Những kí ức thủa bé thơ với bà nội là những buổi chiều mùa hè nắng như đổ lửa, bà đội chiếc nón lá đã bạc màu dắt tay cháu ra quán chè của cô người Huế. Những cốc chè màu xanh, đỏ đã đi sâu vào trong kí ức của cháu cũng như những chặng đường dài mà sau này cô bé đi qua. Đã rất nhiều năm trôi qua, kí ức mờ đi nhiều đoạn, nhưng hương vị của những cốc chè Huế năm nào vẫn còn nguyên trong trí nhớ, chè thạch đen thanh mát rưới thêm nước đường đỏ; chè ngô, chè khoai ngậy ngậy, beo béo nước cốt dừa… Nhiều lắm hương vị của chè Huế, để rồi cũng có một ngày ở trên đất Huế, ăn một cốc chè, những hương vị bao năm vẫn vậy.

Việc đầu tiên sau khi đặt chân đến Huế là vội vội, vàng vàng vứt hết đống đồ ở nhà nghỉ, đi ngay ra mấy quán chè ở Cổng chợ Đông Ba. Chao ôi, đúng là thiên đường của chè là ở Huế, phải đến Huế mới thấy được sự phong phú của nguyên liệu nấu chè và số loại chè. Trong chợ có những cửa hàng bán đầy những hộp thạch nhiều màu sắc, có những cửa hàng bán các loại đậu. Muốn nấu được cốc chè ngon thì người nấu phải có kinh nghiệm rất lâu năm, vì số lượng các loại nguyên liệu để nấu chè rất phong phú, học từng loại, từng loại thành công cũng đã mất rất lâu. Tôi có thói quen xấu đó là trong nhiều đồ ăn bày ra trước mắt, tôi chẳng biết chọn loại gì riêng biệt mà luôn gọi “Thập cẩm”, tất nhiên cốc chè Huế đầu tiên tôi gọi cũng là cốc chè Thập cẩm, ăn để biết đầy đủ hương vị cho cái lần đầu đã, rồi từ từ khám phá sau.

Chè sen thì hạt sen phải được nấu kĩ cho nhừ, nhưng nước đường thì không được đục, đun nhỏ lửa, lăn tăn để cho sen cứ chín dần. Hương thơm từ hạt sen thấm ra nước, khi ăn trong miệng vẫn có nguyên cảm giác của một đầm sen thơm ngát, hạt sen bùi bùi. Chè ngô, chè bưởi đã quá quen thuộc với tất cả mọi người, hạt ngô dẻo, thơm, còn cùi bưởi ở chè bưởi thì phải hơi giòn, ăn thế mới đã. Chè đậu thì biết kể đến bao nhiêu loại cho hết, chè đậu ngự, đậu đen, đậu xanh nguyên hạt, đậu xanh xay nhuyễn, béo và bủi. Cơ mà vẫn thích nhất là chè khoai môn. Cô bán hàng kể chuyện, chọn khoai khó lắm, chọn không khéo dính phải củ bị sượng thì coi như cả nồi chè bị hỏng theo vì chẳng còn độ ngậy và thơm của khoai nữa. Ở miền bắc hay dùng khoai tầng, hay khoai vàng để nấu chè, còn ở Huế phải chuẩn là khoai tím, khoai ấy mới thơm ngon. Khoai tím, gọt sạch vỏ rồi luộc qua, đem xay mịn rồi nấu thành chè. Nói đến chè mà quên nhắc đến khâu làm nước cốt dừa thì đúng là sai sót, nước cốt dừa ngon thì chè mới ngon, nước cốt dừa phải béo ngậy, thơm nức mùi dừa, trắng đục và có độ loãng vừa phải. Màu sắc của các loại chè nhiều lắm, nhưng chẳng có loại nào là dùng đến màu thực phẩm để tạo màu cả. Kể cũng phải một cốc chè rẻ hều có 8-10 nghìn đồng, màu thực phẩm nữa thì lãi ở đâu!

Ấn tượng nhất khi ăn chè Huế đó chính là món chè Bột lọc heo quay, lần đầu tiên trong đời mới biết chè có vị mặn. Thịt heo quay được băm nhỏ với mộc nhĩ, hạt tiêu, muối rồi đem xào qua, cho vào bột lọc như gói bánh bột lọc vậy. Rồi làm thành một loại chè đặc biệt, nghe thì lạ tai mà ăn thì cực kì ngon. Vị mặn mặn, ngòn ngọt, nước chan là nước đường đỏ có thêm vài lát gừng thơm lừng. Những viên bột lọc heo quay có vỏ ngoài dai, bên trong là nhân thịt heo quay thơm ngon, khi ăn lại nghĩ đến mấy chiếc bánh rán mặn hay ăn ở đầu phố. Ăn một cốc được có mấy viên bột lọc không có đã, phải ăn liền 2,3 cốc mới thấy thỏa lòng với cái vị lạ lẫm đó.

Nói đến các loại chè ở Huế thì nhiều lắm, chỉ có kể được mấy loại cơ bản nghĩ đến đầu tiên mà thôi. Lăn lộn ăn chè ở Sing, ở Malaysia hay là ở cả Thái, vẫn cứ thích đến Huế để ngồi ăn chè trong hẻm nhỏ, hay là trên vỉa hè có lá phượng rơi rơi, thấy Huế bình yên và nhẹ nhàng đến thấm vào lòng. Mấy đứa bạn nước ngoài mà hỏi, luôn miệng bảo đi ăn Chè đi, ở Việt Nam nhiều món ngon lắm như phở, hủ tiếu, bánh xèo, nhưng đừng bao giờ bỏ qua Chè nha, ở đâu cũng có, dọc miền đất nước luôn!

Bài, ảnh: Summer Icecream

(Theo Congluan)