1. Cây xạ đen là cây gì?

Xạ đen (Celastrus hindsii Benth) là một loại cây dây leo có thân gỗ thuộc họ Celastraceae.Tên gọi khác của nó như "bạch vạn hoa," "cây bách giải," và "cây dây gối" là các tên thông thường được sử dụng để mô tả loài cây này ở các vùng khác nhau.

Thân của cây xạ đen là tròn và có khả năng leo lên các cây lớn hoặc cấu trúc khác bằng cách bám và leo bằng các cành chùm. Khi mọc hoang, thân xạ đen có màu xám nhạt và không có lông, nhưng khi trưởng thành hơn, chúng có thể chuyển sang màu nâu và phát triển lông. Lá của xạ đen thường hình bầu dục, có màu xanh lá cây và có lông nhỏ.

Loài cây này được trồng nhiều trong các khu vườn để tạo bóng mát và làm cảnh quan cũng như vì lá của nó thường thay đổi màu sắc mùa thu, tạo nên cảnh quan hấp dẫn. Ngoài ra, xạ đen cũng có giá trị trong y học truyền thống và có thể được sử dụng trong các phương pháp chữa bệnh truyền thống ở một số nước Á Đông.

Tổng quan về cây xạ đen

2. Những công dụng của cây xạ đen

Chống lại khối u: Các hợp chất polyphenol, flavonoid, và quinone trong xạ đen có khả năng chống lại sự hình thành khối u. Họ có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư và làm cho chúng dễ bị tiêu hủy giúp hạn chế khả năng di căn của khối u.

Chống oxy hóa: Xạ đen chứa các hoạt chất có khả năng chống lại gốc tự do, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do tác động của các gốc tự do. Điều này có thể giúp ngăn ngừa nhiều bệnh lý, bao gồm bệnh tim mạch và bệnh ung thư.

Duy trì huyết áp ổn định: Sử dụng xạ đen có thể giúp ổn định huyết áp, đặc biệt là đối với những người có huyết áp cao. Đối với những người có huyết áp thấp có thể kết hợp với gừng để hỗ trợ duy trì huyết áp ổn định.

Cải thiện chức năng gan và giải độc: Các hoạt chất trong cây xạ đen có thể hỗ trợ trong việc điều trị các vấn đề về gan như xơ gan, viêm gan, men gan cao và đối phó với các bệnh gan thứ phát.

Cải thiện giấc ngủ và cảm giác ngon miệng: Xạ đen có thể có lợi cho những người có vấn đề về giấc ngủ, suy nhược cơ thể, mất ngủ thường xuyên và thiếu máu. Nó cũng có thể cải thiện tuần hoàn máu và giúp hỗ trợ chữa trị các triệu chứng như chói mặt và hoa mắt. 

Công dụng của cây xạ đen

3. Những ai không nên uống xạ đen?

Người mắc bệnh thận: Xạ đen có thể tác động đến chức năng thận do đó, những người có vấn đề về thận nên tránh sử dụng hoặc thảo luận với bác sĩ trước khi sử dụng.

Phụ nữ mang thai và cho con bú: Việc sử dụng xạ đen trong trường hợp mang thai hoặc cho con bú cần được thảo luận với bác sĩ vì tác động của nó lên thai nhi hoặc trẻ sơ sinh chưa được hiểu rõ.

Trẻ em dưới 5 tuổi: Các sản phẩm chứa xạ đen thường không được khuyến nghị cho trẻ em dưới 5 tuổi do có thể gây tác dụng phụ.

Người bị tiêu chảy hoặc rối loạn tiêu hóa: Xạ đen có tính hàn và có thể gây tiêu chảy ở một số người. Những người có vấn đề tiêu chảy hoặc rối loạn tiêu hóa nên hạn chế sử dụng xạ đen hoặc tìm lời khuyên từ bác sĩ.

Người có huyết áp thấp: Do xạ đen có tính hạ huyết áp những người có huyết áp thấp nên sử dụng cẩn thận và có thể cân nhắc thêm gừng để tránh hạ huyết áp quá mức.

Những ai không nên uống xạ đen?

4. Ai nên sử dụng cây xạ đen?

Cây xạ đen có nhiều tác dụng có lợi cho sức khỏe và những người sau đây có thể được lợi từ việc sử dụng nó:

4.1. Người có huyết áp cao

 Xạ đen có tác dụng điều hoà huyết áp, do đó, những người có huyết áp cao có thể được khuyến nghị sử dụng nước xạ đen hàng ngày để hỗ trợ duy trì huyết áp ổn định.

