Năm 2016, vòng loại Vietnam Idol Kids xuất hiện một cậu bé 13 tuổi quê ở Tiền Giang. Cậu bé đứng co ro chắp hai tay phía trước, mặc sơ mi trắng, lộ vóc dáng gầy guộc và đen nhẻm, thấp bé như một đứa trẻ 8-9 tuổi, nhút nhát và lí nhí trả lời từng câu hỏi của bộ ba giám khảo Tóc Tiên - Isaac - Văn Mai Hương. Cậu bé ghi trong hồ sơ rằng em thần tượng ca sĩ Phi Nhung nên rất thích hát dòng nhạc dân ca trữ tình. Khi cất giọng hát Lý Đất Giồng, cả ba giám khảo đều “gai người”, đề nghị cậu bé hát thêm. Cậu bé hát thêm một đoạn của bài “Bà Năm”, hát được hai câu thì rân rấn nước mắt, hai nữ giám khảo cũng rân rấn nước mắt. Một cậu bé 13 tuổi hát mà như hóa thân vào bài hát, rút ruột rút gan ra hát, chưa từng thấy ở một sân chơi tài năng âm nhạc nhí tại Việt Nam.

Cậu bé đó là Hồ Văn Cường.

Cậu bé đứng co ro chắp hai tay phía trước, mặc sơ mi trắng, lộ vóc dáng gầy guộc và đen nhẻm...

 

Hồ Văn Cường - chứ không ai khác - đã làm nên thành công của Thần tượng Âm nhạc nhí mùa đầu tiên. Hồ Văn Cường khi đó tạo viral mạnh mẽ hơn rất nhiều Phương Mỹ Chi hay Quang Anh của Giọng hát Việt nhí 3 năm trước.

Hồ Văn Cường trở thành hiện tượng mà không hề liên quan tới Phi Nhung.

Tài năng của Hồ Văn Cường cũng chỉ là một phần lý do khiến cậu bé 13 tuổi thành hiện tượng. Thứ mà MXH rúng động vì cái tên Hồ Văn Cường lại là xuất thân nghèo khổ: Cha phụ hồ, mẹ nhổ củ cải, học lớp 6 đã đi hát đám cưới kiếm tiền đưa cha mẹ đóng học, mua gạo. Mạng xã hội luôn thích những gì “toxic” để các cư dân có cơ hội được bày tỏ lòng thương người, trái tim nhân văn và tinh thần dân tộc đậm đà của bản thân. Không có những đứa trẻ như Hồ Văn Cường, người ta làm gì có cơ hội để thể hiện mình là người tốt?

Không có những đứa trẻ như Hồ Văn Cường, người ta làm gì có cơ hội để thể hiện mình là người tốt?

Phi Nhung sau đó đã xuất hiện, như một bà tiên với cây đũa phép thuật diệu kỳ biến Hồ Văn Cường từ cậu bé Lọ Lem bất hạnh thành hoàng tử: Lên thành phố sống, đi học trường quốc tế, ở nhà lầu cùng mẹ nuôi là ngôi sao số 1 của dòng nhạc dân ca Việt Nam, đi lưu diễn khắp trong nước và hải ngoại, bố mẹ từ những kẻ lao động bần cùng giờ được ở cùng con trong nhà Phi Nhung, mưa không đến mặt nắng chẳng đến đầu, người hỗ trợ Phi Nhung chăm bầy con nhỏ mồ côi, người làm bảo vệ ở quán chay của nữ ca sĩ. Một cuộc sống đẹp như cổ tích mà ai cũng ngỡ Hồ Văn Cường và gia đình sẽ “hạnh phúc mãi mãi về sau”.

Nhưng cổ tích đã sớm khép lại, bi kịch mở ra, với cả bà tiên và cả cậu bé Lọ Lem. Đũa thần hết phép, cỗ xe trở lại quả bí đỏ, những con tuấn mã hiện hình chuột nhắt và bà tiên về trời. Không có chiếc giày thủy tinh nào rớt lại trên bậc thềm cung điện nhưng các “ông hoàng” trên MXH vẫn tích cực sai sứ giả loa loa đi tìm kiếm Lọ Lem. Lọ Lem không xuất hiện, và có lẽ cậu bé đã thấm thía cảm giác sống trong lầu son gác tía nhờ phép thuật rồi. Đã là phép thuật, dù nhiệm màu tới đâu, cũng có hạn sử dụng. Nữa là không ai biết phép thuật ấy được ban ra bởi thánh thần hay quỷ dữ.

