50 năm sau ngày non sông thu về một mối, những ký ức hào hùng và khốc liệt của chiến tranh vẫn còn in đậm trong tâm trí bao thế hệ người Việt. Trong hành trình gìn giữ những ký ức ấy, điện ảnh Việt Nam – đặc biệt là dòng phim chiến tranh – đã và đang đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Không chỉ đơn thuần là những thước phim tái hiện lịch sử, phim chiến tranh còn là cầu nối cảm xúc giữa quá khứ và hiện tại, giúp thế hệ trẻ thấu hiểu giá trị của hòa bình, tự do và lòng yêu nước.

Những thước phim đi cùng năm tháng

Giữa những năm tháng chiến tranh khốc liệt, điện ảnh cách mạng Việt Nam đã ra đời trong điều kiện vô cùng thiếu thốn nhưng đầy nhiệt huyết. Những bộ phim như Cánh đồng hoang, Em bé Hà Nội, Mẹ vắng nhà, Mối tình đầu... không chỉ phản ánh chân thực đời sống và tinh thần chiến đấu kiên cường của nhân dân mà còn trở thành những tác phẩm nghệ thuật có giá trị vượt thời gian.

Mỗi bộ phim là một lát cắt ký ức, tái hiện những khoảnh khắc khốc liệt nhưng cũng rất đỗi nhân văn của cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc. Từ hình ảnh người mẹ ôm con giữa bom đạn đến những người lính trẻ ra trận với niềm tin và lý tưởng lớn lao – tất cả đều góp phần khắc họa sâu sắc bản lĩnh và tâm hồn người Việt trong thời chiến.

Không bó mình trong khuôn khổ khốc liệt của súng đạn, phim chiến tranh Việt Nam còn mở rộng góc nhìn về hậu phương, về tình yêu, tình thân, và những giằng xé nội tâm giữa lý tưởng và cảm xúc cá nhân. Các tác phẩm như Chuyện cổ tích cho tuổi 17, Mùi cỏ cháy, hay Vào Nam ra Bắc… đã khai thác một cách tinh tế tâm hồn con người trong chiến tranh, đưa người xem đi qua mọi khung bậc cảm xúc, khi thì rơi nước mắt vì cảm động, lúc lại trăn trở về sự hy sinh thầm lặng, về giá trị của những điều bình dị nhất giữa thời loạn lạc.

Nhân vật ‘An’ trong phim Truyện cổ tích cho tuổi 17 do NSƯT Lê Vi đảm nhận

Chính sự đa chiều trong cách tiếp cận đã giúp phim chiến tranh Việt Nam thoát khỏi sự giáo điều, trở thành “bản giao hưởng” vừa hùng tráng, vừa lắng sâu trong lòng khán giả nhiều thế hệ.

Điện ảnh không chỉ là nghệ thuật, mà còn là phương tiện lưu giữ lịch sử sống động nhất. Trong bối cảnh thế hệ trẻ ngày càng xa dần với ký ức chiến tranh, những bộ phim chiến tranh như “ngọn đèn soi đường” giúp khơi gợi lòng biết ơn, tinh thần dân tộc và niềm tự hào về quá khứ.

Với ngôn ngữ hình ảnh giàu cảm xúc, phim chiến tranh có khả năng chạm tới trái tim người xem mạnh mẽ hơn bất cứ bài học nào bởi nó không chỉ kể lại lịch sử, mà còn đặt khán giả vào chính hoàn cảnh đó – để cảm, để hiểu và càng thêm trân quý những gì hôm nay đang có.

50 năm – thời điểm nhìn lại và tiếp bước

Trong không khí hào hùng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng (DANAFF III) sẽ tổ chức chương trình chiếu phim Việt Nam chọn lọc về đề tài chiến tranh, với các bộ phim Việt Nam về đề tài chiến tranh được sản xuất sau đổi mới nhân dịp kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước. Theo thông tin từ ban tổ chức, hơn 20 bộ phim chiến tranh tiêu biểu và những tác phẩm đặt nền móng cho thời kỳ điện ảnh đổi mới sẽ được trình chiếu như Cánh đồng hoang, Mối tình đầu, Về nơi gió cát, Chuyện cổ tích cho tuổi 17…

Tác phẩm điện ảnh “Cánh đồng hoang”

Không dừng lại ở việc tái hiện chiến tranh bằng nghệ thuật hình ảnh, DANAFF III còn mang đến cho công chúng cơ hội nhìn lại một giai đoạn phát triển đặc biệt của điện ảnh Việt – giai đoạn mà phim chiến tranh được Nhà nước đặt hàng như một phần trong chiến lược giáo dục, gìn giữ ký ức và xây dựng bản sắc văn hóa. Các tác phẩm như Lưỡi dao, Ai xuôi vạn lý, Ngã ba Đồng Lộc, Mùi cỏ cháy, Những người viết huyền thoại… đã góp phần định hình một thế hệ điện ảnh gắn bó với lịch sử dân tộc nhưng đồng thời cũng mang tinh thần nghệ thuật đổi mới, dấn thân và nhân văn.

Một cảnh được cắt từ bộ phim “Những người viết huyền thoại”

Chia sẻ về chương trình, bà Ngô Phương Lan – Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển Điện ảnh Việt Nam, Giám đốc DANAFF III – khẳng định: “Đây không chỉ là dịp để khán giả ôn lại lịch sử, mà còn giúp các nhà làm phim trong nước và quốc tế có cái nhìn sâu sắc hơn về đề tài chiến tranh qua lăng kính điện ảnh.”

Công chiếu lại những bộ phim chiến tranh trong khuôn khổ DANAFF III không chỉ là hoạt động tri ân lịch sử, mà còn là lời nhắn gửi tới thế hệ hôm nay: rằng ký ức dân tộc luôn cần được gìn giữ bằng cảm xúc, bằng hình ảnh và bằng lòng trân trọng. Điện ảnh là hành trình tiếp nối quá khứ – và chính những khung hình nhuốm màu lịch sử ấy sẽ còn mãi như một phần trong tâm hồn Việt Nam.

PV