4.2. Người đang nghi ngờ bị ung thư hoặc người bệnh ung thư

Xạ đen đã được nghiên cứu và ghi nhận có khả năng ức chế sự phát triển của khối u và ngăn cản khối u ác tính di căn. Điều này có thể hỗ trợ trong điều trị và ngăn ngừa ung thư, đặc biệt là ung thư đại trực tràng, ung thư ruột kết, ung thư cổ tử cung và một số loại ung thư khác. Tuy nhiên, trước khi sử dụng xạ đen cho mục đích này, nên thảo luận với bác sĩ để đảm bảo rằng nó phù hợp và an toàn cho trường hợp cụ thể.

4.3. Người mắc các bệnh về gan

Các hoạt chất trong xạ đen có khả năng kháng virus gây viêm gan và có thể hỗ trợ trong việc điều trị các vấn đề về gan như viêm gan virus, gan nhiễm mỡ, xơ gan, và các bệnh gan khác. Tuy nhiên, cũng cần thảo luận với bác sĩ trước khi sử dụng để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả.

4.4. Người bị suy nhược thần kinh hoặc mất ngủ

Xạ đen có chứa các chất có thể giúp giải toả căng thẳng thần kinh và hỗ trợ cải thiện chứng mất ngủ. Nó cũng được cho là tăng cường vận chuyển máu lên não, giúp giảm thiểu tình trạng hoa mắt và chóng mặt. Điều này có thể giúp người bị suy nhược thần kinh hoặc mất ngủ có một giấc ngủ tốt hơn và cải thiện tình trạng sức khỏe tổng thể của họ.

4.5. Người bị các vấn đề về cơ xương khớp

Xạ đen cũng có thể hỗ trợ người bị các vấn đề về cơ xương khớp, bao gồm viêm khớp, viêm xương, và các bệnh lý khớp khác. Các hoạt chất có trong xạ đen có thể giúp giảm viêm nhiễm và đau đớn, cải thiện sự linh hoạt của khớp và làm giảm triệu chứng khó chịu.

4.6. Người đang bị lở loét và mụn nhọt trên da

Xạ đen có thể có tác dụng làm dịu da và giúp giảm viêm nhiễm. Điều này có thể hỗ trợ trong quá trình điều trị lở loét da, mụn nhọt và các vấn đề da liễu khác.

Những ai nên uống xạ đen?

5. Cách sử dụng cây xạ đen để tốt cho sức khỏe

5.1. Bộ phận sử dụng và liều dùng

Bộ phận có thể sử dụng của cây xạ đen: Cây xạ đen có nhiều bộ phận có thể sử dụng, bao gồm cành, lá, và thân. Phần lá cây có thể thu hoạch bất kỳ thời điểm trong năm, nhưng phần cành và lá nên đợi đến khi cây trưởng thành mới thu hoạch để có dược tính cao. Sau khi thu hoạch, các phần của cây cần được rửa sạch và làm ráo nước, sau đó cắt thành từng đoạn ngắn và sấy hoặc phơi khô. Khi đã hoàn tất khâu sơ chế, xạ đen được đóng túi và bảo quản ở nơi thoáng mát và khô ráo để sử dụng dần.

Liều lượng dùng xạ đen: Liều lượng sử dụng cây xạ đen có thể thay đổi tùy theo bài thuốc hoặc dạng dược liệu được bào chế. Tuy nhiên, mức tối đa khuyến cáo mỗi ngày là 70g cây xạ đen. Để đảm bảo sử dụng cây xạ đen một cách an toàn và hiệu quả, người dùng nên tham vấn ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi bắt đầu sử dụng, đặc biệt là nếu họ có bất kỳ vấn đề sức khỏe cụ thể nào hoặc đang sử dụng các loại thuốc khác.

5.2. Một số bài thuốc tốt cho sức khỏe từ cây xạ đen

Bài thuốc dành cho người mắc bệnh gan:

Thành phần: 50g thân và lá xạ đen, 10g mật nhân, 30g cà gai leo, 2 lít nước.

Cách làm: Nấu 50g thân và lá xạ đen kết hợp với 10g mật nhân và 30g cà gai leo trong 2 lít nước. Đun sôi trong 15 phút sau đó tắt bếp và lọc lấy phần nước để chia thành nhiều lần uống trong ngày.

Bài thuốc tăng cường sức khỏe và phòng ngừa bệnh:

Thành phần: 70g lá và thân xạ đen, 1.5 lít nước.

