1. Tụt canxi là gì?

Tụt canxi còn gọi là tụt canxi máu là tình trạng trong đó nồng độ canxi trong máu của bạn ttụtp hơn mức bình thường. Canxi là một khoán chất quan trọng cho sự hoạt động của cơ bắp, hệ thần kinh, tim mạch và nhiều chức năng cơ bản của trong cơ thể. Tụt canxi máu là nồng độ canxi huyết thanh < 8.8 mg/dL (< 2.20 mmol/L) trong khi nồng độ protein huyết tương bình thường hoặc nồng độ canxi ion hóa trong huyết thanh < 4.7 mg/dL (< 1.17 mmol/L). Nguyên nhân bao gồm suy cận giáp, thiếu vitamin D.

2. Các triệu chứng của tụt canxi máu

Các triệu chứng của tụt canxi máu có thể biến đổi từ nhẹ đến nghiêm trọng, tùy thuộc vào mức độ giảm canxi trong máu và tốc độ giảm. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của tụt canxi máu:

Chuột rút cơ bắp hoặc co giật: Đây là triệu chứng phổ biến và đặc trưng của tụt canxi máu. Các cơn chuột rút có thể xảy ra ở cơ bắp của tay, ctụtn hoặc khu vực quanh miệng.

Cảm giác kích thích cơ bắp hoặc tay chân: Bạn có thể cảm nhận sự kích thích hoặc buồn rát tại các vùng cơ bắp.

Tăng độ nhạy cảm của hệ thần kinh: Tụt canxi máu có thể làm tăng sự kích thích của hệ thần kinh gây lo âu, căng thẳng và sự hoảng sợ.

Buồn nôn và nôn mửa: Một số người có thể trải qua cảm giác buồn nôn và nôn mửa.

Mệt mỏi : Tụt canxi máu có thể làm bạn cảm thấy mệt mỏi, yếu đuối và mất năng lượng.

Vấn đề về tim mạch: Canxi đóng một vai trò quan trọng trong hoạt động của tim mạch. Tụt canxi máu có thể gây ra nhịp tim không đều hoặc các vấn đề tim mạch khác.

Triệu chứng thần kinh: Trong trường hợp nghiêm trọng, tụt canxi máu có thể dẫn đến triệu chứng thần kinh nghiêm trọng như mất ý thức hoặc tình trạng co giật cục bộ.

3. Tụt canxi nên làm gì?

Tụt canxi là một vấn đề sức khỏe quan trọng có thể gây ra nhiều vấn đề khá tương tự như loãng xương. Nếu bạn đã được chuẩn đoán tụt canxi hoặc bạn lo lắng về tình trạng canxi của mình. Dưới đây là một số điều bạn có thể làm để cải thiện tình trạng này:

• Bổ sung canxi trong chế độ ăn uống: Hãy bao gồm các nguồn thực phẩm giàu canxi trong chế độ ăn uống hàng ngày. Các nguồn tốt bao gồm sữa và sản phẩm từ sữa (như sữa tươi, sữa chua, phô mai), thức ăn chứa canxi như cá hồi, cá cơm, hạt lanh, và các loại rau xanh lá như bông cải, cải bó xôi.
• Dinh dưỡng cân đối: Đảm bảo bạn có một chế độ ăn uống cân đối và đa dạng. Kết hợp canxi với vitamin D, magnesium và vitamin K có thể giúp cải thiện quá trình hấp thụ canxi và sử dụng hiệu quả hơn.
• Tăng cường hoạt động vận động: Tập thể dục và hoạt động vận động thường xuyên giúp tăng cường sức khỏe xương và sự hấp thụ canxi. Vận động bao gồm đi bộ, chạy bộ, aerobic, và tập thể dục chịu trọng lượng như nhảy dây hoặc tập lực.
• Sử dụng bổ sung canxi: Nếu bạn không thể đáp ứng nhu cầu canxi thông qua chế độ ăn uống, hãy xem xét sử dụng bổ sung canxi dưới sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Bổ sung canxi phải được tiến hành theo chỉ đạo để đảm bảo không gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.
• Tránh tiêu thụ quá mức các chất ảnh hưởng đến việc hấp thụ canxi: Một số thực phẩm và chất như cafein, axit oxalic (có trong cà chua, rau cải, cà tím), và axit phytic (có trong hạt, ngũ cốc) có thể ảnh hưởng đến việc hấp thụ canxi. Hãy tiêu thụ chúng một cách hợp lý và cân nhắc với lượng canxi bạn cung cấp từ các nguồn thực phẩm khác.

