Trong cái nóng như thiêu đốt giữa trưa ở Behrampura, một khu ổ chuột ở thành phố Ahmedabad của Ấn Độ, thật khó thở chứ chưa nói đến việc làm bất kỳ công việc gì. Trong suốt mùa hè, nhiệt độ cao nhất vào ban ngày thường vượt quá 38 độ C. Nhà ở đông đúc và chật chội, thiếu hệ thống thông gió khiến người dân ở nơi đây cảm thấy khó chịu. 

Dilshadbanu Mohammed Jhilani Shaikh, một bà mẹ 4 con sống trong một căn lều ở Behrampura, cho biết: "Sức nóng ngày càng tăng. Mọi chuyện trở nên tồi tệ đến mức tôi không thể làm bất cứ điều gì, thậm chí không thể di chuyển. Tôi đang cạn kiệt năng lượng."

Vào ngày 19 tháng 5 năm 2016, Ahmedabad đã ghi nhận nhiệt độ tối đa là 48,4C (119F), ngày nóng nhất trong một thế kỷ. Năm đó, Shaikh quyết định hành động chống lại cái nóng. Cô ấy bỏ ra 120.000 rupee (3,4 triệu đồng) - một khoản tiền đáng kể vay được từ người bạn, để lắp đặt mô-đun công nghệ mái mát, với sự hỗ trợ của Mahila Housing SEWA Trust (MHST), một tổ chức phi lợi nhuận của Ấn Độ.

Những chiếc "mái nhà thông minh" giúp giảm nhiệt độ trong nhà, ngăn ngừa các trường hợp tử vong do nắng nóng, một vấn đề lớn ở những nơi như Ấn Độ - trong đợt nắng nóng hàng năm khiến hàng chục trường hợp tử vong đã được báo cáo tại các bệnh viện của thành phố. Mái nhà cũng làm giảm nhiệt độ trong nhà, khiến con người cảm thấy dễ chịu hơn, khỏe mạnh hơn. Tổ chức Lao động Quốc tế dự đoán rằng Ấn Độ sẽ mất tương đương 34 triệu việc làm toàn thời gian vào năm 2030 chỉ vì căng thẳng nhiệt.

Được giao nhiệm vụ nội trợ và kiếm thu nhập ở nhà, phụ nữ ở Ấn Độ dễ bị căng thẳng khi sống trong môi trường nắng nóng. Một nghiên cứu đã cho thấy nhiệt độ cao trong nhà làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến những người phụ nữ khi làm việc nhà. Năng suất làm việc của họ giảm tới 50% vào mùa hè, làm giảm thu nhập. 

Đối với Shaikh, người làm diều thủ công để bán trong lễ hội hàng năm nổi tiếng của Ahmedabad, có một nơi mát mẻ hơn để làm việc tại nhà là một ước mơ. Chồng cô ấy, một thợ điện, hầu như không ở nhà cả ngày. Nhưng kể từ khi "mái nhà thông minh" - một đơn vị mô-đun làm từ bao bì và chất thải nông nghiệp được lặp đặt, nhiệt độ hàng ngày trong nhà trung bình mát hơn từ 4 độ C đến 5 độ C. Điều đó có nghĩa là ngày làm việc của cô ấy được kéo dài thêm vài giờ, tăng số diều làm được. “Chất lượng cuộc sống của tôi tốt hơn. Tôi cũng làm việc tốt hơn, kiếm được nhiều tiền hơn. Khoản đầu tư của tôi đã có lãi", cô nói.

"Mái nhà thông minh" cũng đã che chở cho gia đình Shaikh theo những cách khác. Biến đổi khí hậu không chỉ mang đến nhiệt độ nóng hơn, còn mang đến những cơn gió mùa dữ dội hơn trong mùa mưa. Trước đây, điều đó có nghĩa là những con diều của Shaikh, được cất giữ tại nhà của cô, có thể bị hư hại nếu mái nhà bị thủng. Cô nói: “Tôi luôn lo sợ nước mưa rơi xuống làm hỏng hết những cánh diều. Giờ đây, sau khi được gia cố, mưa lớn, nhà tôi không còn xảy ra tình trạng thấm dột nữa."

Những phụ nữ khác cho biết họ tiết kiệm được tiền điện nhờ giảm sử dụng quạt, có thể tiếp tục làm việc trong những giờ nắng nóng cao điểm từ 2 giờ chiều đến 5 giờ chiều và con cái họ có thể học ở nhà tập trung tốt hơn.

Tại Ấn Độ, giờ đây đã có hơn 27.000 hộ gia đình trên 1.066 khu ổ chuột đã được hỗ trợ lắp đặt các công nghệ làm mát bền vững. "Mái nhà thông minh" rất dễ lắp đặt, giảm hấp thu nhiệt hiệu quả. 

Anh Chi/Theo Reasonstobecheerful