Nên lau dọn bàn thờ trước khi cúng ông Công ông Táo

Nhiều người Việt quan niệm rằng sau khi ông Công ông Táo lên chầu trời, vị trí bàn thờ – nơi an tọa của các vị thần sẽ bị trống. Bởi vậy đây sẽ là thời điểm thích hợp để sái tịnh, bao sái (lau dọn bàn thờ) mà không sợ ảnh hưởng đến việc thờ cúng hay động chạm, xảy ra những điều không tốt cho gia đình.

Tuy nhiên, theo chuyên gia phong thủy Tuấn Kiệt (công ty Phong Thuỷ Việt Nam), quan niệm này không chính xác: “Trên thực tế, bàn thờ là nơi linh thiêng tập trung rất nhiều năng lượng tốt lành cho cả nhà và tạo ra phúc đức, nên việc lau dọn (sái tịnh) bàn thờ có thể tiến hành thường xuyên, không nhất thiết theo dân gian vào đúng ngày ông Công ông Táo. Bất cứ thời điểm nào cuối năm, mọi người đều có thể sái tịnh bàn thờ được”.

Đồ cúng ông Công ông Táo phải tỏ rõ lòng thành

Việc làm các mâm cỗ cúng ông Công, ông Táo tùy thuộc vào hoàn cảnh điều kiện của gia đình. Nhiều người quan niệm phải mâm cao cỗ đầy mới tỏ rõ lòng thành nhưng suy nghĩ đó hoàn toàn không đúng, đi ngược lại những giá trị tốt đẹp của tín ngưỡng này.

Giáo sư Lương Ngọc Huỳnh cho biết, ngoài cỗ, trà, hoa quả, gia chủ có thể chuẩn bị ba bộ quần áo, mũ, giày cho ba vị thần gồm 3 chiếc mũ ông công, trong đó hai mũ đàn ông và một mũ đàn bà, một con ngựa bằng giấy với yên cương đầy đủ. Màu đỏ cho thần Thổ Công Táo Quân. Màu vàng cho Thổ Thần Thổ Địa. Màu trắng, hoặc màu xanh cho thần Thổ Kỳ. Vàng thuyền, vàng thỏi cho ba vị mỗi vị 99 nén. Những đồ vàng mã này sẽ được hóa (đốt đi) sau lễ cúng ông Táo.

Để ông Táo có phương tiện về chầu trời, lễ vật phải sắm 3 con cá chép (hay cá vàng) còn sống thả trong chậu nước, ngụ ý "cá hóa rồng" đưa ông Táo về trời. Nếu mua được ba con ba màu, đỏ, vàng, trắng là tốt nhất.

Chọn nơi cúng

Theo truyền thống văn hóa dân gian thì bàn thờ ông Táo thường đặt trong bếp, có thể để bên cạnh hoặc bên trên bếp, thể hiện tín ngưỡng của dân gian thờ vị thần cai quản chuyện bếp núc trong mỗi gia đình với mong muốn giữ cho bếp lửa luôn ấm, gia đình thuận hòa, sung túc.

Dù đặt ở vị trí nào, hướng của bàn thờ ông Táo nên trùng với hướng của bếp (hoặc song song), không quá xa khu vực bếp nấu, không nằm trên bồn rửa, vì Thủy khắc Hỏa. Một trong những lựa chọn phổ biến nhất là hướng nhà bếp phía Nam.

Nhiều quan niệm cho rằng ngũ hành Táo quân thuộc "Hỏa”, cho nên Táo quân cần được đặt ở phía Nam, hướng "Hỏa” vượng. Hướng này sẽ giúp mang tài lộc và may mắn vào nhà và cho không gian bếp.

Với những nhà có máy hút bụi khử mùi thì có đặt ngay tại vị trí bên trên của máy hút khử mùi một hộc trống để đặt bàn thờ Táo quân. Nếu ngại thắp cao, có thể đặt bàn thờ ông Táo bằng cách làm một bệ cao hơn so với mặt bếp và chọn không gian góc bếp ít sử dụng để tránh va chạm và nấu nướng làm bẩn.

Với những nhà không có bàn thờ Táo quân riêng sẽ chuẩn bị một mâm cơm cúng đặt dưới gian bếp và thêm một mâm khác thắp hương ở ban thờ thần linh, gia tiên thực hiện nghi lễ cúng chính. Khi cúng người dân nổi lửa để bếp cháy đỏ rồi bày mâm cỗ.

Minh Anh