Hồ Văn Cường luôn cúi gằm mặt kể từ khi Phi Nhung ra đi.

Nửa năm xảy ra ồn ào Hồ Văn Cường, kể từ ngày Phi Nhung lên mạng nhờ cư dân mạng dạy con, Hồ Văn Cường luôn xuất hiện một cách bị động nhất. Lần nào cũng vậy, Hồ Văn Cường đều lên tiếng xin lỗi. 

Lần 1 là lên tiếng xin lỗi mẹ nuôi vì đã làm cho mẹ phiền lòng. Lần 2 là cùng cả cha lẫn mẹ chường mặt ra trước bàn dân thiên hạ quay video lên tiếng xin lỗi mẹ nuôi vì đã có những lời nói không đúng với fan, khiến mẹ nuôi bị hiểu lầm, bị chỉ trích (trong clip xin lỗi ấy, cả ba con người đều nắm chặt tay phía trước, mặt cúi gằm như những kẻ phạm tội ở đồn công an). Lần 3 là cùng mẹ nuôi trả lời phỏng vấn báo chí, tiếp tục cúi mặt và tiếp tục xin lỗi. Lần 4 là đăng tâm thư xin lỗi sau khi nhận được tiền. Lần 5 là mẹ Hồ Văn Cường thay mặt con khẳng định đã nhận được tiền và đề nghị cộng đồng mạng không chỉ trích Phi Nhung nữa. Giữa lần 3 và lần 4 còn có hai lần Hồ Văn Cường xuất hiện nhưng không nói gì. Một lần là bị cựu người mẫu Trang Trần dí sát camera vào mặt để hỏi cung suốt nhiều chục phút đồng hồ. Một lần bị chụp ảnh bắt buộc bên cạnh chồng tiền mặt cùng cha và mẹ ruột. Lần nào cũng là những gương mặt cúi gằm.

Lần nào cũng là những gương mặt cúi gằm.

Những gương mặt cúi gằm khốn khổ của những kẻ lỡ mang ơn người khác giờ mang tội ăn cháo đá bát, vong ân bội nghĩa. 

Những gương mặt cúi gằm bị bắt xuất hiện, bắt chụp ảnh, bắt quay video, bắt livestream, bắt nói, không nói thì bị chửi rủa, và không loại trừ bị bắt viết tâm thư. Những gương mặt cúi gằm phận hèn thế mọn không nhận được sự tôn trọng tối thiểu từ những kẻ mang danh bề trên ban phát ân huệ, bố thí lòng tốt, rao giảng đạo đức về lòng biết ơn mà quên mất rằng: khi lòng tốt được đem ra liệt kê như thành tích thì khi ấy bao nhiêu công đức cũng tiêu trừ hết cả.

Những tệ hơn nữa là, nhân danh lòng tốt, người ta lôi cả bố mẹ Hồ Văn Cường vào cuộc, bắt phải chường mặt, bắt phải nhớ ơn, bắt phải chịu ơn và bắt phải có trách nhiệm trả ơn cùng con trai mình. 

Trong 5 năm qua, Phi Nhung đã làm gì cho Hồ Văn Cường và gia đình cậu? Có lẽ là rất nhiều. Ơn nuôi ơn dưỡng không thể kể đếm được. Hồ Văn Cường có biết ơn không? Trong những lần xin lỗi, anh luôn kể ơn mẹ nuôi. Cha mẹ Hồ Văn Cường cũng luôn kể ơn Phi Nhung. Cái mà người ta bám vào để mắng chửi Hồ Văn Cường vô ơn là đoạn chat riêng tư với fan bị tung lên mạng, trong đó Hồ Văn Cường nói “trong nhà toàn quỷ” và muốn ra ngoài sống.

 

Nhưng trong nhà Phi Nhung không chỉ có mình Phi Nhung và nếu bạn thực sự sung sướng, hạnh phúc trong lầu son gác tía lẽ nào bạn lại tha thiết muốn thoát ra khỏi cuộc sống ấy để được đau thương? 

Có thể Hồ Văn Cường sướng mà không biết đường sướng. Được nuôi ăn nuôi học, được dạy dỗ chỉ bảo truyền nghề, được vạch từng đường đi nước bước, dọn quang lối đi để tiến thẳng vào làng giải trí, đâu mấy ai may mắn như thế? Hồ Văn Cường không biết trân trọng sự may mắn đó. Cậu muốn thoát ra, muốn tự do. Mong muốn tự do ấy, dù khôn ngoan hay ngu dại, không thể và không nên bị đánh đồng với sự vô ơn.