Cách làm: Nấu 70g lá và thân xạ đen trong 1.5 lít nước đến khi sôi, sau đó giảm lửa và để trong 20 phút. Lấy phần nước để uống thay nước lọc.

Bài thuốc dành cho người bị ung thư:

Thành phần: 40g xạ đen, 30g bạch hoa xà, 20g bán chi liên, 1.5 lít nước.

Cách làm: Sắc 40g xạ đen kết hợp với 30g bạch hoa xà và 20g bán chi liên trong 1.5 lít nước. Đun đến khi chỉ còn 600ml nước, sau đó chắt phần nước và để nguội. Dùng làm nước uống trong ngày.

Bài thuốc cầm máu và trị mụn nhọt:

Thành phần: Lá xạ đen tươi.

Cách làm: Sát trùng vết thương sạch sẽ, sau đó giã nát 3 - 5 lá xạ đen tươi và đắp lên vết thương. Băng lại để bảo vệ.

Bài thuốc tốt cho sức khỏe từ cây xạ đen

6. Cần lưu ý những gì khi sử dụng nước cây xạ đen?  

Sử dụng đúng liều lượng: Hãy tuân thủ liều lượng được đề xuất trên sản phẩm hoặc theo hướng dẫn của chuyên gia y tế. Tránh tự ý dùng quá liều để tránh tác dụng phụ không mong muốn.

Sử dụng nước xạ đen trong ngày: Nước hoặc trà xạ đen nên được pha vừa đủ và sử dụng hết trong ngày để tránh tình trạng đầy bụng, đau bụng hoặc tiêu chảy.

Không kết hợp với các chất gây tác động phụ: Tránh uống nước xạ đen cùng lúc với các loại đồ uống chứa cồn hoặc các thực phẩm có thể gây tác động phụ, như đậu xanh, măng chua, rau muống, cà pháo, v.v.

Tránh tương tác thuốc: Nếu bạn đang điều trị bằng thuốc Tây, hãy sử dụng nước xạ đen và thuốc cách nhau ít nhất 30 phút để tránh tình trạng tương tác thuốc hoặc giảm hiệu quả của thuốc.

Lưu ý đối với tác dụng an thần: Cây xạ đen chứa các thành phần có tác dụng an thần, do đó, có thể gây ngủ gà ngủ gật khi sử dụng thuốc. Hãy cẩn trọng khi bạn cần tập trung hoặc cần tham gia vào hoạt động đòi hỏi sự tập trung.

Sử dụng toàn bộ cây xạ đen: Cây xạ đen có thể sử dụng toàn bộ, bao gồm thân, lá, cành, và có thể dùng ở dạng khô hoặc tươi.

Tham khảo ý kiến chuyên gia: Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc hoặc lo ngại nào về việc sử dụng xạ đen, hãy tham khảo ý kiến của một chuyên gia y tế hoặc bác sĩ. Họ có thể cung cấp hướng dẫn cụ thể dựa trên tình trạng sức khỏe của bạn.

Những lưu ý khi sử dụng nước cây xạ đen

7. Một số câu hỏi liên quan về cây xạ đen

7.1. Uống xạ đen trong bao lâu?

Thời gian uống xạ đen có thể khác nhau tùy thuộc vào mục đích sử dụng và tình trạng sức khỏe cá nhân của bạn. Dưới đây là một số hướng dẫn tổng quan:

Dùng hàng ngày cho sức khỏe chung: Nếu bạn muốn sử dụng xạ đen như một bổ sung dinh dưỡng và để cải thiện sức khỏe chung, bạn có thể uống nước xạ đen hàng ngày. Thường thì 1-2 cốc nước xạ đen mỗi ngày là tốt để hỗ trợ sức khỏe. Điều này có thể kéo dài trong thời gian dài tùy thuộc vào mong muốn của bạn và cảm nhận về tác dụng của nó.

Dùng trong chữa trị cụ thể: Nếu bạn sử dụng xạ đen để điều trị một tình trạng sức khỏe cụ thể, như bệnh gan, ung thư, hoặc các vấn đề khác, thời gian sử dụng có thể khác nhau. Thông thường, bạn nên tuân theo hướng dẫn của chuyên gia y tế hoặc thầy thuốc. Thời gian điều trị có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng hoặc thậm chí nhiều năm, phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của bạn và cách bạn phản ứng với liệu pháp.

Dùng trong chế độ bảo vệ sức khỏe: Nếu bạn sử dụng xạ đen như một phần của chế độ bảo vệ sức khỏe, bạn có thể duy trì việc sử dụng trong thời gian dài, tuỳ theo mong muốn của bạn và lợi ích cá nhân.

