Người xưa có câu "Mèo đến nhà thì khó, chó đến nhà thì sang", điều này đặc biệt được chú ý khi năm mới 2018 là năm Mậu Tuất, là năm con giáp linh khuyển. Nhiều gia đình còn tìm cách mua tượng chó về nhà để mong năm mới an khang, sung túc. Nhưng tại sao lại có câu nói này?

TS Nguyễn Thị Hồng - chuyên gia nghiên cứu Văn hóa Việt Nam nhận định, cả loài chó và loài mèo đều là những con vật thân thiết với cuộc sống của người dân Việt. Mỗi con vật đều có linh tính riêng và đặc trưng tính cách riêng, dân gian đã vịn vào những điều này để đúc kết nên câu tục ngữ "Mèo đến nhà thì khó, chó đến nhà thì sang".

TS Hồng chia sẻ: "Nói một cách đơn giản nhất thì người xưa dựa vào tiếng kêu của hai loài vật này. Con mèo tượng trưng cho nghèo khổ vì nó kêu "meo meo" nghe gần giống với "nghèo nghèo", tiếng kêu cũng yếu ớt, thiếu sức sống.

Còn con chó tượng trưng cho sung túc vì tiếng của nó sủa "gâu gâu" nghe khá đồng điệu với từ "giàu" trong giàu có. Nếu bỏ qua sự đồng điệu trong tiếng kêu thì đặc tính của những con vật này cũng thể hiện khá rõ nét ý nghĩa của câu tục ngữ".

TS cho biết thêm, loài mèo mặc dù vốn chuyên bắt chuột, bảo vệ thóc lúa cho người dân nhưng cũng là loài dễ bỏ đi, không vấn vít với con người như loại chó. Còn chó là loài động vật trung thành với chủ, là loài vật thường xuyên canh nhà, giữ của cho người. Vậy nên người ta mới nói "chó đến nhà thì sang là vì vậy".

"Dù nói mèo và chó đều là hai linh vật trong 12 con giáp, đều có cuộc đời gắn liền, thân thiết với con người nhưng hai loài vật này có vị trí khá xa nhau, không đồng điệu với nhau, người ta vẫn thường bảo "Ghét nhau như chó với mèo", sự xung khắc rõ rệt này cũng dẫn đến việc sự xuất hiện của hai con vật này mang ý nghĩa trái ngược nhau" - TS Hồng nhận định.

Bên cạnh việc lý giải về bản tính, GS.TS Ngô Đức Thịnh, Giám đốc trung tâm bảo tồn văn hóa tín ngưỡng cũng cho hay, lịch sử dựng nước của Việt Nam cũng thường xuyên xảy ra những sự kiện lớn vào năm Tuất, vậy nên dân gian cũng cho rằng việc xuất hiện chó sẽ mang lại nhiều may mắn, hưng thịnh. 

"Trong lịch sử, vua Lý Công Uẩn sinh năm Giáp Tuất, tích xưa kể lại quê ông có một con chó có chữ Vương trên lưng, báo hiệu năm Tuất sẽ sinh người làm vua, quả nhiên Lý Công Uẩn đã lên ngai vàng. Rồi thời điểm vua Lý Công Uẩn dời đô từ Hoa Ly ra Thăng Long cũng xuất hiện một con chó chửa bơi qua sông Cái đến núi Nùng rồi đẻ một con chó con, đến năm Nhâm Tuất thì cả hai con chó đều hóa đá. Về sau nơi đây được dựng Chính điện đài, lập bên điện ngôi đền thờ chó mẹ và chó con. Đến triều đại sai, đền thở Cẩu Nhi được dựng trên hồ Trúc Bạch"- GS.TS Đức Thịnh cho biết.

Làm rõ hơn câu tục ngữ "Mèo đến nhà thì khó, chó đến nhà thì sang", chuyên gia phong thủy Bùi Quang Minh cũng nhận định: "Câu nói trên ý muốn nhắc nhở con người phải để ý hơn trong công việc và cuộc sống, vì không phải bỗng nhiên mà chó mèo đến nhà. Loài mèo đến nghĩa là nên cân nhắc lại con cháu, công việc làm ăn trong nhà, người lớn phải nhắc nhở người trẻ phải hết sức cẩn thận. Còn chó đến nhà thì chính là điềm báo việc năm mới có niềm vui, trường khí tốt, hoan hỉ".

Chuyên gia phong thủy cũng lý giải rõ hơn, hai loài vật này rất nhạy bén trong việc cảm nhận trường khí. Đối với loài mèo sẽ thường cảm nhận được trường khí xấu, còn loài chó thì cảm nhận được trường khí tốt, dễ thấy loài chó thường tìm kiếm những nơi cao ráo để nằm, đó là nơi có trường khí tốt.

Tuy nhiên, nếu tự nhiên thấy loài mèo xuất hiện trong nhà thì không nên xua đuổi vì loài mèo cũng chẳng hại đến ai, sự xuất hiện của nó chính là nhắc nhở đang có trường khí xấu cần phải thay đổi, ví dụ như cần phải xem lại cách bố trí nhà cửa, nhắc nhở mọi người trong nhà cẩn thận trong mọi việc...

Lương Chi