4. Nguyên nhân tụt canxi

Thiếu canxi trong khẩu phần: Nếu bạn không tiêu thụ đủ lượng canxi qua thức ăn hoặc không hấp thụ canxi đúng cách từ đường tiêu hóa điều này có thể dẫn đến tụt canxi máu.

Rối loạn tiêu hóa: Các vấn đề về tiêu hóa như cận thị ruột, viêm đường tiêu hóa hoặc phẫu thuật tiêu hóa có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ canxi từ thức ăn.

Dùng thuốc: Một số loại thuốc như dẫn xuất của chất corticosteroid hoặc các loại thuốc kháng co cơ có thể làm giảm hấp thụ canxi hoặc làm tăng bài tiết canxi qua thận dẫn đến tụt canxi máu.

Rối loạn tuyến giáp: Tăng hoạt động tuyến giáp có thể làm tăng bài tiết canxi từ xương và dẫn đến tụt canxi máu.

Bệnh thận: Bệnh thận và rối loạn thận có thể làm suy yếu khả năng thận duyệt canxi và dẫn đến tụt canxi máu.

Bệnh về tuyến cận thượng thận: Các rối loạn tuyến cận thượng thận (như bệnh Addison) có thể gây ra tụt canxi máu bằng cách làm giảm nồng độ parathormone, một hormone quan trọng trong việc duy trì nồng độ canxi máu bình thường.

Bệnh về tuyến tượng tử: Bệnh về tuyến tượng tử cũng có thể gây ra tụt canxi máu bằng cách ảnh hưởng đến hoạt động của tuyến cận thượng thận.

Bệnh tiểu đường: Một số người mắc bệnh tiểu đường có thể bị tụt canxi máu do các vấn đề liên quan đến chuyển hóa canxi.

Bệnh loạn kết tủa canxi: Một số bệnh như bệnh Wilson hoặc bệnh sỏi thận có thể làm tăng kết tủa canxi trong cơ thể và gây tụt canxi máu.

5. Đối tượng nguy cơ bệnh tụt canxi máu

Nguy cơ bệnh tụt canxi máu có thể ảnh hưởng đến mọi người nhưng có một số đối tượng có nguy cơ cao hơn. Dưới đây là một số đối tượng nguy cơ bệnh tụt canxi máu:

Người già: Người cao tuổi thường có nguy cơ cao hơn do quá trình lão hóa và thay đổi trong hệ thống nội tiết của cơ thể.

Người mắc bệnh tắc nghẽn nang mạch điện thất : Bệnh tắc nghẽn nang mạch điện thất có thể ảnh hưởng đến quá trình truyền dẫn điện tâm đồ gây ra triệu chứng như hoa mắt, choáng ngợp và có nguy cơ tụt canxi máu.

Người tiểu đường: Người bị tiểu đường thường có nguy cơ cao hơn vì biến đổi đường huyết có thể ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ canxi.

Phẫu thuật cổ tử cung: Phẫu thuật cổ tử cung có thể ảnh hưởng đến tuyến cận thượng thận và gây tụt canxi máu sau phẫu thuật.

Người bị bệnh đái tháo đường: Bệnh đái tháo đường có thể ảnh hưởng đến quá trình ổn định canxi trong máu.

Người bị rối loạn tắc nghẽn nang mạch thận : Rối loạn tắc nghẽn mạch thận có thể làm giảm khả năng thải canxi qua thận gây tụt canxi máu.

Người bị bệnh về tuyến giáp: Bệnh về tuyến giáp có thể gây ra tăng sản xuất hormone giáp làm giảm hấp thụ canxi.

