Các em bé từ 5 tuổi đến 10 tuổi thường dễ có nguy cơ mắc phải bệnh quai bị. Mặc dù là bệnh lành tính nhưng bệnh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như viêm tinh hoàn dẫn tới teo tinh hoàn, viêm màng não. Ở nam giới, biến chứng teo tinh hoàn sẽ gây hậu quả vô sinh trong tương lai.

Vì biến chứng đó nên nhiều mẹ cảm thấy rất lo lắng, hoang mang khi con mắc bệnh quai bị. Tuy nhiên, Thạc sĩ Nguyễn Đình Liên, Thạc sĩ Nguyễn Đình Liên, chuyên khoa Ngoại – Tiết niệu, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội khuyên các mẹ không nên quá lo lắng.

Chỉ cần các mẹ làm theo những điều Thạc sĩ Đình Liên lưu ý, trẻ sẽ vượt qua căn bệnh này một cách dễ dàng.

Đưa con đi khám ngay nếu có triệu chứng đau, sưng hàm

Do bệnh quai bị dễ bị nhầm lẫn với những bệnh lý khác như u hạch dưới hàm, tắc ống tuyến nước bọt; bị biến chứng viêm tinh hoàn. Khi mắc quai bị, người bệnh thường đau quai hàm, đau họng, khó cử động cơ miệng, khó ăn, khó trò chuyện… Cho nên trẻ cần được đi khám, làm xét nghiệm để xác định rõ có bị bệnh quai bị hay không, đang ở giai đoạn nào, thể bệnh nào?

“Bệnh quai bị do vi rút gây ra, tỷ lệ ở bệnh thể viêm tuyến mang tai chiếm 70%, không nguy hiểm, có thể tự khỏi sau 1 tuần - 10 ngày nếu được chăm sóc, điều trị đúng cách”, Thạc sĩ Đình Liên cho biết.

Triệu chứng khởi phát sốt 38-39°C.

Đau đầu, đau mỏi toàn thân, ăn ngủ kém, đau hàm.

Sau sốt 24-28 giờ xuất hiện viêm tuyến mang tai. Lúc đầu sưng một bên, sau 1-2 ngày sưng tiếp bên kia. Thường sưng cả hai bên, ít gặp chỉ sưng một bên.

Tuyến mang tai sưng to đôi khi làm mất rãnh trước và sau tai, có khi biến dạng mặt, mặt phình ra, cổ bạnh, cằm xệ.

Nằm nghỉ tại nhà, tuyệt đối kiêng chạy nhảy

Thạc sĩ Đình Liên lý giải, bệnh quai bị thể viêm tinh hoàn hay gặp ở nam giới đang tuổi dậy thì hoặc đã trưởng thành. Tỉ lệ hay gặp đứng thứ hai sau viêm tuyến nước bọt mang tai.

Ở thể này, bệnh thường gây đau tinh hoàn, nhất là khi đi lại và tinh hoàn sưng to gấp 2-3 lần bình thường, sờ thấy chắc, da bìu có thể nề, căng đỏ. Khi đó, tinh hoàn nằm trong túi bìu bị tăng tiết dịch, rất dễ di động như “đồng hồ quả lắc”.

“Nếu trẻ chạy nhảy, vận động mạnh sẽ khiến tinh hoàn bị di động, lệch trục gây xoắn tinh hoàn. Vì thế, kiêng chạy nhảy, nằm nghỉ ngơi, cho trẻ mặc quần lót để treo cố định tinh hoàn là việc phụ huynh phải tuyệt đối thực hiện cho con em mình trong suốt thời gian bệnh quai bị”, Thạc sĩ Liên nhấn mạnh.

Ngoài ra, bệnh quai bị thể viêm tinh hoàn còn có biến chứng gây teo tinh hoàn. Tỷ lệ teo tinh hoàn khoảng 5/1000 ca. Nếu teo tinh hoàn, trong tương lai có thể gây các tình trạng không có tinh trùng, vô sinh, chậm lớn, mất nam tính và liệt dương

“Tinh hoàn có bị teo hay không phải đợi khoảng hai tháng sau mới biết chắc chắn. Nếu teo 1 tinh hoàn sẽ không có ảnh hưởng gì, bên lành sẽ hoạt động bù trừ. Chứng vô tinh trùng rất hiếm”, Thạc sĩ Đình Liên cho biết.

Ăn lỏng, uống nhiều nước cam, chanh

Ngoài việc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, mẹ hãy cho trẻ súc miệng bằng nước muối 0,9%, dung dịch Axit Boric 5% để sát khuẩn. Nếu trẻ sốt quá cao có thể giảm đau, giảm sốt bằng Paracetamol.

Cơ thể trẻ trong giai đoạn này rất cần được bồi bổ để tăng sức đề kháng. Mẹ chớ cho trẻ ăn kiêng khem làm giảm sức chống chọi với vi rút.

“Nên ăn đầy đủ chất dinh dưỡng và chế biến dạng lỏng để trẻ dễ hấp thu như súp, cháo, bột, uống sữa. Ngoài ra, tăng sức đề kháng cho trẻ bằng cách dùng các vitamin nhóm B, C, uống nước cam, chanh cũng rất tốt”, Thạc sĩ Đình Liên tư vấn.

Bởi bệnh quai bị lây nhiễm trực tiếp qua đường hô hấp nên Thạc sĩ Đình Liên khuyến cáo thêm: “Cha mẹ kiêng cho trẻ đến các nơi công cộng như lớp học, khu vui chơi…ít nhất 2 tuần để tránh lây nhiễm cho những người xung quanh. Nếu được duy trì chế độ dinh dưỡng và chăm sóc tốt như vậy, bệnh quai bị sẽ khỏi nhanh và không để lại biến chứng”.

Thu Hà

 

Thu Hà