Thai nhi thiếu oxy là tình trạng nghiêm trọng cần được phát hiện và cải thiện trong thời gian sớm nhất. Vậy đâu là nguyên nhân và phản ứng khi thai nhi có hiện tượng thiếu oxy? Và mẹ bầu cần có giải pháp nào khi rơi vào tình trạng này?

Mẹ sẽ có phản ứng gì khi thai nhi thiếu oxy?

Nếu thai nhi bị thiếu oxy, thực tế mẹ bầu rất khó tự mình phát hiện. Đa số là thông qua việc khám thai định kỳ mới biết được. Trong sinh hoạt, nếu mỗi ngày bạn đều đếm số lần thai động thì có thể phần nào nắm bắt được sự khác thường của thai nhi, hoặc khi thai nhi vốn “hoạt bát” bỗng nhiên “yên tĩnh” lạ thường cũng là tín hiệu đáng lưu tâm của tình trạng thai nhi thiếu oxy.

Đương nhiên, nếu thai nhi trong bụng không thoải mái do thiếu oxy thì mẹ bầu cũng sẽ cảm thấy không khỏe, chẳng hạn như ngủ không ngon, kém ăn, tinh thần uể oải, môi và sắc mặt nhợt nhạt v.v…

Do đó, các chuyên gia khuyến cáo mẹ bầu sau tuần thai thứ 12 thì mỗi ngày nên tập động tác hít thở sâu để đảm bảo lượng oxy cung cấp đủ cho cả mẹ và bé. Khi mẹ hít vào một lượng oxy cần thiết, nồng độ oxy trong máu sẽ tăng, oxy được truyền đến thai nhi, đảm bảo cho sự phát triển khỏe mạnh cả về sức khỏe lẫn trí não của bé.

Tín hiệu thai nhi thiếu oxy

Sự thay đổi khi thai động

Thai động là hoạt động sinh lý bình thường của thai nhi, từ tuần thai thứ 18 - 20 là mẹ bầu có thể cảm nhận được rõ rệt. Tình trạng thai động còn tùy vào mỗi em bé, thông thường thai nhi có tính cách “yên tĩnh” thì thai động khá nhẹ nhàng, số lần ít; trong khi thai nhi “hiếu động” sẽ có động tác mạnh mẽ hơn, số lần nhiều hơn. Tuy nhiên cơ bản nếu thai động dưới 10 lần/12 giờ hoặc vượt quá 40 lần/12 giờ là dấu hiệu cảnh báo có thể thai nhi bị thiếu oxy trong tử cung.

Tim thai bình thường luôn có lực nhất định và theo quy luật riêng, mỗi phút đập khoảng 120 - 160 lần. Nếu vượt quá 160 lần/phút có thể thai nhi thiếu oxy ở giai đoạn đầu; nếu thai động giảm hoặc ngừng hẳn, tim thai thấp hơn 120 lần/phút có thể là thai nhi thiếu oxy ở giai đoạn muộn.

Sinh trưởng của thai nhi ngừng hẳn

Nếu rơi vào tình trạng thiếu oxy, sự sinh trưởng của thai nhi cũng sẽ chậm lại, thậm chí ngừng hẳn. Ở trạng thái khỏe mạnh bình thường, sau tuần thai thứ 28 mỗi tuần thai nhi sẽ tăng trưởng khoảng 1mm. Thông qua kiểm tra chuyên môn trong vòng 2 tuần liên tiếp nếu phát hiện thai nhi không tăng trưởng thì nên tiến hành bước kiểm tra tình trạng thai nhi thiếu oxy.

Nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng thai nhi thiếu oxy

Từ cơ thể người mẹ

Oxy cung cấp cho thai nhi xuất phát từ cơ thể của mẹ. Nếu oxy trong máu của mẹ không đầy đủ sẽ khiến thai nhi bị thiếu oxy. Có nhiều nguyên nhân khiến mẹ không cung cấp đủ oxy cho bé, gồm có:

- Mẹ mắc các bệnh như cao huyết áp trong thai kỳ, viêm thận mã tính v.v… khiến các động mạch nhỏ không đủ oxy.

- Mẹ mắc các bệnh như tim mạch, phổi, thiếu máu nặng v.v… khiến các tế bào hồng cầu không đủ oxy.

- Mẹ bị mất máu nhiều do các vết thương hoặc viêm nhiễm cấp tính.

- Tử cung co thắt mất cân bằng

- Mẹ hút thuốc hoặc gián tiếp hít phải khói thuốc lá, tinh thần căng thẳng

Từ cơ thể thai nhi

Chức năng hệ thống mạch máu, tim của thai nhi gặp trở ngại, thai nhi mắc các bệnh bẩm sinh, thai nhi dị dạng hoặc nhóm máu của mẹ và bé không hợp, thai nhi bị viêm nhiễm bên trong tử cung, thùy não  bị tổn thương v.v… đều có thể dẫn đến tình trạng thai nhi thiếu oxy.

Từ tình trạng của dây rốn

Dây rốn là đường truyền oxy và dưỡng chất từ mẹ sang bé, nếu dây rốn gặp vấn đề bất thường sẽ dẫn đến tình trạng thai nhi thiếu oxy.

Từ môi trường xung quanh

Nếu mẹ sống trong môi trường không khí loãng một thời gian dài cũng có thể khiến thai nhi bị thiếu oxy.

Giải pháp cho mẹ khi thai nhi thiếu oxy

Bổ sung oxy bằng biện pháp chuyên môn

Khi phát hiện thai nhi thiếu oxy, tốt nhất là mẹ nên đến bệnh viện để thực hiện bổ sung oxy bằng máy móc chuyên môn. Thông thường việc này sẽ được tiến hành trong 3 ngày, mỗi ngày nửa giờ là có thể khôi phục bình thường. Bổ sung oxy có hiệu quả cải thiện bệnh trạng của mẹ như tim, phổi, thận v.v…, làm tăng nồng độ oxy trong máu và truyền đến thai nhi, cải thiện môi trường sinh trưởng của bé trong bụng mẹ.

Tăng cường giám hộ thai nhi

Do thai nhi thiếu oxy có thể chết lưu bất cứ lúc nào, vì vậy mẹ cần nâng cao cảnh giác và công tác giám sát hơn tình trạng của thai nhi. Định kỳ kiểm tra tim thai, các xét nghiệm siêu vi B, chức năng dây rốn v.v… đều cần thiết để đảm bảo tình trạng oxy cung cấp cho thai nhi. Đặc biệt khoảng tuần thai thứ 36 càng nên chú ý vấn đề kiểm tra này hơn.

Duy trì tư thế nằm nghiêng bên trái

Mẹ bầu nên cố gắng nằm nghiêng bên trái khi ngủ, như thế có thể tăng cường máu cung cấp cho thai nhi trong tử cung, làm giảm nguy cơ thai nhi bị thiếu oxy.

Nguyệt Quế