Người có tiền sử gia đình: Nếu có người trong gia đình bạn có tiền sử tụt canxi máu, bạn có nguy cơ cao hơn.

Nếu bạn nghi ngờ mình có nguy cơ bị tụt canxi máu hoặc có triệu chứng liên quan, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và kiểm tra cụ thể.

6. Tụt canxi trong máu có nguy hiểm không?

Tụt canxi máu là một tình trạng nguy hiểm và cần được xem xét một cách nghiêm túc. Canxi đóng một vai trò quan trọng trong nhiều quá trình cơ bản của cơ thể bao gồm hoạt động cơ bắp, hoạt động thần kinh, hệ tim mạch và nhiều chức năng khác. Vì vậy, khi nồng độ canxi máu giảm dưới mức bình thường có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Nguy hiểm của tụt canxi máu bao gồm:

Tụt canxi máu có thể gây ra những triệu chứng không mong muốn như chuột rút cơ bắp, co giật, cảm giác kích thích cơ bắp, buồn nôn, nôn mửa. Các triệu chứng này có thể gây ra sự bất tiện và khó chịu cho người bệnh.

Vấn đề tim mạch: Canxi cũng là một yếu tố quan trọng trong hoạt động của tim mạch. Tụt canxi máu có thể dẫn đến nhịp tim không đều, tăng nguy cơ các vấn đề tim mạch và ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch tổng thể.

Loãng xương: Canxi là thành phần quan trọng trong xương. Tụt canxi máu kéo dài có thể gây ra loãng xương và tăng nguy cơ gãy xương.

Tác động đến thần kinh và tâm trí: Tụt canxi máu có thể ảnh hưởng đến chức năng thần kinh và tâm trí gây ra lo âu, căng thẳng và thay đổi tâm trạng.

7. Chẩn đoán,điều trị và phòng ngừa tụt canxi

Chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa tụt canxi máu đòi hỏi sự quan tâm chuyên sâu của các chuyên gia y tế. Dưới đây là các khía cạnh quan trọng cần xem xét:

Chẩn đoán:

Kiểm tra huyết thanh: Một xét nghiệm máu được thực hiện để đo nồng độ canxi máu. Tụt canxi máu thường được xác định khi nồng độ canxi huyết thanh thấp hơn 8.8 mg/dL (2.20 mmol/L).

Đánh giá nguyên ngân: Bác sĩ sẽ cố gắng xác định nguyên nhân gây ra tụt canxi máu thông qua lịch sử bệnh, xét nghiệm máu và xét nghiệm hình ảnh như siêu âm tuyến giáp.

Điều trị:

Canxi bổ sung: Điều trị chính cho tụt canxi máu thường bao gồm việc bổ sung canxi qua đường uống hoặc truyền tĩnh mạch, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Canxi thường được cung cấp dưới dạng canxi gluconate hoặc canxi chloride.

Vitamin D: Nếu tụt canxi máu là do thiếu vitamin D thì việc bổ sung vitamin D cũng là một phần quan trọng của điều trị.

Phòng ngừa:

Chăm sóc sức khỏe tổng thể: Duy trì một lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn có thể giúp giảm nguy cơ tụt canxi máu.

Chế độ ăn uống giàu canxi: Bổ sung thức ăn giàu canxi như sữa, sữa chua, rau xanh, cá, và các sản phẩm từ sữa vào chế độ ăn hằng ngày có thể giúp duy trì mức canxi trong máu ổn định.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Điều này đặc biệt quan trọng nếu bạn có nguy cơ cao hoặc đã từng trải qua tụt canxi máu. Kiểm tra sức khỏe định kỳ với bác sĩ để theo dõi nồng độ canxi máu và xác định sớm bất kỳ vấn đề nào.

Bài viết trên đã giải đáp cho các bạn tụt canxi nên làm gì và cách điều trì và phòng ngừa tụt canxi.Mong bạn luôn có thật nhiều sức khoẻ để đạt được mọi ước mơ trong tương lai. 

Linh Linh (tổng hợp)