Phi Nhung cũng chưa từng nói Hồ Văn Cường vô ơn. Ngay cả khi mọi ồn ào xảy ra, Phi Nhung vẫn chọn cách giữ Hồ Văn Cường ở lại. Hai mẹ con làm hòa, tiếp tục đi từ thiện cùng nhau cho đến ngày nữ ca sĩ mắc bệnh và qua đời. Nhưng những người xung quanh lại không chấp nhận sự làm hòa đó.

Hồ Văn Cường và mẹ nuôi đi từ thiện trước ngày Phi Nhung đổ bệnh.

Và thế là, Đông Ki Sốt bỗng dưng tràn ngập MXH. Ai cũng tin người mà mình ủng hộ đang trong cảnh nguy khốn. Khao khát được làm người tốt, được tung hô như anh hùng khiến họ phải tạo ra bằng được nạn nhân với trí tưởng tượng phong phú và cả sự cố chấp của mình.

Và thế là, nữ doanh nhân biến Hồ Văn Cường thành con tin trong tay ác quỷ, ra sức đòi nợ thuê. Cựu người mẫu biến Phi Nhung thành oan hồn nơi chín suối, ra sức đòi giải oan. Doanh nhân, đại gia, ca sĩ, bầu show… đổ xô vào “đánh hôi” và “cứu hôi”. MXH náo loạn chia phe, phe nào cũng nhận là phe chính nghĩa.

Riêng Hồ Văn Cường im lặng. Trên thực tế, Hồ Văn Cường đã chọn im lặng trong suốt nửa năm qua, trừ những lần lên tiếng có sắp đặt. Hồ Văn Cường thậm chí còn chưa từng biện minh cho chính mình. Nếu Cường thực sự bội nghĩa bạc tình, ăn cháo đái bát, có lẽ cậu đã không chọn cách im lặng như thế. 

Với 1 chàng trai 18 tuổi thiếu trải nghiệm sống, mọi sinh hoạt đời thường đều trong khuôn phép và sự quản lý chặt chẽ khác hoàn toàn với bạn bè đồng trang lứa, đến tài khoản MXH cũng không thuộc quyền sở hữu của mình, thì sự im lặng không chỉ để bảo vệ bản thân mà còn để bảo vệ chính người mà cậu mang ơn.

Người mất không nói được, kẻ sống lẽ nào lại tranh phần lí lẽ. 

Người mất không nói được, kẻ sống lẽ nào lại tranh phần lí lẽ. 

Hồ Văn Cường đã ở tuổi 18, có bố mẹ đầy đủ, có sức khỏe và trí tuệ minh mẫn để học tập, làm việc, tự quyết định cuộc sống của mình. Có thể những bước đường tiếp theo đây của Hồ Văn Cường là sóng gió, bão táp. Có thể cậu sẽ lầm đường lạc lối. Nhưng dù có như vậy, đó vẫn là sự lựa chọn của cậu. Cậu phải chấp nhận trả giá cho quyết định của chính mình. Được tự làm và tự trả giá cho quyết định của chính mình dẫu sao cũng là một điều tuyệt vời thay vì phải trả giá cho quyết định của kẻ khác. Và đôi khi, vất vả đi hát đám cưới nuôi cha mẹ cũng là nhẹ nhõm thảnh thơi hơn ngửa tay nhận của bố thí từ lòng sủng hạnh nhất thời.

Lại nhớ, truyền thuyết Quả dưa hấu kể rằng: Hùng Vương thứ mười bảy có một người con nuôi là Mai An Tiêm, thông minh tài trí hơn người. Vua yêu mến An Tiêm nên thường ban cho của ngon vật lạ. Thói thường, ai được vua ban cho chút lộc thì đều tự hào, sung sướng, riêng An Tiêm không lấy gì làm mừng. Anh thường nói: "Của biếu là của lo, của cho là của nợ!". Việc đến tai vua, vua giận lắm, bèn tuyên bố: "Đã thế ta cho nó cứ trông vào tài sức của nó xem có chết rũ xương ra không".

Hồ Văn Cường sẽ “rũ xương” hay sẽ tìm được hạt dưa hấu mà thoát án đày nơi hoang đảo với tiếng xấu “vong ân bội nghĩa” thì chỉ có thời gian mới trả lời được. Còn lúc này, hãy để cho Hồ Văn Cường được im lặng và hãy để cho Phi Nhung được yên nghỉ. Lòng tốt không cần đem ra thuyết trình và lòng biết ơn không cần vác loa ra tuyên truyền. 

Mai Anh

(*Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả)