó có liên quan đến định hướng sống ban đầu của bạn. Những câu hỏi gợi ý dành cho bạn:

"Mục tiêu này có phù hợp với những định hướng mà mình đang theo đuổi không?"

"Mục tiêu này có thích hợp với thời điểm hiện tại không?"

"Nó có xứng đáng để mình theo đuổi?"

Time-Bound (Thời hạn thực hiện mục tiêu)

Mục tiêu đặt ra nếu không được ấn định thời gian sẽ dễ dàng bị gạt sang và nhường chỗ cho những công việc khác. Bởi vậy, một khi đã đặt ra dự định, hãy thiết lập khung thời gian cho từng mục tiêu nhỏ và theo sát tiến trình của bạn bằng những câu hỏi:

"Khi nào mục tiêu này cần hoàn thành?"

"Trong thời gian ngắn hạn, mình có thể làm gì?"

"Trong thời gian dài hạn, mình có thể làm gì?"

Phác thảo các bước hành động

Vạch ra đường hướng hành động cụ thể thậm chí còn quan trọng hơn việc có một mục tiêu rõ ràng. Lập kế hoạch và phân bổ các khung thời gian trong tuần sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về việc mình cần phải làm gì và làm trong bao lâu. Bước này sẽ góp phần giúp bạn chuyển hoá ước mơ trở thành một điều gì đó hữu hình. Bẽ gãy một nắm đũa sẽ thật gian nan, nhưng lại là điều đơn giản nếu bạn biết chia nhỏ từng chiếc đũa. Hãy chia nhỏ mục tiêu của mình thành những bước đơn giản và tuần tự. Hơn nữa, với những người thường xuyên xao nhãng và chểnh mảng, việc lên kế hoạch sẽ giúp bạn duy trì sự tập trung và cố gắng cho định hướng ban đầu.

Thiết lập thói quen tốt và giảm thiểu thói quen không tốt

Nếu mỗi ngày bạn trở nên tốt hơn ngày hôm trước 1%, sau một năm, kết quả là bạn sẽ cải thiện được gấp 38 lần hiệu quả. Trái lại, nếu mỗi ngày bạn lười nhác hơn 1% thì sau một năm, hiệu quả sẽ suy giảm xuống xấp xỉ bằng 0. Đó chính là tầm quan trọng của thói quen và việc duy trì chúng.  

Nếu muốn xây dựng một thói quen tốt để thực hiện mục tiêu nào đó, bạn có thể tham khảo 4 nguyên tắc trong cuốn sách Atomic Habits – Thay đổi tí hon, hiệu quả bất ngờ. Cụ thể, hãy khiến cho mục tiêu trở nên RÕ RÀNG, DỄ THỰC HIỆN, HẤP DẪN và tạo CẢM GIÁC THOẢ MÃN. Cùng với đó, để loại bỏ những thói quen không tốt, bạn chỉ cần khiến cho thói quen đó không còn rõ ràng, không còn dễ thực hiện, không còn hấp dẫn và không tạo cảm giác thoả mãn.

Giữ tư duy tích cực khi đối mặt thách thức

Không sao cả nếu bạn đi sai đường và phải làm lại mọi thứ từ đầu. Không sao cả nếu ngày hôm nay bạn chưa hoàn thành 100% mục tiêu nhỏ đã đề ra. Hãy chấp nhận, rút kinh nghiệm và cố gắng để thực hiện nó vào ngày hôm sau.

Một mục tiêu lớn đòi hỏi một chặng đường dài hơi và nhiều thử thách chưa biết trước. Đó là một con đường không phải lúc nào cũng bằng phẳng hay phấn chấn, mà sẽ có cả những khúc cua gập ghềnh hay ổ gà thử thách lòng kiên nhẫn. Sẽ có đôi lần bạn vấp ngã bởi chẳng có ai là hoàn hảo, nhưng ý chí đối mặt khó khăn và tư duy tích cực sẽ quyết định bạn có đi tới cuối con đường hay không. Chỉ cần bền lòng và không bỏ cuộc, chắc chắn thành công sẽ mỉm cười với bạn sớm thôi!

 Cẩm Mịch