Thời gian uống nước cây xạ đen là bao lâu

7.2. Uống lá xạ đen có bị tụt huyết áp không?

Lá xạ đen có tiềm năng làm giảm huyết áp và việc sử dụng nó có thể ảnh hưởng đến áp lực máu. Điều này thường là một phần của lợi ích sức khỏe của cây xạ đen, đặc biệt đối với những người có huyết áp cao. Tuy nhiên, điều này cũng có nghĩa là nếu bạn đã có huyết áp thấp, việc sử dụng lá xạ đen có thể làm tăng nguy cơ tụt huyết áp.

7.3. Uống xạ đen có giảm cân không? 

Xạ đen thường chứa nhiều chất dinh dưỡng và chất chống oxi hóa, nhưng chúng cũng có nhiều calo, do đó, tiêu dùng nhiều xạ đen có thể tăng cân thay vì giảm cân nếu không kiểm soát lượng calo tổng cộng trong chế độ ăn uống hàng ngày của bạn.

Để giảm cân một cách hiệu quả, bạn cần duy trì một chế độ ăn uống cân đối, kết hợp với tập luyện thể dục đều đặn. Việc tăng cường tiêu thụ các loại thực phẩm giàu chất xơ, rau xanh, trái cây và giảm lượng calo tổng cộng trong ngày là cách tốt nhất để đạt được mục tiêu giảm cân.

7.4. Uống lá xạ đen tươi hay khô thì tốt?

Lá xạ đen có thể được sử dụng dưới dạng lá tươi hoặc lá khô, và cả hai cách này đều có lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, mỗi cách có thể phù hợp với mục đích sử dụng khác nhau và có những điểm mạnh riêng.

Lá xạ đen tươi: 

• Lá xạ đen tươi thường có hương vị tươi mát và thơm ngon hơn so với lá khô.
• Lá xạ đen tươi thích hợp để sử dụng trong các món salad, nước ép, và các món nấu ăn tươi ngon khác.
• Chúng chứa nhiều vitamin và khoáng chất, như vitamin C, A, kali, canxi và sắt.

Lá xạ đen khô:

• Lá xạ đen khô thích hợp để sử dụng trong các món nấu ăn, đặc biệt là khi bạn không có lá xạ đen tươi có sẵn.
• Chúng có thể được sử dụng để làm bột xạ đen để thêm vào nước, sinh tố, bánh, hoặc thậm chí là bữa ăn hàng ngày.
• Lá xạ đen khô cũng giữ được lâu hơn và có thể dễ dàng bảo quản.

Lá xạ đen có nhiều công dụng như thanh nhiệt và cải thiện chức năng gan và giải độc

7.5. Tác hại của cây xạ đen

Cây xạ đen có thể mang lại một số lợi ích cho sức khỏe, nhưng cũng có thể gây ra tác hại và tác dụng phụ cho cơ thể. Dưới đây là một số tác hại nguy hiểm có thể xuất hiện khi sử dụng cây xạ đen:

Ngứa ngáy và khó chịu: Cây xạ đen có thể gây ra cảm giác ngứa ngáy và khó chịu khi tiêu thụ nhiều. Điều này có thể làm cho người sử dụng không thoải mái và không mong muốn tiếp tục sử dụng sản phẩm.

Chướng bụng và đau bụng: Một số người có thể phản ứng với dạ dày và tiêu hóa khi tiêu thụ cây xạ đen, gây ra chướng bụng và đau bụng nhẹ. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng ăn uống và sức khỏe tổng thể.

Tụt huyết áp nghiêm trọng: Đối với những người có huyết áp thấp, cây xạ đen có thể gây ra sự tụt huyết áp nghiêm trọng, dẫn đến chói mắt, buồn nôn và chóng mặt. Người này nên sử dụng sản phẩm này cẩn thận hoặc tư vấn với chuyên gia y tế trước khi sử dụng.

Mệt mỏi và chán chường: Dùng cây xạ đen trong lượng lớn có thể gây mệt mỏi và cảm giác chán chường. Điều này có thể làm mất năng lượng và tinh thần của người sử dụng.

Bài viết trên đây đã giải đáp thắc mắc cho bạn “Những ai không nên uống xạ đen?” cũng như những các thông tin liên quan đến cây xạ đen. Emdep mong rằng những thông tin này sẽ hữu ích với các bạn. Cảm ơn các bạn đã theo dõi! 

Linh Linh (tổng hợp)